(THVL) Nghệ thuật cắt giấy

Được xem là loại hình nghệ thuật chạm lộng truyền thống, nghệ thuật cắt giấy rất phổ biến trong dân gian Trung Quốc.

Người Trung Quốc thường cắt giấy thành những tác phẩm thể hiện lời chúc phúc, chúc may mắn. Vào đời Đường, hơn 1000 năm trước, Dương Châu đã có phong tục cắt giấy đón xuân. Trong ngày Tết cổ truyền, họ cắt những con vật, những bông hoa, những con số với ngụ ý điềm lành để trang trí cửa sổ và cửa ra vào và đó đã trở thành một phong tục phổ biến khắp Trung Quốc. Trong khi tranh giấy cắt tùng, hạc, thọ, đào trong buổi yến tiệc mừng thọ thể hiện lời chúc người lớn tuổi mạnh khỏe và trường thọ thì tranh giấy cắt chữ song hỉ màu đỏ trong hôn lễ với ngụ ý "song hỷ lâm môn".

Trong nhiều buổi lễ quan trọng hoặc những hoạt động quy mô lớn, người ta dùng tranh giấy cắt để trang trí, làm không khí thêm sôi nổi, hoặc thể hiện niềm hân hoan phấn khởi.

Ở Thiểm Tây có rất nhiều nghệ nhân chuyên làm tranh giấy cắt, đặc biệt là phụ nữ nông thôn. Họ có thể tạo ra nhiều bức tranh giấy cắt xinh đẹp. Với phương tiện sử dụng chính là một con dao và một chiếc kéo, các nghệ nhân sẽ tạo ra những hình ảnh đẹp nhất cho việc trang trí cửa sổ và cửa ra vào.

Truyền khẩu ghi nhớ là phương thức truyền thị và kế thừa cổ xưa trong nhiều loại hình nghệ thuật dân gian. Tranh giấy cắt dán cũng được truyền thụ từ đời này sang đời khác bằng phương cách đó. Tranh giấy cắt có đủ hình thù, đủ loại, từ động vật nhỏ đáng yêu như con chim, con cá… đến những nhân vật trong truyền thuyết dân gian, những hình tượng trong tác phẩm văn học cổ điển, mặt nạ Kinh kịch.

Kỹ xảo và phương pháp cắt giấy luôn tìm tòi nét mới mẻ, độc đáo, thể hiện sức hấp dẫn nghệ thuật. Sự khác biệt ở từng vùng, miền khiến cắt giấy hình thành nhiều trường phái và phong cách.

Tranh giấy cắt huyện Uất, tỉnh Hà Bắc mang vẻ đẹp chất phác, mộc mạc, khỏe khoắn của cắt giấy phương Bắc lẫn phong cách tinh xảo, thanh thoát của cắt giấy phương Nam và dung hòa với nét nghệ thuật độc đáo của tranh Tết Trung Quốc.

Thôn Nam Trương ở huyện Úy, tỉnh Hà Bắc được gọi là "Thiên hạ đệ nhất thôn tranh giấy cắt Trung Quốc". Những tác phẩm tranh giấy cắt của thôn Nam Trương có cấu tứ và tạo hình sinh động, màu sắc rực rỡ và truyền thần, tạo cho người xem một vẻ đẹp hài hòa, thể hiện rõ và chân thực phong cách tranh giấy cắt huyện Uất, đồng thời cũng toát lên trí tuệ tuyệt đỉnh và trí tưởng tượng phong phú của nghệ nhân cắt giấy.

Tranh giấy cắt của huyện Uất là loại hình nghệ thuật dân gian duy nhất Trung Quốc kết hợp âm dương, lấy khắc nổi làm chủ đạo và khắc chìm hổ trợ.

Hồng Mẫn