Chốn tâm linh của người Nhật

Thế giới tâm linh của người Nhật - cũng như các dân tộc khác - là cả một biển đời mênh mông vô tận. Bước vào chốn ấy, sẽ có biết bao điều thú vị đang chờ ta khám phá và chiêm nghiệm.

 

24/09/2012 3:15

 

1. Có người cho rằng sở dĩ người Nhật Bản sống thọ thuộc vào hàng đầu thế giới là nhờ họ thường xuyên ăn hải sản tươi sống. Điều này chắc là đúng. Cũng có nhận xét chính môi trường sống trong lành, sạch sẽ, gần gũi với thiên nhiên đã giúp cho con cháu của Thái Dương Thần Nữ sống lâu. Điều này quả thật không sai. Khi nhìn trên bản đồ địa lý tự nhiên, bạn sẽ thấy toàn thể quần đảo Nhật Bản được phủ một màu xanh lá - biểu hiện của sự sống, khác hẳn với những quốc gia mà phần lớn diện tích được phủ màu vàng nâu - màu của hoang mạc. Người Nhật vốn rất yêu cây cối, hoa lá, chăm sóc và tỉa tót bonsai. Đó là lý do giải thích vì sao nhà nào cũng có cây và hoa. Còn những cánh rừng ở quần đảo này thì luôn được bảo tồn nguyên vẹn, không có khái niệm “lâm tặc” như ở ta. Để đáp ứng nhu cầu sử dụng đồ gỗ, họ nhập gỗ từ các xứ khác về, không phá rừng của xứ mình. Muốn thực hiện được điều này bạn phải là một quốc gia khá giả, đương nhiên, vì Nhật Bản là một nước giàu. Không giống như nhiều quốc gia nghèo ở châu Phi phải bán rừng để lo toan cho cuộc sống.

Sống ẩn trong rừng cây và hoa lá là cách mà người Nhật đang thể hiện. Xét về mặt khoa học, môi trường sống như vậy sẽ giúp con người khỏe hơn, vì (như sách giáo khoa đã dạy) cây cối có chức năng hút khí carbon, nhả ra ô xy. Sống ở nông thôn hoặc miền núi rừng thấy cơ thể khỏe hơn sống ở đô thị bê tông cốt thép là vì vậy. Dĩ nhiên, sống trong một môi trường lành mạnh mà thiếu cái ăn thì chắc chắn khó mà thọ. Người Nhật không sợ thiếu lương thực và thực phẩm vì họ giàu, bất chấp hoàn cảnh đồi núi chiếm hơn 70% diện tích quốc gia.

Xơi trứng gà luộc ở Hakone - Ảnh: Đ.X.H

Ăn và uống của người Nhật là cả một nghệ thuật, tuy không cầu kỳ như phong cách ẩm thực ở chốn cung đình. Cho dù là một nước công nghiệp phát triển hàng đầu thế giới, trên đất Nhật vẫn hiện hữu vô số chuyện thuộc về niềm tin trong chuyện ăn và uống. Người viết bài này đã có dịp tận mắt chứng kiến một chuyện ăn và một chuyện uống trong số ấy.

2. Cách thủ đô Tokyo 90 km về phía tây nam là Hakone - một thành phố du lịch rất được ưa chuộng thuộc tỉnh Kanagawa. Hakone được biết đến như một vùng đất nổi tiếng về suối nước nóng, cái nôi của tắm spa trên đất Nhật. Nguồn nước ở đây có nhiều khoáng chất làm đẹp da, tốt cho cơ thể. Di chuyển trên xe suốt một chặng đường dài mệt mỏi, đến đây ngâm mình trong suối nước khoáng, ta sẽ thấy cơ thể mình khỏe hẳn ra, xua tan những nhọc nhằn vạn lý. Từ đây đi xe lên núi khoảng 20 phút là đến thung lũng Owakudani, nơi hơi lưu huỳnh phun liên tục do biến động của vỏ địa cầu từ khoảng nửa triệu năm trước. Xung quanh núi có vô số suối nước nóng, trong đó nổi tiếng có suối Onsen. Thung lũng này có khá nhiều trung tâm chăm sóc sức khỏe ẩn mình trong một không gian núi rừng ôn đới nguyên sinh xanh mướt.

Chùa Thanh Thủy ở Kyoto - Ảnh: Đoàn Xuân Hải

Điều đặc biệt của vùng này là du khách được hướng dẫn lội bộ lên núi, điểm dừng chân là một nơi khói mây mù mịt, xem người ta luộc trứng gà dưới suối nước nóng ở độ cao 1.050 m so với mực nước biển. Sau đó du khách mua trứng gà ấy rồi ăn tại chỗ trong một không gian tựa như chốn bồng lai tiên cảnh. Có một điều rất lạ là mặc dù khói mây mờ mịt như vậy nhưng bạn sẽ không có cảm giác bị khó thở hoặc cay mắt. Vỏ trứng gà sau khi luộc chín sẽ có màu đen, trong ruột vẫn 2 màu trắng - vàng bình thường nhưng hương vị khá đặc biệt. Tương truyền rằng nếu ăn 1 quả trứng luộc ở đây, bạn sẽ được tăng thêm 7 năm tuổi thọ, ăn 2 quả sẽ thọ thêm 14 năm. Nhưng nếu có ai đó tham lam ăn tới 3 trứng thì tự khắc người ấy sẽ bị trừ đi 7 tuổi thọ, nghĩa là không phải thọ thêm được 21 năm, mà chỉ còn 7 năm. Theo cách tính trừ ấy, những ai cố tình ăn 4 quả thì coi như… chưa ăn quả nào! Nói là nói vậy chứ bạn có thể ăn bao nhiêu quả tùy thích, coi như chẳng màng đến chuyện sống thọ thêm. Tôi quan sát thấy có nhiều người ăn từ 1 đến 2 quả thôi, kể cả du khách phương Tây. Không biết chuyện thọ thêm thực hư thế nào, tôi cũng hồ hởi xơi 2 quả để lấy sức… lội bộ xuống núi.

Ở Việt Nam cũng có chuyện luộc trứng gà na ná như vậy, nằm ở khu du lịch Bình Châu thuộc tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu. Có điều trứng gà luộc dưới giếng nước nóng nơi đây cho cái vỏ màu hồng phấn như thường thấy, chứ không đen thui như ở Nhật. Và, đến giờ này vẫn chưa có một truyền thuyết nào nói về việc ăn trứng gà luộc ở Bình Châu sẽ xảy ra chuyện gì đến cơ thể và số mạng của người ăn, đại loại như chống được bệnh tật hoặc tăng thêm tuổi thọ chẳng hạn. Vậy là coi như không có chuyện tâm linh, đơn thuần chỉ ăn cho vui.

3. Cũng giống như Việt Nam, Nhật Bản có rất nhiều chùa chiền. Hầu hết các ngôi chùa Nhật đều có hồ nước ngọt để tín đồ uống với niềm tin mang đến những điều may mắn, xua tan bệnh tật. Cũng xin nói thêm điều này, nước ngọt trên toàn cõi Nhật Bản cho dù đó là nước máy hay nước suối thiên nhiên đều có thể uống trực tiếp một cách ngon lành. Khi vào một nhà hàng, người ta đem cho bạn một ca hoặc một ly nước đá lạnh thì đó chính là nước máy, không qua đun sôi như ở ta. Ở cố đô Kyoto có một ngôi chùa rất nổi tiếng, thu hút khá đông du khách đến viếng hằng năm, đó là Kiyomizu (tiếng Nhật có nghĩa “Thanh Thủy” - Nước Thiêng). Ngôi chùa này được xây dựng vào năm 778, sau đó nhiều lần bị hỏa hoạn và kiến trúc hiện hữu phần lớn được trùng tu vào năm 1633, được công nhận là Di sản thế giới vào năm 1994. Đó là một ngôi chùa gỗ màu đen khá đẹp gắn dính vào vách núi, bao phủ xung quanh là vô số tán cây tựa như ẩn mình trong một khu rừng, rất thơ mộng.

Chùa Kiyomizu là một quần thể bao gồm nhiều hạng mục công trình mà cái nào cũng gợi sự tò mò cho du khách. Trong số ấy có chuyện nhảy từ trên chùa xuống sườn núi sâu hàng chục mét. Cú nhảy ấy của ai đó nếu tử thì thôi, chứ còn sống thì sẽ gặp đại phúc. Theo thống kê, từ thời Edo (cách nay khoảng 400 năm) đến khi bị cấm, đã có 234 lượt người thực hiện cú nhảy cầu may này với kết quả: 200 người sống sót, 34 người gặp đại họa - tức là… về thế giới bên kia! Tuy là một ngôi chùa Phật giáo, ở Kiyomizu còn có cả đền thờ đạo Shinto (Thần Đạo - một tín ngưỡng lâu đời của người Nhật, thờ phụng các đấng thiên nhiên, các bậc tổ tiên, các vị anh hùng thời cổ), trong đó có đền Jishu, thờ Thần Tình yêu. Ở Jishu có 2 tảng đá cách nhau 18 m. Nhắm mắt lại đi từ tảng đá này nếu đụng được tảng đá kia thì bạn sẽ hy vọng tìm được “một nửa của mình” để cùng nhau bước lên xe hoa. Giới trẻ bản xứ rất thích ngôi đền này. Phía sau chùa Kiyomizu có một thác nước thiên nhiên mang tên Otawa No Taki chảy xuống theo 3 dòng. Người Nhật tin rằng nếu bạn uống cả 3 dòng nước này sẽ đạt được 3 điều: trường thọ, khỏe mạnh và thành công trong học tập. Đó là lý do giải thích vì sao đa số học sinh Nhật và cả người lớn đều thích thú khi uống cả 3 dòng nước ấy.

Nước suối thiên nhiên rất tốt cho cơ thể con người, nếu được uống nước khoáng đại loại như nước suối Vĩnh Hảo ở xứ ta thì càng tốt. Nguồn nước ở Nhật Bản nói chung là an tâm (ngoại trừ khu vực Fukushima đang có vấn đề về nhiễm phóng xạ sau thảm họa động đất và sóng thần hồi tháng 3.2011). Một môi trường nước như vậy, môi trường sống nói chung tuyệt hảo như thế thì suy cho cùng, không cần phải ăn trứng gà luộc trên suối nước nóng Owakudani hay uống nước thiêng ở chùa Thanh Thủy chắc chắn vẫn sống thọ hơn những nơi mà nước máy có màu… nước trà, còn các dòng sông con suối thì bị đầu độc, ô nhiễm, môi trường sống thì bát nháo, ồn ào, đầy khói bụi…

Nếu bạn là người đa nghi và không tin những gì tôi viết, hãy làm một chuyến du hành đến đất nước Mặt trời mọc ắt sẽ có lời giải đáp. Bảo đảm bạn sẽ muốn trở lại quần đảo ấy lần thứ hai…

Đoàn Xuân Hải