Thành cổ Gotland

Gotland là một trong những đảo lớn nhất nằm ở miền Nam Vương quốc Thụy Điển và biển Baltic. Gotland có diện tích 3140km2, chiếm chưa tới 1% tổng diện tích đất của Thụy Điển.

Khu vực này bao gồm các đảo nhỏ Faro và Gotska Sandon về phía Bắc, quần đảo Karlso về phía Tây. Đảo Gotland có diện tích 2994km2, dân số 57221 người, trong đó sinh sống tại Trung tân Thị trấn Visby là 22200 người.

Cũng như các tỉnh khác của Thụy Điển Gotland hiện nay không còn chức năng hành chính. Nguồn thu nhập chính cho Gotland là du lịch, nông nghiệp và các sản phẩm bêtông khai thác từ đá vôi địa phương.

Tại Hội nghị Quốc tế Bonn (6.2004) đảo Gotland nổi lên như một minh chứng cho quyết tâm thay thế xăng dầu bằng nguồn năng lượng sạch vào năm 2025 trên toàn đảo. Là một đảo có nhiều nắng nhất của Thụy Điển, có nguồn năng lượng gió dồi dào bậc nhất Bắc Âu, ngày nay khi xây dựng bất kỳ công trình nào chính quyền Gotland đều ưu tiên hàng đầu cho những ứng dụng về năng lượng sạch vào các công trình.

Cổng thành Gotland

Thư viện trung tâm Gotland là một ví dụ điển hình, các công trình sư đã dùng nước biển làm mát vào mùa hè, dùng năng lượng mặt trời để sưởi ấm vào mùa đông. Mục tiêu phấn đấu cho một hòn đảo 100% sử dụng năng lượng sạch đã được chính quyền đưa vào các chương trình giáo dục các cấp cho học sinh tại Gotland. Từ những thập niên 60 của thế kỷ trước, trẻ em đã được học về tái chế rác thải và tự do thực hiện các thí nghiệm về năng lượng mặt trời với kinh phí hỗ trợ 100% tại các cơ sở giáo dục. Hơn 2000 hộ dân Gotland có cổ phần trong các hợp tác xã khai thác năng lượng gió tại đảo.

Thành cổ Gotland được tổ chức UNESCO công nhận là Di sản văn hóa thế giới từ năm 1995. Nằm trong khu thành cổ, Visby là thị trấn điển hình của Bắc Âu thời Trung cổ, có tường thành bao quanh được xây bằng đá vôi dài 3,4km, các kiến trúc xây dựng hài hòa với môi trường thiên nhiên bền vững phục vụ cho các sinh hoạt cộng đồng. Kết cấu đô thị chất lượng cao là điều quan tâm hàng đầu của chính quyền.

Quán càphê trong phố cổ Gotland - Ảnh: C.Q.H

Nhờ vị trí địa lý, Gotland đóng vai trò chủ đạo trong thương mại vùng Baltic trong nhiều thế kỷ giữa Tây Âu và Nga. Tường thành được xây dựng từ thế kỷ 13 và sửa đổi đáng kể vào thế kỷ 14. Cửa thị trấn ở phía Bắc, Đông và Nam đều có đường dẫn từ vách đá xuống bến cảng tạo cho Visby townscape có một nét đặc trưng riêng: Các con đường đá sỏi đột nhiên trở nên rộng hoặc hẹp một cách bất ngờ.

Thời Trung cổ Visby có nhiều nhà thờ hơn bất cứ thị trấn nào khác của Thụy Điển. Ngoài nhà thờ, tu viện, bệnh viện còn hơn 200 tòa nhà được xây dựng bằng đá vôi từ thời Trung cổ với dáng vẻ kiến trúc về hình dạng kích thước tương đối giống nhau còn sót lại cho đến nay. Phía Đông của thị trấn Visby, là những ngôi nhà gỗ nhỏ xây dựng trong thập niên 1740 vẫn đang được bảo tồn nguyên vẹn. UNESCO cũng ghi nhận Visby là thị trấn Trung cổ được bảo tồn tốt nhất thế giới. Khám phá vẻ đẹp Visby với nhiều nhà hàng, quán rượu, càphê cổ kính có tuổi đời hơn 200 năm nằm trải dài trên các con phố cổ hẹp lát sỏi, đá hình vuông, bạn có thể ngồi trên lưng các chú ngựa cao to hoặc xe ngựa để chụp ảnh lưu niệm.

Nhiều cửa hàng lưu niệm, hiệu sách, shop thời trang và triển lãm nghệ thuật được diễn ra thường xuyên càng làm tăng thêm vẻ đẹp của thị trấn và hấp dẫn với du khách. Gotland còn được mệnh danh là “Thành phố Hoa Hồng”, trên khắp tường thành lúc nào hoa hồng cũng nở rộ và khoe sắc với nhiều loài khác nhau. Gotland Stones là nét văn hóa đặc sắc của Gotland, đây có thể coi là những bia đá tưởng niệm, tất cả có 14 phiên bản bia đá gồm: Stora Hammar, Stora Hammar màu, Tangelgaerda, Tangelgaerda màu, Halla Bora và Stenkyrka, Arde, Ardre màu, Klinte màu, Einheriar, Alskog, Alskog màu, Jelling, colorized (phiên bản của Jelling). Bức đá tưởng niệm lớn nhất được tìm thấy tại giáo xứ Buttle, có chiều cao tới 3,7m.

Nghệ thuật chạm khắc trên các đá tưởng niệm được các nghệ nhân thể hiện rất sinh động về hình và không gian miêu tả những chiến binh, những hoạt động tín ngưỡng tâm linh với lối diễn đạt mạch lạc, tối giản về hình và màu. Các bia đang được bảo tồn đa số được làm từ thế kỷ thứ 8.

Về giáo dục, Gotland University là nơi đào tạo các ngành học: Cơ khí và Công nghệ, Kinh doanh và quản lý, với bằng cấp học vị quốc tế thạc sĩ và tiến sĩ. Nghề gốm và các sản phẩm từ da cừu cũng là đặc sản truyền thống của Gotland. Các sản phẩm đều được làm theo phương pháp thủ công cổ truyền từ bàn tay khéo léo của các nghệ nhân tài ba.

Dạo quanh khu thành cổ Gotland, thật sự ta được hưởng thành quả sáng tạo của loài người với những kiệt tác kiến trúc, xứng đáng là điểm đến lý tưởng không chỉ với người dân vùng Scandiavia ở mọi thời đại.

Người dân Gotland bảo vệ môi trường thiên nhiên nơi đây giống như bảo vệ báu vật của mình, đây cũng là nét đẹp đặc trưng của người Thụy Điển, đất nước được các tổ chức Quốc tế đánh gia cao về công tác bảo vệ môi trường thiên nhiên trên thế giới.

Nhìn toàn cảnh từ vệ tinh đảo, Gotland như một bức tranh siêu thực tuyệt đẹp, được tạo bởi thảm thực vật phù du màu xanh lục khổng lồ bao quanh, bện xoắn trong làn nước màu lam sẫm của biển, ở giữa là đảo màu nâu vàng rực rỡ.

Và sự thật Gotland là một bức tranh về thiên nhiên và con người mà nhiều điều chúng ta cần suy ngẫm học hỏi.

Theo Lao Động