Bolivia

Sơ lược

Bolivia, tên chính thức Cộng hoà Bolivia được đặt theo tên nhà cách mạng Simón Bolívar, là một quốc gia nằm kín trong lục địa ở trung tâm Nam Mỹ. Nước này có biên giới với Brasil ở phía bắc và phía đông, Paraguay và Argentina ở phía nam, Chile và Peru ở phía tây.

Lãnh thổ hiện là Bolivia từng được gọi là "Thượng Peru" hay "Charcas" và nằm dưới quyền cai quản của Phó vương Lima. Chính phủ địa phương thuộc Audiencia de Charcas lỵ sở tại Chuquisaca (La Plata — Sucre hiện đại). Bolivia là nơi xuất xứ quặng mỏ bạc làm giàu có cho Đế chế Tây Ban Nha với nguồn nhân công thổ dân phục dịch đều đặn. Khi triều đình Tây Ban Nha suy yếu trong những cuộc chiến tranh Napoleon, tinh thần độc lập chống chế độ thuộc địa trỗi dậy.

Đi khi nào?

Đến Bolivia, du khách sẽ gặp vô số vùng khí hậu khác nhau, từ ẩm nóng đến lạnh rét. Mùa hè từ tháng 11 đến tháng 4 là mùa mưa, đi lại trong nước rất khó khăn, một và vùng không thể đến được. Ở các vùng đất thấp cực kỳ thảm hại, bùn, độ ẩm cao, côn trùng cắn và mưa nhiệt đới trút nước không ngừng. Thời gian thích hợp nhất để khám phá toàn đất nước này là vào mùa đông từ tháng 5 đến tháng 10, khô thoáng, trời quang đãng. Mùa này cũng rất thích hợp leo núi.

Thời điểm cao điểm của du lịch là cuối tháng 6 đến đầu tháng 9, không chỉ ở yếu tố thời tiết mà đó là thời gian nghỉ hè ở châu Âu và Bắc Mỹ,cũng là mùa fiesta của Bolivia. Khách du lịch quốc tế và nhiều dân Nam Mỹ đến đây vào thời điểm này, giá cả nhìn chung tăng cao hơn thời điểm còn lại trong năm.

Đến, đi lại bằng gì?

Hàng không là cách dễ dàng, thuận tiện nhất để đến Bolivia, sân bay chính nằm ở La Paz đến phía Tây trong nước và phía Đông có sân bay ở Santa Cruz. Kế hoạch hành trình phải dựa theo hầu hết mục đích của bạn khi đến đây, bạn phải nhớ La Paz đón nhận hầu hết các du khách vì văn hóa rộng lớn và di sản Incas và nhiều văn hóa bản xứ từ các vùng Andean, vì thế từ La Paz dễ dàng đến tàn tích Tiwanaku, lễ hội Oruo, mỏ Potosí, Uyuni, Hồ Titicaca, thung lũng Los Yungas và núi Andes, La Paz là chỗ của tất cả đại sứ quán, tổ chức nước ngoài tọa lạc nên rất tiện trong các trường hợp khẩn cấp. Mặt khác, Santa Cruz có khí hậu ấm áp, là một địa điểm tốt để bắt đầu thăm viếng những nơi khác như Misiones, công viên quốc gia Noel Kempff Mercado hay đến thăm các thành phố phía Đông. Nhưng cũng đừng quên các thành phố phía Nam và trung tâm Bolivia như Cochabamba, Tarija và Sucre rất giàu kinh nghiệm, có nhiều cách để đến các thành phố đó từ La Paz hay Santa Cruz.

Du khách cũng có thể đến Bolivia bằng ô tô thông qua đường biên giới phía Đông Bắc Chile/Tây Nam Bolivia.
Hãy nhớ là chỉ có 5% đường ở Bolivia được lát. Tuy nhiên, phần lớn các đoạn đường chính nối các thành phố như Santa Cruz, La Paz, Cochabamba, Sucre đều được lát.

Từ Argentina đến Bolivia du khách cũng có thể đi bằng xe bus. Có xe bus chạy từ Juliaca và Puno ở Peru đến Copacabana.

Có rất nhiều du khách đến Bolivia bằng thuyền, có thể đón thuyền tại cảng của Puno, Peru, hồ Titicaca.

Đi lại xung quanh

Những cuộc đình công của ngành giao thông vận tải thường xuất hiện ở Bolivia, vì vậy nên theo dõi tin tức trong nước. Đình công thường ảnh hưởng đến taxi địa phương, các loại xe bus chuyến dài; ít khi ảnh hưởng đến hàng không. Cố gắng đừng đi xung quanh hay đi qua các nơi bị phong tỏa. Những kẻ đình công có thể ném đá vào xe của bạn nếu bạn cố vượt qua màn phong tỏa này. Đôi khi xảy ra vấn đề bạo lực. Một số cuộc đình công chỉ diễn ra 1, 2 ngày, tốt nhất nên đợi khi giảm hẳn.
Đi lại bằng máy bay trong tại Bolivia khá nhanh và kinh tế. AeroSur nối kết đa số các thành phố lớn.

• Aerocon – bay từ Trinidad đến những nơi khó đến ở Bolivia như Cobijia, Guayaramerin, Riberalta và Santa Ana. Hãng hàng không này cũng có những chuyến bay đến La Paz, Cochabamba và Santa Cruz. Ở Santa Cruz, văn phòng chính của hãng đặt tại Sân bay El Trompillo.
  Aerosur: hãng hàng không quốc gia tốt nhất Bolivia. Aerosur có chuyến bay từ Santa Cruz đến Sucre, La Paz và Cochabamba mỗi ngày. Bạn có thể đặt vé ở nhiều văn phòng hãng quanh các thành phố tại Santa Cruz hay các công ty du lịch. Có thể đặt vé trước giờ khởi hành 1 tiếng trong trường hợp máy bay còn chỗ.
  Amaszonas: Nổi tiếng nhất là chuyến bay từ La Paz đến Rurrenabaque nhưng cũng bay đến Trinidad, Guayaramerin, Riberalta, Cobija, San Borja, Cochabamba và Santa Cruz.

Đi lại bằng xe bus ở Bolivia rất dễ dàng, giá rẻ, có thể tham quan cảnh hai bên đường. Nhưng không ma, xe bus chỉ thường xuyên chạy vào ban đêm. Hãy nhớ là thỉnh thoảng đường giao thông bị chặn do các cuộc biểu tình, phản đối trong một vài ngày. Vì vậy hãy hỏi các công ty ở nơi bạn nghe nói đang diễn ra cuộc bạo động tình hình trừ khi bạn thích ngủ trên xe bus vài ngày. Xe bus là phương tiện giao thông khá rẻ, khoảng 1USD cho 1 giờ chạy, giá cả thay đổi theo cung và cầu. Có khi bạn cần phải đợi đến phút chót hãy mua.

Đối với những chuyến đi dài ngày giữa các thành phố, thị trấn không có xe bus, cách tốt nhất là chia tiền taxi.

Xe lửa cũng là một phương tiện giao thông tiện lợi. Chuyến đi từ Oruto đến Uyuni cảnh quan hết sức xinh đẹp. Tốt nhất bạn nên chọn đặt vé trước vài ngày.

Đi đâu, chơi gì?

• La Paz – Thủ đô, trung tâm của chính phủ.
• Sucre – Thủ đô pháp luật và là nơi tọa lạc hội đồng lập pháp

• Santa Cruz – Thành phố lớn thứ hai và có sức ảnh hưởng mạnh mẽ.
• Cochabamba – Thành phố lớn thứ ba, mát mẻ, thức ăn ngon.
• Potosí – Một trong những thành phố giàu nhất thế giới vì có mỏ bạc.
• Oruro – Nổi tiếng với lễ hội
  Tupiza – Một thị trấn nhỏ tại Bolivia gần biên giới Argentina.

• Samaipata – Tàn tích nằm phía đông Santa Cruz.

• Riberalta – Một thị trấn đem lại cảm giác rất thú vị nằm ở phía Bắc rừng nhiệt đới Bolivian.

• Tiwanaku – Tàn tích cổ, di sản văn hóa UNESCO.

• Uyuni – Điểm khởi đầu cho hành trình đến Salar de Uyuni và Laguna Colorado, Laguna Verde

• Copacabana - Một khu nghỉ dưỡng nhỏ thuộc hồ Titicaca

• Coroico – Nằm ở thung lũng rừng nhiệt đới, nằm trên con đường Nguy hiểm nhất thế giới

• Rurrenabaque – Một khu căn cứ nổi tiếng cho tour tham quan đồng hoang và rừng nhiệt đới.

• Công viên quốc gia Madidi – Nằm cách Bắc Apolo vài dặm, là một trong các khu bảo tồn sinh học lớn nhất thế giới.. Khí hậu nhiệt đới ẩm ở đây tạo ra khu rừng giàu thực vật nhất Bolivia.

• Chacaltaya – Khu nghỉ dưỡng trượt tuyết cao nhất thế giới, cách La Paz 25km.

• Huayna Potosi – Ngọn núi nổi tiếng cách La Paz 30km.

• Villa Tunari – Thị trấn giữa Santa Craz và Cochabamba, nổi tiếng nhờ Tổ chức tình nguyện Inti Wara Yassi và Thiên sứ Hy Vọng.

Mua sắm, giá cả

Người Bolivia sử dụng đồng tiền riêng của mình là Bolivia, ký hiệu là B$.
1000VND = 0,4B

Như một quy ước, du khách nên sử dụng đồng Đô la Mỹ khi đến Bolivia, nhưng Euro cũng rất dễ đổi ở đây. Tiền của những nước láng giềng có thể đổi ở biên giới, sân bay hoặc những nhà thu đổi ngoại tệ tại La Paz (casas de cambio). Các thị trấn nhỏ tường không nhận chi phiếu du lịch.
Bạn cũng có thể đổi ngoại tệ ở các công ty du lịch, các cửa hàng đá quý, vàng bạc hay tiệm thuốc, kể cả lề đường. Khi đổi tiền nên yêu cầu lấy tiền mặt mệnh giá nhỏ để tránh những vấn đề rắc rối kinh niên. Ở các thành phố lớn, thẻ tín dụng, thẻ thanh toán quốc tế có thể dùng tại các cây ATM, được nhiều nơi chấp nhận rộng rãi.
Nhìn chung, giá cả ở đây khá thấp so với các nước lân cận. Chi phí nhiều nhất là ở phương tiện đi lại.

• Giá cả đơn cử

1 lít dầu US$ 0.50
1 chai nước US$ 0.50
Áo thun lưu niệm US$ 4.00

Giá phòng trung bình
Thấp	Trung bình	Cao	Sang trọng
US$3-10	US$10-35	US$35-100	US$100+
Giá bữa ăn trung bình
Thấp	Trung bình	Cao	Sang trọng
US$2-5	US$5-10	US$10-15	US$15+

Lưu ý khác

• Đã có nhiều tin tức về việc du khách nữ bị cưỡng hiếp hay chích chất kích thích trong rừng. Tất cả du khách nên cẩn thận khi lựa chọn hướng dẫn viên và đừng bao giờ nhận thuốc men không rõ nguồn gốc.

• Nên đi bằng xe taxi tư nhân cao cấp vì đã có nhiều vụ án, kẻ xấu ăn cắp xe để thực hiện hành vi bất lương, lừa gạt.

• Nên đăng ký với lãnh sự quán nước bạn về việc nhập cảnh của bạn trước.

  Đất nước Bolivia

  
  

  Khi các nhà thám hiểm vất vả chinh phục cao nguyên Altiplano, họ được tặng thưởng bằng bức tranh phong cảnh tuyệt đẹp – hồ muối Salar de Uyuni nằm ở độ cao 3.700 met. Đây là hồ nước muối lớn nhất thế giới. Hồ muối cạn này có diện tích hơn 1500 kilomet vuông nên các nhà du hành vũ trụ có thể nhìn thấy bằng mắt thường từ ngoài không gian.

  

  

  Hồ Salar de Uyuni là nguồn cung cấp muối quan trọng của Bolivia với sản lượng khai thác khoảng 25.000 tấn/năm. Không loài thực vật nào có thể sinh tồn ở hồ muối này. Một số người dân địa phương, thay vì dựng nhà bằng gỗ, họ dùng những khối muối làm gạch xây.

  Có 1 hòn đảo nằm giữa hồ là đảo Isla Incahuasi. Loài thực vật duy nhất sinh trưởng trên đảo này là xương rồng, một số thân cây cao đến 10 mét. Người Tây Ban Nha đã đặt tên cho hòn đảo này là La Isla del Pescado có nghĩa là đảo Cá. Nhìn từ xa, hòn đảo tựa như một con cá lớn đang nổi lên trên mặt nước màu trắng sáng lấp lánh.

  

  

  Kỹ thuật khai thác thủ công lâu đời của người Inca vẫn được lưu truyền cho đến ngày nay. Mỗi khoang trong khu mỏ này đều có đặt một bức tượng. Trước khi đi vào chỗ làm việc, các thợ mỏ dừng chân bên bức tượng và dâng cúng thuốc lá, rượu hay lá coca khô bày tỏ lòng tôn kính các vị thần. Công việc của những người thợ mỏ không chỉ vất vả mà còn rất nguy hiểm. Mỗi năm, có khoảng 25 người thợ mỏ bị thiệt mạng trong khi làm việc. 

  Các cư dân sống trên cao nguyên Altiplano thường nuôi lạc đà không bướu. Người ta thường nuôi lạc đà không bướu để lấy thịt, lông và dùng sức của chúng để vận chuyển hàng hóa. Môi trường sống trên cao nguyên rất khắc nghiệt, thế nhưng những con lạc đà vẫn thích nghi rất tốt.

  

  Nguồn cung cấp nước ở cao nguyên Altiplano không nhiều. Ngày nay dân địa phương vẫn giặt giũ quần áo bên dòng suối theo cách lâu đời. Hầu như tất cả các thành viên trong các gia đình đều tham gia vào việc giặt quần áo. Người ta giặt quần áo bằng tay chứ không nhờ đến sự hỗ trợ của bất cứ loại máy móc nào.

  Sau khi giặt xong, họ mang quần áo trải ra phơi trên triền núi. Những bộ trang phục nhiều màu sắc tạo nên sự rực rỡ tương phản với màu xám và đen của mặt đất cao nguyên Altiplano.

  Con đường Camino de la Muerte nổi tiếng còn được gọi là Road Dead hay con đường chết là một trong những tuyến xa lộ nguy hiểm nhất thế giới. Tất cả các phương tiện đều phải dừng lại kiểm tra kỹ thuật trước khi vượt qua đoạn đường xuống núi dài 75 km. Nếu có bất cứ có chi tiết nào của xe không đảm bảo an toàn, chiếc xe sẽ bị giữ lại. Đây là con đường duy nhất nối liền thủ đô La Paz với vùng North Yungas.

  

  

  Chính quyền Bolivia đã đầu tư khá nhiều tiền vào việc nâng cấp con đường nguy hiểm này. Đường được mở rộng, mặt đường tráng nhựa êm ái, cảnh quan bên đường rất đẹp và ấn tượng nhất là một dòng thác ngay bên vệ đường. Đây là một trong những con đường hiện đại nhất ở Bolivia. Ngoài địa hình trắc trở, vùng này còn có nhiều mưa và sương mù gây khó khăn cho người đi đường.

  Bolivia có những cảnh quan đẹp kỳ ảo. Hồ Titicaca xinh đẹp tọa lạc trên cao nguyên Altiplano, nằm ở độ cao 4.000 mét so với mực nước biển.

  Hồ nước rộng lớn này có diện tích 58.000 mét vuông. Đây là hồ nước nằm ở nơi cao nhất thế giới. Hòn đảo Isla Del Sol nổi tiếng nằm giữa hồ. Tương truyền, đảo này là nơi khởi nguồn của nền văn minh Inca. Cái tên Isla Del Sol có nghĩa là đảo Mặt Trời. Dù mang cái tên như thế, nhưng hòn đảo này có thời tiết rất thất thường và ít khi có mặt trời xuất hiện.

  

  

  Hiện nơi đây vẫn còn nhiều công trình kiến trúc cổ của người Inca, trong đó có chiếc cầu thang 300 bậc được gọi là Escalera del Inca. Cầu thang đưa du khách đến chỗ 3 ống dẫn nước Fuente del Inca. Đó là nơi cung cấp nước tưới cho những mảnh vườn được thiết kế theo kiểu bậc thang ở xung quanh. Người ta cho rằng nước ở đây mang đến cho mọi người sức khỏe và cuộc sống sung túc. Nước được cung cấp quanh năm.

  Ngoài nước và các công trình kiến trúc lịch sử, hồ Titicaca còn có nhiều nguồn thực phẩm quý giá. Loại thủy sản phổ biến nhất ở này là cá hồi.

  Ngoài việc đánh bắt và nuôi cá, dân địa phương còn trồng trọt để kiếm sống. Họ canh tác bằng phương pháp thủ công và không có sự hỗ trợ của máy móc. Loại nông sản phổ biến nhất là đây là bắp và khoai tây. Nhiều người cho rằng, vùng đất quanh hồ Titicaca là nơi khai sinh của các loại nông sản này.

  

  Suraki là tên của một hòn đảo khác trên hồ Titicaca. Đảo này là nơi cư ngụ của một cộng đồng dân cư thường di chuyển trên những chiếc thuyền được làm bằng sậy nổi tiếng. Dù chiếc thuyền sậy mang ý nghĩa văn hóa quan trọng đối với dân địa phương, nhưng nhiều người vẫn ưa chuộng loại thuyền gỗ hiện đại vì chúng có độ bền cao.

  Thanh Trúc