Nam Phi trong những giấc mơ

Trái ngược hoàn toàn với hình dung của nhiều người về một lục địa đen châu Phi khô cằn và nhiều vấn đề về chính trị, phân biệt chủng tộc, các căn bệnh xã hội… Cộng hòa Nam Phi là một dải xanh mướt trải qua Ấn Độ Dương và Đại Tây Dương, là nước đa dạng sinh thái hiếm có của địa cầu ngày nay.

Nam Phi trong những giấc mơ

Tôi thường không có thói quen trải nghiệm ở những địa điểm quá nổi tiếng, đông khách du lịch, dễ dàng tra cứu và di chuyển, vì thế đất nước nằm ở mũi phía Nam lục địa châu Phi là một kế hoạch vô cùng hào hứng được lên chi tiết kỹ càng. Thay vì chọn hai nơi nổi tiếng thường được du khách trên thế giới nhắc đến là Johannesburg hay Cape Town, vừa xuống sân bay Durban tôi đã bắt đầu ngay chuyến hành trình về phía Đông Nam bên bờ Ấn Độ Dương. Đấy là tỉnh KwaZulu-Natal rộng lớn xanh mướt rải mềm mại uốn quanh đại dương chia sẻ ranh giới đường biển với ba quốc gia khác là Mozambique, Lesotho và Swaziland.

Để không bị bở lỡ bất cứ khoảnh khắc hoang dã nào, tôi đã dành hầu hết thời gian cho hai địa điểm đã được công nhận là Di sản Thế giới của UNESCO: Công viên đầm lầy iSimangaliso và Công viên uKhahlamba Drakensberg.

Khu nghiên cứu bảo tồn động vật hoang dã Thanda

Ba tháng làm tình nguyện viên trong khu nghiên cứu bảo tồn động vật hoang dã Thanda là địa điểm lý tưởng nhất để bắt đầu những khám phá các vùng tiệm cận. Nam Phi hưởng được nguồn khí hậu ôn hòa, mùa mưa và mùa nắng khiến cho thảm thực vật động vật phong phú, giàu có. Khu nghiên cứu bảo tồn Thanda không chỉ là nơi dành cho các nhà nghiên cứu, các tình nguyện viên đến lưu trú đăng ký theo chương trình Nhiếp ảnh hoặc Tình nguyện viên, mà còn dành cho nhiều khách du lịch muốn có quãng thời gian trải nghiệm gần gũi với hằng hà sa số các loài hoang dã.

Thanda cách xa đường quốc lộ, yên tĩnh nằm trong cánh rừng hoang dã. Khu nghiên cứu nằm trên một ngọn đồi bao gồm khu nhà chính dành cho các buổi hội họp, học tập, nghiên cứu, nhà ăn và các căn phòng nội trú nằm trên sườn dốc. Các Bungalow được dựng theo kiểu nhà của người Zulu nằm liên hoàn trong một khu khép kín có bao quanh là hàng rào điện như một khu quân sự. Hàng ngày chúng tôi di chuyển trong rừng bằng Truck, là loại ô tô chuyên dụng dùng cho khu vực đồi núi gập ghềnh, khúc khuỷu Game Drive, Game count, Bush Walk, Conservation. 

Khuôn viên khu nghiên cứu Thanda

Game Drive và Game Count là chuyến vào rừng bằng Truck loại xe chuyên dụng cùng các thiết bị dò sóng, sổ sách ghi chép số liệu và nhóm động vật nằm trong danh sách Big5: tê giác, voi, sư tử… sau đó sẽ được thống kê và gửi đến các nhà nghiên cứu. Bush Walk là những buổi tiếp xúc với thú rừng bằng cách đi bộ vào rừng với người dẫn đường. Night Drive là chuyến vào rừng khám phá cuộc sống của các loài hoang dã trong đêm sau 8h tối. Conservation hay còn gọi là hoạt động bảo tồn, là các công việc bên lề của tình nguyện viên: vệ sinh, diệt cỏ, vá các cung đường bị sạt lở hoặc ngập nước, về các vùng nông thôn, đến các trường tiểu học vùng xa, giúp đỡ người dân và các em nhỏ học tập, tham gia các hoạt động gây quỹ, tuyên truyền về bệnh HIV… 

Các tình nguyện viên trên truck-loại xe chuyên dụng

Thanda là nơi tập trung nhiều nhà nghiên cứu, nhà bảo tồn ghé thăm và làm việc. Họ tổ chức nhiều buổi hội thảo về tê giác, voi, sư tử… những loài nằm trong sách đỏ đang cần được bảo tồn. Nếu may mắn bạn còn được tham gia cùng họ trong những buổi làm việc ngoài trời, được tiếp cận các quy trình chăm sóc sức khỏe, lấy mẫu phân tích hoặc giải cứu tê giác đang bị săn đuổi.

Các tình nguyện viên như chúng tôi phải làm việc vô cùng bận rộn 5 ngày trong tuần nhưng 2 ngày cuối tuần là thời gian để tham gia các tour khám phá điểm thú vị khác.

Nam Phi có khá nhiều sự khác biệt về địa hình, khí hậu và bị xếp vào nước bán khô cằn nhưng hoàn toàn không phải vậy. Từ phía Nam kéo dài đến Tây Bắc là sa mạc khô cằn nhưng Đông kéo dài biên giới lại là khí hậu cận nhiệt đới, núi non, cao nguyên xanh mướt. Chính quãng thời gian ở Drakensberg đã khiến tôi nhận ra điều này. 

Gia đình sư tử

Hưu cao cổ châu Phi

Núi Drakensberg

Nếu đến Nam Phi vào mùa Xuân và đến thăm đỉnh núi Lưng rồng Drakensberg là thời điểm đẹp nhất trong năm nơi có nắng ấm, cây cỏ xanh tươi. Tôi từ Durban đi 300km, hơn 3 tiếng bằng ô tô qua các đồng bằng xanh mướt hoặc bạn có thể đi từ Johannesburg men qua các khu bảo tồn thuộc KwaZulu-Natal. Drakensberg là vùng núi cao nhất Nam Phi tới 3.408m từ nhiều đỉnh núi xếp liên hoàn, nhấp nhô như lưng con rồng đang uốn lượn nên bạn có thể nhìn thấy từ rất xa. Địa hình cao, dốc và phủ tuyết nên vào mùa Đông Drakensberg là địa điểm thú vị cho môn thể thao trượt tuyết. 

Quang cảnh núi Drakensberg và khu bảo tồn KwaZulu-Natal

Núi Drakensberg

Tôi nhập vào một nhóm các nhà nhiếp ảnh rồi cùng họ 3 ngày liền leo lên các đỉnh Champagne Castle, Njesuthi, Makoaneng, Mafadi và cao nhất là ThabanaNtlenyana 3.482m. Drakensberg được phủ một màu đất nung từ các trụ đá bazan, đá sa thạch vàng và các thác nước cao hàng chục mét được tạo ra từ lượng mưa dày đặc trên cao sau đó đổ về hạ nguồn làm nên con sông Orange và Tugela dài nhất Nam Phi. Bao quanh nó là các thung lũng với các cánh rừng nguyên sinh. Drakensberg còn nổi tiếng bởi các cánh đồng cỏ, thung lũng hoa dại nở bạt ngàn màu sắc. Đây là nơi nuôi dưỡng bảo tồn nhiều loài động vật quý hiếm nằm trong sách đỏ thế giới sót lại: loài linh dương lớn nhất thế giới với đôi sừng màu xám to lớn, chó rừng, mèo rừng với bộ lông tuyệt đẹp như báo đốm, nhiều loài khỉ, linh dương núi, nhiều loài chim sải cánh dài hơn 2m… 

Cảm giác hạnh phúc khi chinh phục được một trong những đỉnh núi cao nhất tại châu Phi

Drakensberg không chỉ là điểm vô cùng ưa thích của các nhà nghiên cứu bảo tồn, thám hiểm, người yêu thể thao, nhiếp ảnh gia… mà còn là điểm lý tưởng cho những cặp đôi muốn hưởng tuần trăng mật trên núi cao với phong cảnh và khí hậu lãng mạn.

Thị trấn St.Lucia

Sau những ngày leo núi mệt mỏi, hầu hết du khách sẽ về nghỉ ngơi ở các khu lân cận như Lala Neck, Black Rock, Lake Sibaya, Maputaland Coastal Forest… Tôi chọn thị trấn St.Lucia.

St.Lucia là vùng đất ngập mặn nằm phía Nam công viên iSimangaliso Wetland Park bốn mùa xanh mát, phủ sương sáng sớm, nắng rực rỡ ban ngày và hoàng hôn. Bao quanh thị trấn là bãi biển với bờ cát rộng, cửa sông thông với một vùng ngập mặn và các khu bảo tồn.

Từ trung tâm thị trấn, tôi đi bộ dọc theo con đường chính để tản bộ vào các cánh rừng. Những lối đi nhỏ luồn lách trong hàng ngàn cây cổ thụ phủ đầy chim, chồn, sóc… Men theo con đường yên tĩnh là gặp bờ biển rộng mênh mông. Tiếp đó tôi theo cửa biển vào với dòng sông Estuary nhập vào một đoàn du khách, mua vé để lên một chuyến tàu thăm thú vùng đầm lầy.

Vùng đầm lầy này là vương quốc của hà mã, cá sấu và loài chim Weaver với bộ cánh màu vàng rực rỡ làm tổ trên các ngọn lau, diều hâu, đại bàng… Một quần thể động vật hoang dã cùng chung sống trong một vùng vô cùng “sầm uất”. 

Cá sâu trên vùng lầy St.Lucia

Hà mã trên sông Estuary

Trung tâm St.Lucia là khu mua sắm đồ thủ công mỹ nghệ đậm chất châu Phi. Nhiều nhà hàng hải sản, nhiều quán cà phê chạy dọc theo khúc sông phủ đầy cây lá. Khi quay lại thị trấn, bạn hãy dành thời gian dạo quanh khu chợ bán tranh, đồ gỗ tượng điêu khắc. Đừng quên mua loại dứa tuyệt ngon của vùng này để thử. 

Các khu chợ tại St.Lucia là nơi lý tưởng để bạn có thể chọn những món quà lưu niệm cho bạn bè, gia đình

Sau bữa tối, tôi ghé các quầy bar uống các đồ uống pha chế từ nguyên liệu châu Phi, xem các điệu nhảy thổ dân do các nghệ sĩ trình diễn rồi lên đường bắt đầu chuyến thám hiểm rừng ban đêm Night Drive từ 9 giờ. Xe chuyên dụng và người dẫn đường chuyên nghiệp sẽ đến đón bạn tận nơi với đầy đủ đồ đạc cần dùng cho chuyến đi. Chuyến xe đêm này sẽ chầm chậm vào khu vực bảo tồn, nơi có thể nhìn thấy cuộc sống về đêm của các loài hoang dã: ngựa vằn, tê giác đen, tê giác trắng, linh dương, rắn, tắc kè… với sự bảo đảm an toàn của đội dẫn đường.

Vịnh Rocktail Bay

Rời các vùng đặc trưng hoang dã rừng núi, cao nguyên châu Phi, tôi dành thời gian nhiều hơn về cuối hành trình cho vùng biển Nam Phi dài hơn 2.500km. 

Vịnh Rocktail Bay

Vịnh Rocktail được ví như một viên ngọc quý của vùng KwaZulu Natal. Tinh khiết, hoang sơ không có con người sinh sống, không có nhiều dấu vết bàn tay con người nên vịnh vẫn còn giữ nguyên vẻ hoang dã ban sơ từ nhiều kỷ nguyên trước. Rocktail nằm phía Bắc thị trấn St. Lucia, là một phần của công viên lớn iSimangaliso Wetland Park.

Khu nghỉ dưỡng được xây dựng bằng các vật liệu thiên nhiên, hòa hợp với môi trường nằm nấp trong một vùng cây lá. Mọi hoạt động của con người đều vô cùng tôn trọng không gian của các loài vật, chính vì vậy chỉ cần yên lặng đứng ở ban công đã có thể nhìn thấy sự di chuyển rất gần của khỉ, hươu, nai, chồn, sóc, kỳ đà…

Bãi cát Rocktail trắng tinh, mềm mịn uốn quanh các bờ đá. Có những đoạn bờ biển nhấp nhô như đang di chuyển bởi hàng ngàn con còng gió. Chúng tôi lên canô ra biển tìm cá voi và cá heo từ 5 giờ sáng. Những đợt sóng cao là thử thách lớn đối với ai có thể lực yếu, nhưng đây là vùng vịnh tuyệt vời nhất để đi lặn biển.

Từ trên canô chúng tôi ngắm gia đình cá voi to lớn phun nước phì phò, quẫy những tấm lưng màu nâu và cái đuôi lớn. Sau đó là màn trình diễn tuyệt vời nhất của từng đàn cá heo nối đuôi nhau nhảy tung trên sóng. Khi chúng tôi lặn xuống vài mét nước, cảm giác được giao tiếp với loài động vật thông minh nhất hành tinh thật khó mà tả hết sự thích thú.

Từ 9 giờ tối, chúng tôi bắt đầu một chặng đường dài gần 10km đi bộ trên biển theo dấu loài rùa biển Loggerhead đến mùa đẻ trứng. Tầm 2 tuần, mỗi con mẹ đẻ gần 100 trứng và nở sau 8 tuần. Theo ước tính chỉ có khoảng 1 trên 1.000 loài rùa biển này sống sót cho đến khi trưởng thành.

Chuyến đi châu Phi của tôi kết thúc tại đất nước Mozambique nhưng Nam Phi vẫn là nơi tôi yêu thích nhất. Một Nam Phi đầy sức sống, mãnh liệt, quyến rũ thật khác với một hình dung về châu Phi chỉ có sa mạc, nắng nóng khô cằn. Nam Phi là điểm đến lý tưởng dành cho tuổi trẻ mong muốn tìm một miền thử sức, khám phá và là niềm tự hào của lục địa và tổ chức bảo tồn thiên nhiên quốc tế.

Bài và ảnh: Molly Thanh Hằng (Theo elle.vn)