Te Matatini là một lễ hội và cuộc tranh tài nhảy múa diễn ra hai năm một lần của người Maori ở New Zealand.
Lễ hội thường kéo dài khoảng 3-4 ngày, gồm những cuộc thi dựa trên nền tảng là những bài hát cùng vũ điệu Maori.
Te Matatini cùng con đường hơn 40 năm lịch sử
Đầu năm 2013 đánh dấu 41 năm ra đời của cộng đồng Te Matatini và mối quan hệ mật thiết với Kapa Haka.
Trở lại những năm 1972, Te Matatini được biết đến như một phần lễ hội Polynesia của các dân tộc vùng đa đảo.
Đến những năm 80, 90 của thế kỷ XX, tổ chức này được biết đến với cái tên Aotearoa Traditional Maori Performing Arts Society - ATMPAS (tạm dịch là Tổ chức biểu diễn nghệ thuật Maori truyền thống Aotearoa).
Năm 2004, cộng đồng đã thống nhất đổi tên thành Te Matatini.
“Te Mata” có nghĩa là gương mặt và “tini” là nhiều. “Te Mata-tini” (thường viết là Te Matatini) được hiểu là nhiều gương mặt.
“Nghệ thuật biểu diễn mang tất cả mọi người từ nhiều độ tuổi, nguồn gốc, tín ngưỡng, người Maori hay không phải người Maori, từ vũ công đến khán giả… Khi tôi nhìn, có rất nhiều khuôn mặt, trẻ có già có” - giáo sư Wharehuia Milroy, chuyên gia về ngôn ngữ Maori và cũng là người đặt ra tên gọi Te Matatini cho lễ hội, từng nói.
Danh từ Te Matatini thể hiện những gương mặt của mọi người đã tạo nên Kapa Haka như khán giả và những người cổ vũ. Ngoài ra đó còn là những gương mặt của nhiều người âm thầm đằng sau sân khấu như các nhà soạn nhạc, nhạc công, điều hành, phục trang đến cả những đầu bếp, tình nguyện viên…
Vậy Kapa Haka là gì? Trong ngôn ngữ bản địa, “Kapa” có nghĩa là xếp thành hàng lối, “Haka” có nghĩa là nhảy múa (điệu múa của Tanerore, giống như cơn gió mát thổi qua vào một ngày nóng bức vậy).
Kapa Haka được sử dụng để diễn tả những vũ điệu truyền thống trên nền các bài hát của người Maori, và đó là cách mà các thổ dân Maori thể hiện ngôn ngữ, văn hóa và truyền thống của họ.
Lễ hội được mong chờ nhất
Những ngày này, các vũ công Kapa Haka từ khắp nơi trên đất nước New Zealand tề tựu về để mong giành danh hiệu quý giá cấp quốc gia Te Matatini.
Cứ mỗi hai năm, lễ hội lại được tổ chức ở một nơi nào đó trên đất nước New Zealand. Nhà cầm quyền (mana) sẽ trao quyền cho các bộ tộc khác nhau (iwi) để tổ chức lễ hội. Ví dụ năm 2009, mana đã trao cho người Maori Tauranga Moana ở khu vực Bay of Planty (Mataatua).
Te Matatini đóng vai trò rất lớn trong việc gìn giữ và phát triển nghệ thuật nhảy múa truyền thống của người Maori bản địa, Kapa Haka. Nó mang đến những trải nghiệm văn hóa giá trị không chỉ của người Maori ở New Zealand mà còn cho mọi người trên thế giới với 30.000 người tham gia cùng khán giả mỗi năm. Te Matatini là giá trị cốt lõi tỏa sáng nét đẹp văn hóa của người Maori, còn Kapa Haka thể hiện cá tính và góp phần làm New Zealand trở nên độc đáo.
Tổ chức Te Matatini cung cấp nguồn nhân lực chính cho Lễ hội quốc gia Te Matatini Kapa Haka - tên đầy đủ của Te Matatini.
Các cuộc thi thường bắt đầu trong những ngày 1, 2 và 3 với những nhóm biểu diễn xếp đặt theo Toi Haka – biểu diễn bắt buộc và tự do. Mỗi vũ điệu được ban giám khảo là những chuyên gia có uy tín từ khắp New Zealand đánh giá và chấm điểm. Sẽ có hai vòng là vòng loại và chung kết. Buổi biễu diễn đặc sắc nhất sẽ diễn ra ngày cuối cùng của lễ hội và những giải thưởng cũng sẽ được trao cho đội thắng cuộc.
Nam TrầnTheo http://www.tematatini.co.n
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét