Đứng trên phố sá
ngắm thánh đường tráng lệ được dát vàng khắp chốn và những chiếc xe
bóng nhoáng vun vút lao qua; nhìn xuống dòng sông mênh mang nước lúp xúp
những ngôi nhà nổi như những “khu ổ chuột”, thật dễ để liên tưởng đến
đối cảnh “sang - hèn” ở Vương quốc Brunei nổi tiếng giàu có và xa hoa.
Nhưng dĩ nhiên không phải vậy!
1. Từ một thánh đường Hồi giáo lộng lẫy,
chỉ bước qua chiếc cầu bê tông hẹp là đã đặt chân vào thế giới khác -
một thế giới nổi trải dài trên sông Brunei có tên gọi Kampong Ayer -
nghĩa là “Làng Nước”. Kampong Ayer hiện là làng nổi lớn nhất trên thế
giới, có khoảng 30 nghìn cư dân sinh sống trong hơn 4 chục làng với
những ngôi nhà cách mặt nước chừng 2m.
 |
Kampong Ayer cho ta cảm giác vừa lạ vừa
quen. Quen bởi như ta đang xuôi qua những xóm ấp vùng sông nước Cà Mau.
Còn lạ bởi mặt tiền những ngôi nhà ở làng nổi Kampong Ayer không bung ra
đường sông - nơi lưu thông của các phương tiện thủy hoặc nơi người dân
chật vật bám lấy sông mà sống với những hàng quán, bán - mua như ở ta…
Chợt nghĩ đến những thông tin đáng nhớ trong câu chuyện vội vã với Đại
sứ nước ta tại Brunei Nguyễn Trường Giang: Nhờ vào nguồn thu lớn từ dầu
lửa, người dân Brunei hầu như không phải đóng bất cứ khoản thuế nào. Mặt
khác, họ còn được hưởng nhiều dịch vụ miễn phí từ nhà nước như giáo
dục, y tế, người già được hưởng trợ cấp, giá xăng chỉ bằng 1/3 và giá
điện bằng 1/5 của Việt Nam, thu nhập bình quân đầu người khoảng 50.000
USD/năm… Vì thế mà cư dân làng nổi được nhà nước “chăm bẵm” khá tốt,
người dân trên đất liền có gì thì họ có nấy. Làng được chu cấp đầy đủ
với cơ sở hạ tầng: điện, đường, trường, trạm, thánh đường…Vậy nên dân
làng nổi sống khá thong dong, rất nhiều người trong làng hằng ngày vào
đất liền làm việc trong các công sở.
2. Khác với vẻ bề ngoài của làng có phần
lụp xụp như những “khu ổ chuột”, không gian bên trong làng lại rất…
xịn, mọi nhà đều đầy đủ tiện nghi hiện đại. Từng ngôi nhà ở Kampong Ayer
có sự gắn kết, nối liền với nhau bằng hệ thống đường bộ (tính ra có tới
bốn năm chục km) được nhà nước Brunei làm bằng một loại gỗ đặc biệt
trên đảo Borneo. Mặt tiền từng ngôi nhà hướng ra con đường gỗ trông mảnh
mai nhưng vững chãi và sạch sẽ. Tuy sống trên sông nước nhưng hầu như
gia đình nào cũng có ô tô và họ để ở bãi xe gần nhất trên đất liền. Phía
sau mỗi căn nhà đều có bến thuyền, hằng ngày họ đón “taxi nước” (loại
thuyền gắn máy) vào bờ và lấy xe đi làm. Nghe nói có đến hàng trăm chiếc
“taxi nước” hoạt động liên tục phục vụ việc di chuyển của cư dân làng
nổi, trong khi trên đất liền số taxi chỉ đếm trên đầu ngón tay.
 |
| Trưởng làng Mukim Tamoi và vợ cùng đoàn nhà báo VOV (Ảnh: Phạm Thái) |
3. Vị trưởng làng Mukim Tamoi - 1 trong
hơn 40 làng thuộc quần thể Kampong Ayer đã ở tuổi 81, ông tên Hj Mokti
Md Salleh, có thâm niên làm trưởng làng nhiều năm với nhiều làng từ năm
1975. Từng làng nổi là một đơn vị hành chính của Brunei, trưởng làng
cũng do bầu cử theo nhiệm kỳ ở cấp nhỏ nhất và được chính phủ phê chuẩn.
Trưởng làng được nhận lương từ chính phủ và hưởng nhiều ưu đãi. Làng
của ông Salleh có 4 thôn, ông thường xuyên bất ngờ xuống các thôn mà
không báo trước để kiểm tra công việc của các vị trưởng thôn xem họ có
làm tốt công việc của mình hay không, cũng như tường tận nắm được từng
sự việc nhỏ xảy ra trong làng để kịp thời xử lý, giúp đỡ…
Nhà ông Salleh rộng rãi và có vẻ rất
“chuyên nghiệp” trong việc đón tiếp các đoàn khách ghé thăm làng với
phòng khách sang trọng, có hẳn một “ban khánh tiết” luôn đàn ca sáo nhị
tưng bừng, nhóm “phóng viên làng” tác nghiệp nhoay nhoáy với máy ảnh
luôn lóe sáng. Trong câu chuyện, ông Sallah và dân làng thường nhắc đến
Quốc vương của mình với niềm tôn kính. Tên Quốc vương thật dài và khó
nhớ, nhưng ấn tượng với câu chuyện đức vua đã ban cho làng có cuộc sống
tươi đẹp hiện nay, đức Vua của họ tài giỏi và đầy quyền uy (Quốc vương
Brunei đồng thời là Thủ tướng Chính phủ, kiêm Bộ trưởng Quốc phòng, Tài
chính) nhưng cũng vô cùng khiêm nhường.
 |
|
Một góc làng nổi Brunei. (ảnh: L.N) |
Ông Sallah nói rằng, ông xuất thân từ
nhà nông nghèo nên ông luôn khuyến khích 11 người con và 40 đứa cháu của
mình học hành nên người. Nhưng cũng nhắc nhở các con, cháu phải luôn
biết mình là ai, đi lên từ đâu, vì sao có được cuộc sống như ngày nay…
4. Trong Bảo tàng Công nghệ Brunei chiếm
một diện tích lớn trưng bày và mô phỏng ký ức sống của dân làng nổi.
Với bề dày lịch sử hơn 1.300 năm mà khởi dựng chỉ là những nhóm người
nhỏ - cũng là những cư dân đầu tiên của Vương quốc Brunei - sống rải rác
trên đảo Borneo, đến sự phát triển độc đáo và bản sắc như ngày nay.
Kampong Ayer là niềm yêu quý và đầy tự hào của người dân Brunei. Dù giờ
đây, chỉ còn chừng 1% dân số làng làm nghề đánh bắt, con cháu của làng
nổi nhiều người khá giả, nhưng họ luôn yêu làng như máu thịt của mình và
không muốn rời lên đất liền với bao tiện lợi, trong đó có cả những gia
đình thuộc dõng dõi hoàng tộc.
Yêu Kampong Ayer nên từ những thần dân
cho đến Quốc vương đều chăm chút để làng nổi này luôn giữ được vẻ độc
đáo, là biểu tượng của lịch sử và văn hóa Brunei. Đó cũng là cách bảo vệ
“di sản sống” quý báu của Brunei, để dù bất cứ ai đặt chân đến đất nước
này cũng đều không thể bỏ qua Kampong Ayer./.
Brunei là một quốc gia ở Đông Nam
Á, nằm trên bờ biển Tây Bắc đảo Borneo, nổi tiếng với nguồn tài nguyên
dầu mỏ. Brunei có diện tích gần 6.000km2, dân số khoảng 400.000 người,
số người theo Hồi giáo (quốc giáo) chiếm 67%. Brunei cũng nổi tiếng là
một đất nước với rất “nhiều không” và những luật lệ nghiêm khắc như:
Không sòng bạc, vũ trường, quán karaoke, không bán rượu bia trong các
nhà hàng khách sạn, kinh doanh mại dâm có thể bị tử hình… Người dân ở
đất nước xinh đẹp này có cuộc sống thanh bình và khá xa lạ với trộm cắp
hoặc tệ nạn xã hội.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét