Khám phá Mexico đầy bản sắc dân tộc

Một điểm đến rất thú vị đấy các teen, đặc biệt nơi đây trở nên nổi tiếng nhiều hơn sau sự kiện Ngày tận thế.

Trên ảnh là thổ dân Tarahumara ở Sierra Madre trong trang phục truyền thống của nghi lễ Phục Sinh, sự hợp nhất tín ngưỡng với những tín đồ Kitô giáo. Trong buổi lễ kéo dài mười ngày này, mọi người sẽ nhảy múa và thực hiện một trận chiến tượng trưng giữa thiện và ác. Cuối cùng, hình nộm của Judas, kẻ phản đồ, sẽ bị đốt cháy.

Hằng năm, cứ đến tháng Một, những anh chàng cao bồi mũ trắng của Mexico lại cùng nhau du hành đến một ngọn núi ở miền trung nước này. Hành trình này, nhằm tôn vinh chúa Jesus, sẽ kết thúc tại chân bức tượng của Ngài cao 20 mét trên núi Cubilete, thuộc bang Guanajuato.

Kim Tự Tháp Chichen Itza được tộc người Maya của bán đảo Yucatan xây dựng ở vùng núi cao chạm mây. Chỉ mới khoảng một thập kỉ gần đây, những hiểu biết về một trong những nền văn minh rực rỡ và bí ẩn nhất thế giới này mới được tìm hiểu kĩ, nhất là qua sự kiện Ngày Tận Thế năm 2012 vừa qua.

Bãi biển Hàng Cọ ở Cancun – tự cái tên đã nói lên điểm đặc biệt của thắng cảnh này: những hàng cọ xanh ngắt kéo dài khắp bãi biển cát trắng xóa. Đây là địa chỉ du lịch quen thuộc của Mexico, nơi những tàu viễn du thường xuyên đưa du khách cập bến.

Trong một buổi khiêu vũ làm quen kiểu truyền thống, những nữ vũ công Mariachi vận những bộ váy xòe bảy sắc cầu vồng sặc sỡ bắt đầu từng bước nhảy, những động tác chân đập gõ hay zaptateado. Còn những người nam sẽ tiếp cận họ từ phía sau. Người nữ có thể xòe bung váy ra để giữ khoảng cách với người mà cô nàng không muốn bắt chuyện.

Đây là khung cảnh hàng nghìn khán giả tập trung đông đảo ở trường đấu bò Mexico City để đánh cược về màn trình diễn của những matador và vaqueros, gọi nôm na là những chàng cao bồi. Một trong những màn trình diễn đấu bò hấp dẫn nhất thế giới sẽ lưu diễn hằng năm bắt đầu từ Tây Ban Nha vào tháng ba, đến Lima vào tháng mười và kết thúc năm tại đất nước Trung Mỹ này.

Nằm lọt thỏm giữa sa mạc Chihuahuan cháy bỏng vẫn tồn tại một thiên đường cho các snorkeler – những tay lặn không cần bình khí. Hồ Cuatro Ciénegas (Tứ Đầm) vốn là một đầm thủy sinh, một khu bảo tồn sinh học lạ lùng giữa một vùng đất khô cằn. Dòng nước xanh biếc, trong vắt ở đây là thiên đường cho rất nhiều loài thủy sinh của Mexico.

Trên ảnh là những chú hồng hạc sặc sỡ đang lấy đà để bay lên. Chúng thường ‘chạy’ qua những vùng nước cạn trước khi bay vút đến những đầm lầy ngập nước ở bán đảo Yucatan, dọc theo bờ biển của vịnh Mexico. Loài chim trời đẹp đẽ này cư trú ở mọi nơi, mà thường là những vùng ẩm ướt và ấm áp. Trên ảnh là thân nhân của người đã khuất tập trung ở Nghĩa trang San Gregorio Atlapulco ở Mexico City để tham gia lễ hội Dia de los Muertos (Ngày hội của Người chết). Đây không hề là một ngày buồn, mà trái lại, mọi người còn vui chơi để chào đón các linh hồn trở lại trần gian. Trước kia, Dia de los Muertos vốn là truyền thống của người bản địa, nhưng đến thế kỉ 16 được sáp nhập theo Công giáo sau cuộc xâm lược của người Tây Ban Nha. Thành phố nghìn tuổi Guanajuato là một trong năm Di sản Văn hóa Thế giới được tạp chí National Geographic Traveler khuyến khích đến tham quan. Nơi đây nổi tiếng với những khối nhà đa sắc màu, chủ đạo là những gam màu nóng, nhấp nhô trên các ngọn đồi. Trên ảnh là một phái đoàn nhiều màu sắc từ Juchitan, một thị trấn ở eo đất Tehuantepec, đến với lễ hội thường niên Guelaguetza ở San Antonio Castillo Velasco, bang Oaxaca. Guelaguetza vốn là một lễ hội nhảy dân tộc quy tụ rất nhiều bộ tộc đến khoe bản sắc của bộ tộc mình trong những vũ điệu và trang phục truyền thống. Giao thông tấp nập quanh tượng đài Thiên thần Độc lập ở khu Paseo de la Reforma, Mexico City. Đây là một trong những khu đô thị lâu đời nhất ở châu Mỹ nhưng vẫn sôi động với các khu dân cư hiện đại, xen lẫn những di tích cổ và những điểm nóng vấn nạn thế giới. Bóng một người đàn ông in trên tường ngoài một nhà thờ ở San Miguel de Allende, miền trung Mexico. Đây được mệnh danh là thị trấn đầy bản sắc nhất, với vẻ đẹp cổ kính và khí hậu ôn hòa giữa trung tâm xích đạo. Cận cảnh một loài tắc kè bản địa ‘màu mè’ có tên iguana. Loài này là loài bò sát lớn nhất châu Mỹ và có tuổi đời gần 20 năm, một con số ấn tượng. Ảnh chụp gần Cozumel, một hòn đảo phía đông bán đảo Yucatan. Các tay đua thuyền kayak đang chèo thuyền đến Cabo San Lucas, một điểm đến du lịch nổi tiếng ở phía nam bán đảo Baja California. Việc du lịch phát triển mạnh ở vùng biển này bắt đầu dẫn đến vấn nạn ô nhiễm môi trường. Trên ảnh là dàn nhạc mariachi đang tháp tùng một cô gái trẻ ra khỏi nhà thờ sau buổi lễ trưởng thành. Sau Thánh Lễ sẽ là những buổi tiệc thành niên ấm cúng cùng gia đình và bạn bè thân thiết. Lúc này cô gái sẽ được phép mặc những chiếc váy dài đến mắt cá chân, đầy màu sắc và kiểu cách.

Tường VyẢnh: Travel

Mexico vùng đất của huyền thoại & thiên văn

 Thanh niên

Mexico - một đất nước rộng lớn với những bãi biển đẹp trứ danh, những thành phố ngày đêm náo nhiệt, những con người hồn nhiên đôn hậu và hiếu khách. Nhưng không chỉ có thế, Mexico còn là một vùng đất huyền bí với những nền văn minh cổ xưa, những tàn tích còn sót lại mê hoặc du khách.

Những công trình độc đáo ở Chichen Itza

Chichen Itza nằm cách Cancun 220 km về phía tây, chúng tôi đi xe tới đây mất khoảng 2 giờ 30 phút. Băng qua những vùng rừng thưa tái sinh, trời bắt đầu nắng, nhiệt độ khoảng hơn 30 độ C, nhưng do nơi đây không có ao hồ, sông suối nên thời tiết có vẻ oi bức, không khí khá khô và hanh.

Dưới những bóng cây thưa thớt trong công viên khảo cổ, chúng tôi được chìm đắm trong một không gian thiêng liêng trầm mặc của đế chế Maya một thời lừng lẫy. Với diện tích khoảng 23 ha, các công trình của người Maya còn lại khá nhiều với những ngôi nhà, đền thờ các vị vua, những con đường lát đá vôi để người dân thồ thuốc lá. Đặc biệt, cách một vài ngôi đền lại có một cenote (giống như giếng nước to ở VN), cây cối phủ kín xung quanh. Việc sụt lún của địa hình nơi đây đã tạo ra các cenote. Một số cenote còn có cả những dòng sông ngầm chảy ngang. Đối với người Maya, những cenote này có vai trò hết sức quan trọng trong đời sống tâm linh cũng như sự tồn vong của cộng đồng, của cả một vùng đất bao la rộng lớn nhưng khá khô cằn, nguồn nước rất hạn chế, hoa màu chủ yếu lệ thuộc vào những cơn mưa. Những năm hạn hán, nước sinh hoạt của người dân càng lệ thuộc vào các cenote. Chính vì vậy người Maya có tập tục dâng lễ vật cúng cho các cenote nhằm tạ ơn thần nước, thần mưa khi có một mùa màng bội thu. Lễ vật để tạ ơn có thể là hoa màu, gia súc, thậm chí đôi khi còn có cả việc hiến tế phụ nữ và trẻ em. Hiện tại, ở một vài cenote, du khách được xuống tắm thỏa thích với nước trong xanh mát lạnh...

Quần thể khu khảo cổ Chichen Itza tựa như một thành phố thu nhỏ, có rất nhiều công trình kiến trúc phục vụ cho nhiều mục đích khác nhau. Nổi bật là các kim tự tháp cụt ngọn với hàng trăm bậc thang khá dốc dẫn lên các ngôi đền thờ, trên nóc là các ô cửa sổ để ánh sáng mặt trời chiếu vào. Cửa sổ của ngôi đền phía trên các kim tự tháp này còn có vai trò như một chiếc đồng hồ thiên văn để tính chu kỳ các ngày dài nhất hay ngắn nhất trong năm.

Bên cạnh các công trình mang tính chất thiên văn và tâm linh, nơi đây còn có cả vết tích một ngôi nhà xông hơi sử dụng hơi nóng từ mặt trời để phục vụ cho tầng lớp vua chúa và sân vận động, nơi diễn ra các trận thi đấu với một trái banh tròn bằng đá gọi là game ball. Sân vận động được xây dựng bằng đá, không bố trí nhiều chỗ ngồi, sức chứa chỉ khoảng hơn 500 khán giả, nhưng được thiết kế rất khoa học. Hai bên khán đài có các vách tường đá giúp khuếch âm khá tốt. Một tiếng vỗ tay hay la hét cổ vũ sẽ được nhân lên gấp nhiều lần, vang lên khá lâu và xa. Theo lời anh hướng dẫn viên người Mexico - Daniel, ngày xưa người Maya tổ chức thi đấu ở sân vận động này, một đợt thi đấu có thể diễn ra 1.500 trận đấu, nên những người tham gia thi đấu phải thật sự khỏe mạnh và dẻo dai, có những người sau khi tham gia xong đến trận đấu cuối cùng đã gục ngã và chết trên sân vì kiệt sức.

Đặc biệt, bên trong khu Chichen Itza còn có một ngôi đền thờ các võ sĩ khá đẹp, thiết kế to lớn. Mặc dù hiện tại ngôi đền đã bị hư hỏng nhiều, nhưng trông rất oai nghiêm và vững chãi. Được biết, khi còn nguyên vẹn, ngôi đền có khoảng 600 hàng cột, mọi người quen gọi là ngôi đền hàng ngàn cột.

Thiên văn học của người Maya

Người Maya định cư trên một vùng đất không màu mỡ lắm, bề mặt đất đai để canh tác khá mỏng, đất sớm bạc màu sau khi khai thác chừng vài ba mùa thu hoạch. Đặc biệt, môi trường khô cằn không có nhiều ao hồ sông suối lớn, nguồn nước canh tác phụ thuộc khá lớn vào lượng nước mưa, do đó họ phải tính toán rất kỹ lưỡng, nhằm tận dụng tối đa các yếu tố thiên nhiên và thời tiết. Dựa vào sự quan sát chu kỳ và đặc điểm của mặt trời, mặt trăng, người Maya sẽ quyết định thời điểm chặt cây, đốt rẫy, gieo hạt... sao cho công việc trồng trọt có được hiệu quả cao nhất, đảm bảo một mùa màng bội thu. Vì vậy trong lĩnh vực thiên văn học, người Maya có nhiều thành tựu vượt bậc, họ ghi nhận lại các chu kỳ của mặt trời và mặt trăng, từ đó tạo ra 2 loại lịch: loại thứ nhất gọi là solar (hay Haab), một hình thức tương tự như lịch theo chu kỳ mặt trời, chu kỳ 1 năm của lịch Solar chia làm 18 tháng, mỗi tháng có 20 ngày, tổng cộng 1 năm có 360 ngày. Đặc biệt họ có thêm vào lịch năm Solar một đơn vị khác gọi là Uayed, một Uayed có 5 ngày. Và loại lịch thứ hai mà người Maya sử dụng gọi là ritual (hay Tzolkin), dùng cho mục đích tổ chức các lễ hội, nghi lễ tôn giáo, xem tử vi. Lịch này sử dụng tên một số biểu tượng của loài vật, bao gồm 13 số và 20 biểu tượng, tổng cộng chu kỳ một năm là 260 ngày.

Người Maya sử dụng kết hợp giữa 2 loại lịch này để ghi nhận ngày tháng. Chu kỳ một vòng lịch của người Maya được tính khá dài, sẽ là 52 năm solar (52 x 365 ngày = 18.980 ngày), hoặc bao gồm 73 năm ritual (73 x 260 ngày = 18.980 ngày). Có thể nói, lịch Maya khá độc đáo và thích hợp cho những cư dân nông nghiệp. Tính chính xác và huyền bí của nó vẫn còn lan truyền cho đến tận ngày nay.

Bài & ảnh: Tuệ Nghi