Thứ Năm, 29 tháng 3, 2012

Khám phá Ai Cập: Phần I – Sông Nile huyền thoại và di sản thành Thèbes

Chiếc máy bay A320 cất cánh từ sân bay Charles de Gaulles đưa tôi rời xa không khí còn lạnh giá ở châu Âu của những ngày cuối tháng ba. Sau gần 6 tiếng đồng hồ, tôi đặt chân đến vùng đất huyền thoại mà có lẽ rất nhiều người ước mơ được đến đây một lần trong đời. Đó là Ai Cập cổ kính, xứ sở của các vị vua Pharaon.

Louxor entry 12 par vous
1

Louxor entry 24 par vous
2

Tôi bắt đầu cuộc hành trình khám phá Ai Cập bằng chuyến du thuyền xuôi sông Nile hùng vĩ. Đồng hành cùng chúng tôi là cả hàng trăm chiếc du thuyền ngược xuôi trên sông. Khung cảnh ấy có thể khiến ta liên tưởng đến những hình ảnh trong bộ phim Các dòng sông không bao giờ ngừng chảy.


Louxor entry 1 par vous
3
Louxor entry 2 par vous
4
Sông Nile dài 6 650km bắt nguồn từ hai nhánh chính là xích đạo Đông Phi và vùng Ethiopia, chảy ngang qua Ai Cập và cuối cùng đổ ra vùng biển Địa Trung Hải. Dòng sông này được xem là quan trọng nhất của lục địa đen và cũng là một trong hai dòng sông dài nhất thế giới, góp phần không nhỏ vào việc hình thành nên một trong những nền văn minh cổ nhất của nhân loại - Nền văn minh Ai Cập. Với địa hình 94% sa mạc, đất nước Ai Cập gần như sống dựa vào sông Nile. Nhìn vào bản đồ chụp từ vệ tinh, ta sẽ thấy cả nước Ai Cập một màu trắng xóa của cát, ngoại trừ một dải màu xanh ngắt của lưu vực sông Nile.

Louxor entry 10 par vous
5
Louxor entry 13 par vous
6

Nước của sông Nile trong xanh quyến rũ đến lạ kì. Màu nước ở đây gần giống màu xanh biếc đặc trưng của vùng biển Địa Trung Hải. Khi ánh hoàng hôn bắt đầu buông xuống phía sau những núi cát của hoang mạc thì sông Nile càng trở nên huyền ảo, với những bụi cọ cùng bóng người cưỡi lừa chậm rãi đi dọc hai bờ sông.



Louxor entry 4 par vous
7
Louxor entry 34 par vous
8

Louxor entry 35 par vous

9

Điểm dừng chân đầu tiên của tôi là thành phố Luxor, nơi từng là thủ đô Thèbes huyền thoại của Ai Cập cổ đại. Được UNESCO công nhận là di sản văn hoá thế giới từ năm 1979, Thèbes nổi tiếng nhờ di sản đặc biệt của các đời Pharaon còn tồn tại đến ngày nay như đền Karnak, đền Luxor, thung lũng các vì vua, thung lũng các hoàng hậu và những bức tượng Memnon... Bởi vậy, không có gì khó hiểu khi Luxor là một trong những thành phố có mật độ khách du lịch đông nhất đất nước Ai Cập.



Louxor entry 9 par vous
10
Louxor entry 6 par vous
11
Ngôi đền đầu tiên trong chuyến viếng thăm các di sản thành Thèbes là đền Karnak. Đây là quần thể đền lớn nhất Ai Cập còn tồn tại cho đến ngày nay và cũng là một trong những địa điểm khảo cổ quan trọng nhất của Ai Cập. Đền nằm phía đông của sông Nile, được xây dựng niên đại từ 1 580 – 1 160 năm trước CN. Theo các nhà nghiên cứu, đền Karnak luôn là nơi thờ cúng chính các vua pharaon trong vòng gần 2000 năm và cũng là nơi linh thiêng nhất của người Ai Cập.

Louxor entry 14 par vous
12


Louxor entry 15 par vous
13
Louxor entry 26 par vous
14
Lối vào cổng chính của đền nằm giữa hai hàng sư tử đầu cừu. Trong đền hiện còn lưu giữ hàng trăm cột đá cao 16m, đường kính rộng hơn 1m. Theo quan niệm của người Ai Cập cổ đại, cột đá là những cây hoa mọc lên từ đất. Do đó trên đỉnh những cột đá trong các ngôi đền cổ ta thường thấy chạm khắc các hình hoa văn mềm mại.

Louxor entry 16 par vous
15
Louxor entry 20 par vous
16
Louxor entry 18 par vous
17
Tường của đền được trang trí bằng các phù điêu miêu tả các Pharaon dùng cung tên tiêu diệt cái ác. Một điều đáng chú ý là các hình vẽ của Pharaon luôn to lớn hơn các hình khác, hình càng lớn thì tầm vóc giá trị của Pharaon càng tăng. Đối với người Ai Cập cổ đại, bất kể thực tế thế nào, Pharaon luôn là người đúng và đại diện cho chính nghĩa.

Louxor entry 17 par vous


18 - Chữ viết Ai Cập cổ

Louxor entry 21 par vous

19 - Trong hình minh họa, Pharaon to lớn hơn người bình thường rất nhiều

Louxor entry 25 par vous

20 - Tượng vua Ramsès II, vị vua đượcca ngợi nhiều nhất trong lịch sử Ai Cập

Louxor entry 23 par vous
21
Rời đền Karnak, tôi lên đường đi thăm thung lũng các vị vua và hoàng hậu. Trên đường đi, tôi ghé thăm hai bức tượng đá Memnon nằm ở phía tây thành phố Thèbes. Tượng được làm từ các khối đá riêng lẻ dưới triều đại phong kiến thứ XVIII (khoảng năm 1400 trước Công nguyên), được người Ai Cập vận chuyển từ miền bắc đến đây.

Louxor entry 28 par vous

22
Tượng phía nam cao 21m và nặng 1305 tấn, tượng phía bắc cao 21m nặng 1360 tấn. Trương truyền, vào mỗi sớm bình minh, khi ánh nắng đầu tiên chạm vào hai pho tượng thì một tượng sẽ thổi sáo và tượng kia phát ra tiếng động. Cho đến ngày người La Mã xâm chiếm Ai Cập, vì hiếu kì hoàng đế La Mã Septimius Severus đã cho phá hai bức tượng ra (khoảng năm 200 sau Công nguyên) để tìm hiểu nhưng không khám phá được bí mật của người Ai Cập. Kể từ đó, cả hai bức tượng sau khi được lắp ráp lại đều bị câm cho đến ngày hôm nay.


Louxor entry 29 par vous

23

Qua khỏi hai tượng đá khổng lồ, tôi đặt chân đến thung lũng các vị vua. Đây là một bãi sa mạc rộng mêng mông nằm dưới chân dãy núi Libya đổ ra hướng thung lũng sông Nile. Các vua Pharaon chọn nơi đây làm nơi yên nghỉ của mình. Có khoảng 63 vị vua thuộc triều đại thứ XVIII – XIX – XX (niên đại khoảng từ 1539 – 1075 trước CN) được chôn cất ở đây. Các ngôi mộ được xây chìm dưới lòng đất. Lối vào là các cửa hầm nhỏ. Ngày nay, thung lũng các vị vua mở cửa hạn chế với du khách vì lý do bảo tồn. Cũng có thể do người Ai Cập không muốn du khách khuấy động vùng đất thiêng của họ. Du khách khi vào bên trong tuyệt đối không được phép chụp hình, nếu phát hiện sẽ bị xóa thẻ nhớ và phạt 200 L.E. (đơn vị tiền tệ Ai Cập : 1 L .E bằng khoảng 3000 đồng Việt Nam).


Louxor entry 33 par vous
24
Louxor entry 32 par vous
25

Nằm cách không xa thung lũng các vị vua là thung lũng của các bà hoàng hậu. Đây là chôn cất các hoàng hậu, con gái, đôi khi là con trai không kế vị của các vua Pharaon. Người ta tính được có ít nhất 80 ngôi mộ cổ nằm dưới thung lũng này, trong số đó có mộ của hoàng hậu Néfertari nổi tiếng về nhan sắc, vợ của vua Ramsès II. Ông là vị vua Pharaon thứ 3, vương triều thứ XIX, được xem như là một trong những vị vua vĩ đại có quyền lực và được ca tụng nhất trong lịch sử nước Ai Cập. Cũng như thung lũng các vị vua, công tác bảo tồn trong thung lũng các hoàng hậu được tiến hành khá nghiêm ngặt.



Louxor entry 30 par vous

26 - Lối vào khu mộ cổ ngầm dưới lòng đất

Louxor entry 31 par vous
27

Chặng đầu tiên trong chuyến hành trình khám phá Ai Cập của tôi được kết thúc bằng một trận bão cát sa mạc. Bão cát đến hết sức bất ngờ. Chỉ trong vài giây đồng hồ, ánh nắng hoàng hôn bị che phủ bởi những đám mây đen ngày càng lớn kéo về từ phía bên kia sông. Gió mỗi lúc càng mạnh kèm theo âm thanh và cát. Chỉ trong phút chốc, cả thành phố gần như bị bao trùm trong khối cát khổng lồ của sa mạc. Đêm hôm ấy bão cát đã làm gãy nhiều cây xanh và làm đổ vỡ rất nhiều cột đèn đường.


Louxor entry 36 par vous



28 - Mây đen kéo đến từ thung lũng các vị vua


Louxor entry 37 par vous


29 - Phố đêm chìm trong bão cát

Rời Luxor, chiếc du thuyền xuôi theo dòng sông Nile, đưa tôi đi khám phá tiếp các vùng đất kì thú khác của Ai Cập. Mặc dù mới trải qua một phần của hành trình nhưng tôi cũng như các du khách đến từ phương xa, tất cả đều sửng sốt và thán phục khi chiêm ngưỡng các di sản của nền văn minh Ai Cập, vô cùng vĩ đại và huyền bí.

Louxor entry 11 par vous
30
Louxor entry 7 par vous
31

©DulichVietnam360°


Map Luxor par vous


Vị trí của Luxor trên bản đồ thế giới

(Cinet-DSTG) – Tổ chức Khoa học, Giáo dục và Văn hóa của Liên hiệp quốc Unesco đã công nhận - Thành phố cổ Thebes và các di tích khảo cổ của nó là Di sản văn hóa thế giới năm 1979.

Thành phố cổ Thebes và các di tích khảo cổ của nó, Ai Cập
Thebes là một trong những thành phố quan trọng nhất của Ai Cập cổ đại, thành phố này nằm bên bờ sông Nil cách Địa Trung Hải 800 km về phía Nam. Thành phố này nổi tiếng là trung tâm văn hóa, hành chính, chính trị của Ai Cập cổ đại. Ngày nay Thebes trở thành trung tâm khảo cổ với các di tích nổi tiếng như Thung lũng các vị vua; Đền Kamak; Đền Luxor…và cả lăng mộ của các vị Pharaong.
Theo tư liệu lịch sử, thời kỳ cực thịnh của đế chế Ai Cập ( 2730-2300 trước công nguyên), thành phố này chưa có vai trò đáng kể. Cho đến khi Metouhotep thống nhất Ai Cập, dưới thời triệu đại XI thì Thebes mới trở thành trung tâm chính trị, tôn giáo hàng đầu tại Ai Cập. Cũng trong thời gian này, các đền đài lớn, các khu lăng mộ của Paraong được xây dựng. 
Một số kiến trúc còn lại hiện nay tại thành phố cổ Thebes, Ai Cập. Từ quy mô kiên trúc  cho tới các chạm khắc trên cột đá, tường thành và cách tạo nên những công trình kiến trúc này của người Ai Cập cổ đại khiến cả thế giới phải ngưỡng mộ

Khu AI Karnak vốn là một làng lớn của Ai Cập cổ đại nằm ở bên bờ sông Nile, khu vực này chiếm một diện tích rất rộng lớn gồm nhiều kiến trúc nhà ở, lâu đài, vườn tượng và đền đài. Riêng các đền trong khu vực này có quy mô và diện tích lớn đã tạo thành một khu vực riêng, từ Bắc xuống Nam có đền Montu; khu đền Amon và khu đền Mout. Những khu đền này được nốì liền với nhau bằng hành lang Nhân sư, hành lang này sau đó dẫn đến đền Louxor. Đền Amon chính gồm một số kiến trúc được xây dựng trong nhiều thời kỳ khác nhau. Kiến trúc nguyên thủy từ triều đại thứ XII (các đời vua từ 2000 đến 1792 trước công nguyên). Quần thể hiện còn di tích phần lớn có niên đại từ triều đại các Pharaon từ thế kỷ XVI đến thế kỷ XIII trước công nguyên. Trong vòng bao của đền Amon, ở phía Bắc là các đền lớncòn ở phía Nam là ngôi đền rất đẹp thời Khonsou và Ramses Đệ tam. Tổng thể các di tích ở Karnak hiện đang bị mực nước nâng cao của sông Nil đe dọa, phát sinh từ việc xây dựng nhiều đập trên sông Nile.
Khu Louxor còn có tên gọi khác là đền Karnak- đây là quần thể kiến trúc đền lớn nhất Ai Cập với nhiều cột đá, tượng khắc đá và tháp nhọn…Ngôi đền được xây dựng để thờ thần Amon, thần gió và thần không khí cùng nữ thần Mut ( vợ của thần Amon) và con trai là thần Mặt Trăng. Hai bức tượng Memnon được tìm thấy trong một cuộc khai quật tại đền tuy chỉ còn lại nửa phần trên những cũng đủ để cho thế giới thấy khả năng khắc đá, tạc tượng của người Ai Cập cổ đại đã đạt đến trình độ tuyệt đỉnh. Việc xây dựng đền Karnak được bắt đầu từ đời Pharaon Amenophis Đệ tam (1408 - 1372 trước công nguyên) nơi đây đã có sân các cột trụ, đại trụ, đại sảnh với những hàng, cột đứng. Đên đời Ramses Đệ nhị (1301 - 1235 trước công nguyên), lại tạo thêm một cái sân có cổng vòm, phía trước có trồng một trụ tháp, sáu tượng lớn và hai cột trụ đá nguyên khôi. Năm 1831, một trong hai cột trụ này đã được đưa vê Pháp và hiện được dựng ở Quảng trường Place de la Concorde, Paris. 
Hai pho tượng khổng lồ nổi tiếng tại Thebes đến nay vẫn ẩn chứa nhiều bí mật chưa được giải đáp
Cùng với Cairo, Thebes là thành phố thu hút khách du lịch nhất tại Ai Cập

Khu Deirel Bahari là di tích khảo cổ Ai Cập ở tả ngạn sông Nile, đối diện với Karnak, trong một thung lũng rộng. Hoàng hậu Hatshepsout là người khởi xướng việc xây dựng Deirel Bahari (khoảng năm 1500 trước công nguyên). Đây là một thung lũng hẹp hiện vẫn còn nhiều tàn tích của các công trình xây dựng từ hàng nghìn năm trước.
Khu Medinet Habou là phần khu vực phía nam thành phố Thebes cổ. Kiến trúc đáng kể nhất là ngôi đền Pamsès III (1198 - 1166 trước công nguyên). Mặt bằng của ngôi đền này gần giông đền Ramses II. Đền được trang trí nhiều bức hoành tráng chạm nổi mô tả các trận chiến của nhà Vua với người Liby và với các bộ tộc miền biển. Phía Nam của đền có di tích một bức tường bao hình chữ nhật, một hồ thưởng ngoạn của lâu đài đời Amenophis Đệ tam (1408 - 1372 trước công nguyên).
Ramesseum chính là tên gọi đền thờ Ramses II (1300 - 1235 trước công nguyên), ở phía Đông Nam một ngọn đồi thuộc phần phía Tây thành cổ Thebes. Kiến trúc ngày nay đã hỏng nhiều, chỉ còn một ít di tích: thân một pho tượng khổng lồ của Ramses II, và một bức chạm khắc nổi rất hoành tráng mô tả một trận đánh và kho lưu trữ của đền được xây bằng gạch cổ còn khá nguyên vẹn.
Thung lũng các vị vua là một trong những địa điểm nổi tiếng tại Ai Cập bời vị trí này đã xuất hiện trong nhiều bộ phim bom tấn của Hollywood. Đây thực chất ra là một nghĩa địa nơi chôn cất các vị Pharaong thuộc các triều đại XVIII, XIX, XX ( 1530-1085 Ramesseum). Tính đến nay, các nhà khảo cổ đã tìm tháy 58 khu mộ tại thung lũng các vị vua. Tuy nhiên chỉ có ngôi mộ của Toutan Khamon (1354 - 1343 Ramesseum) là còn tương đối nguyên vẹn, một số ít chỉ còn lại một phần tàn tích..
Cùng với Cairo, thành phố cổ Thebes là nơi thu hút khách thăm quan du lịch nhất tại Ai Cập. Khách du lịch khi đã đến Ai Cập đều không thể bỏ qua thành phố cổ này bởi sức hút từ lịch sử và sự bí ẩn bao phủ mà đến nay các nhà khảo cổ vẫn chưa thể khám phá hết tại di sản này.
Thái Anh

Không có nhận xét nào: