Huy Phong (Theo BBC) 
(Dân Việt) Cấu tạo địa chất đặc biệt ở bang Arizona, Mỹ, đã tạo ra một hệ sinh thái “đảo trời” với nhiều loại động vật quý hiếm.
Xương sống của lục địa Bắc Mỹ
Nằm tại vùng hẻo lánh ở bang Arizona, dãy núi Chiricahua là trung tâm của hệ thống núi Cordilera ở Bắc Mỹ, lục địa kéo dài hơn 6.400 km từ Alaska tới phía nam Mexico. Các mảng kiến tạo địa chất và núi lửa không hoạt động đã tạo nên địa hình hiểm trở cho dãy núi Chiricahua.
Đảo trên bầu trời
Dãy núi Chiricahua được coi là hệ sinh thái “đảo trời” vì khu vực này có địa hình, hệ thực vật và động vật khác hoàn toàn với những vùng thấp hơn xung quanh.
Phía nam bang Arizona là sa mạc khô cằn với một vài loài xương rồng có thể sống sót. Nhưng dãy núi Chiricahua nằm ở vị trí cao hơn hẳn sa mạc Chihuahuan phía dưới và tạo ra một trong những vùng đa dạng sinh học nhất Bắc Mỹ. Tại “đảo trời”, bạn có thể tìm thấy hàng trăm loài chim cũng như hươu, gấu, sư tử núi và những loài động vật có vú khác. Chúng sống biệt lập vì dãy núi được bao quanh bởi sa mạc rộng lớn.
Lịch sử lâu đời
Dãy núi Chiricahua bao phủ diện tích dài 65km từ bắc tới nam và rộng 32km. Khi mọi người bắt đầu di cư về phía tây vào giữa những năm 1800, một lối đi được hình thành qua dãy núi cho phép những người di cư vượt qua khu vực này nhanh hơn. Lối mòn sau đó được đặt tên là Apache Pass, theo tên của bộ tộc sinh sống trên dãy núi.
Với số lượng người di cư và định cư ngày càng tăng lên do bị người Apache tấn công, quân đội Mỹ đã xây dựng pháo đài Fort Bowie ở đây. Pháo đài này được sử dụng từ năm 1896 đến 1984, nhưng nó đã đóng cửa thời gian sau đó. Công trình đã được công nhận là di tích quốc gia từ năm 1972 và được bảo tồn khỏi xuống cấp thêm.
Cuộc chiến Apache
Di tích pháo đài Fort Bowie là địa điểm chứng kiến nhiều sự kiện lịch sử. Một lối đi dẫn du khách qua các bãi chiến trường trong cuộc chiến Apache diễn ra trong thời kỳ Nội chiến Mỹ. Phế tích, hiện vật khảo cổ, công trình kiến trúc, cấu trúc đá, suối tự nhiên và những ngôi mộ nằm dọc tuyến đường dài khoảng 5km.
Phong cảnh siêu thực
Công viên quốc gia Chiricahua, nằm ở phía tây bắc dãy núi cùng tên, có những cấu trúc đá (hoodoo) nhô lên giữa thung lũng tạo thành một khu vườn tượng đá tự nhiên rộng lớn. Lớp rêu vàng phủ quanh các cột đá, tạo ra phong cảnh siêu thực như phong cảnh trên hành tinh khác.
Tác động của thời gian
Hoạt động núi lửa, tro bụi và sự xói mòn đã tạo ra những cột đá có cấu trúc đẹp lạ lùng trong suốt 27 triệu năm. Những tác động này cũng tạo nên các hang động, khe nứt và hẻm núi tại khu vực dãy núi Chiricahua.
Đường hầm đá
Trong khi các đỉnh núi giúp du khách có thể ngắm cảnh tuyệt đẹp, nhưng đường hầm ở bên dưới dành cho những người đam mê khám phá. Công viên quốc gia Chiricahua chưa trở thành địa điểm hấp dẫn, nên mọi người có cơ hội trải nghiệm vẻ đẹp hoang sơ của các đường hầm ở đây. Một điều cần lưu ý là hẻm núi ở đây rất dốc và có chỗ thẳng đứng.
Thiên nhiên bị đe dọa
Mặc dù di tích lịch sử quốc gia Fort Bowie và Công viên quốc gia Chiricahua được bảo vệ theo luật, nhưng hơn 90% dãy núi Chiricahua thuộc Rừng quốc gia Coronado. Điều này đồng nghĩa khu vực này có thể được sử dụng để khai khác khoáng sản. Trang web của cơ quan quản lý rừng Mỹ đã công bố chi tiết các hoạt động sắp tới, gồm cả tác động tích cực và tiêu cực tới môi trường.
Nằm tại vùng hẻo lánh ở bang Arizona, dãy núi Chiricahua là trung tâm của hệ thống núi Cordilera ở Bắc Mỹ, lục địa kéo dài hơn 6.400 km từ Alaska tới phía nam Mexico. Các mảng kiến tạo địa chất và núi lửa không hoạt động đã tạo nên địa hình hiểm trở cho dãy núi Chiricahua.
Đảo trên bầu trời
Dãy núi Chiricahua được coi là hệ sinh thái “đảo trời” vì khu vực này có địa hình, hệ thực vật và động vật khác hoàn toàn với những vùng thấp hơn xung quanh.
Phía nam bang Arizona là sa mạc khô cằn với một vài loài xương rồng có thể sống sót. Nhưng dãy núi Chiricahua nằm ở vị trí cao hơn hẳn sa mạc Chihuahuan phía dưới và tạo ra một trong những vùng đa dạng sinh học nhất Bắc Mỹ. Tại “đảo trời”, bạn có thể tìm thấy hàng trăm loài chim cũng như hươu, gấu, sư tử núi và những loài động vật có vú khác. Chúng sống biệt lập vì dãy núi được bao quanh bởi sa mạc rộng lớn.
Lịch sử lâu đời
Dãy núi Chiricahua bao phủ diện tích dài 65km từ bắc tới nam và rộng 32km. Khi mọi người bắt đầu di cư về phía tây vào giữa những năm 1800, một lối đi được hình thành qua dãy núi cho phép những người di cư vượt qua khu vực này nhanh hơn. Lối mòn sau đó được đặt tên là Apache Pass, theo tên của bộ tộc sinh sống trên dãy núi.
Với số lượng người di cư và định cư ngày càng tăng lên do bị người Apache tấn công, quân đội Mỹ đã xây dựng pháo đài Fort Bowie ở đây. Pháo đài này được sử dụng từ năm 1896 đến 1984, nhưng nó đã đóng cửa thời gian sau đó. Công trình đã được công nhận là di tích quốc gia từ năm 1972 và được bảo tồn khỏi xuống cấp thêm.
Cuộc chiến Apache
Di tích pháo đài Fort Bowie là địa điểm chứng kiến nhiều sự kiện lịch sử. Một lối đi dẫn du khách qua các bãi chiến trường trong cuộc chiến Apache diễn ra trong thời kỳ Nội chiến Mỹ. Phế tích, hiện vật khảo cổ, công trình kiến trúc, cấu trúc đá, suối tự nhiên và những ngôi mộ nằm dọc tuyến đường dài khoảng 5km.
Phong cảnh siêu thực
Công viên quốc gia Chiricahua, nằm ở phía tây bắc dãy núi cùng tên, có những cấu trúc đá (hoodoo) nhô lên giữa thung lũng tạo thành một khu vườn tượng đá tự nhiên rộng lớn. Lớp rêu vàng phủ quanh các cột đá, tạo ra phong cảnh siêu thực như phong cảnh trên hành tinh khác.
Tác động của thời gian
Hoạt động núi lửa, tro bụi và sự xói mòn đã tạo ra những cột đá có cấu trúc đẹp lạ lùng trong suốt 27 triệu năm. Những tác động này cũng tạo nên các hang động, khe nứt và hẻm núi tại khu vực dãy núi Chiricahua.
Đường hầm đá
Trong khi các đỉnh núi giúp du khách có thể ngắm cảnh tuyệt đẹp, nhưng đường hầm ở bên dưới dành cho những người đam mê khám phá. Công viên quốc gia Chiricahua chưa trở thành địa điểm hấp dẫn, nên mọi người có cơ hội trải nghiệm vẻ đẹp hoang sơ của các đường hầm ở đây. Một điều cần lưu ý là hẻm núi ở đây rất dốc và có chỗ thẳng đứng.
Thiên nhiên bị đe dọa
Mặc dù di tích lịch sử quốc gia Fort Bowie và Công viên quốc gia Chiricahua được bảo vệ theo luật, nhưng hơn 90% dãy núi Chiricahua thuộc Rừng quốc gia Coronado. Điều này đồng nghĩa khu vực này có thể được sử dụng để khai khác khoáng sản. Trang web của cơ quan quản lý rừng Mỹ đã công bố chi tiết các hoạt động sắp tới, gồm cả tác động tích cực và tiêu cực tới môi trường.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét