Làng họa sĩ Montmartre

TTCT - Montmartre là cái tên đã in vào tâm trí những người yêu nghệ thuật qua văn chương và phim ảnh. Du lịch đã thương mại hóa nghệ thuật, nhưng chính quảng trường Place du Tertre đã tạo cho Montmartre nét đặc trưng không thể nào quên.

Một họa sĩ vẽ hí họa chân dung cho du khách

Từ 100 năm trước, nơi đây hội tụ giới họa sĩ lang thang, cơ hàn và không ít tài danh đã trở thành những người khổng lồ của lịch sử mỹ thuật hiện đại. Van Gogh, Dali, Monet, Modigliani, Mondrian và Picasso từng sống và vẽ ở Montmartre. Những tên tuổi ấy đã biến ngọn đồi cao 20m ở phía bắc Paris này thành điểm đến mỗi năm tiếp đón 12 triệu du khách.

Cái ấn tượng lãng mạn ấy dễ khiến ta thất vọng khi có dịp đến Montmartre ngày nay. Quảng trường Place du Tertre trên đỉnh đồi nơi các huyền thoại của mỹ thuật thế kỷ 20 từng lê mòn gót giày giờ tràn ngập người vẽ tranh chân dung và hí họa tốc hành. Quảng trường nhỏ lát gạch vốn là cái sân làng ấy bao quanh toàn những quán cà phê, quán ăn và hàng lưu niệm san sát.

Trong khoảng sân ấy, cả trăm họa sĩ dựng giá vẽ bày tranh. Đa số là những người vẽ truyền thần hay hí họa bằng chì than, một số ít vẽ màu nước, phấn tiên hay bột màu và ít hơn nữa là những người vẽ sơn dầu. Thêm một đội quân vẽ hí họa rảo quanh các con đường nhỏ gần đó chào mời du khách đang ngồi bên hàng hiên các quán cà phê.

Làng họa sĩ Montmartre lẫn lộn người có tài lẫn số đông kém tài. Số đông ấy nằm ở những người vẽ dạo. Nhưng du khách không am tường chẳng thể nào phân biệt được vì lực lượng vẽ hí họa ở đây anh nào cũng tự xưng là “maitre” (bậc thầy). Cũng có những tay lừa đảo, sẵn sàng vẽ vời bất chấp sự phản đối của bạn và sau đó ép bạn phải lấy một bức chân dung không hề giống với cái giá trấn lột - 80 euro (100 USD)! Những người vẽ sơn dầu thường là họa sĩ già, gương mặt họ nhuốm nỗi buồn của một tài nghệ thất đắc chí.

Cách cảm nhận Montmartre hay nhất là trục xuất hết những ấn tượng sách vở ra khỏi tâm trí. Khi đó chính Montmartre sẽ trở thành một bức hí họa sinh động và một bản hợp tấu phức điệu. Du lịch đã thương mại hóa nghệ thuật, nhưng chính cái ô hợp của quảng trường Place du Tertre lại tạo cho Montmartre một nét đặc trưng không thể nào quên.

Hằng ngày, cả trăm họa sĩ tự dựng giá vẽ ở quảng trường Place du Tertre

Các tay vẽ dạo luôn xưng là “maitre” (bậc thầy)

Những người vẽ truyền thần ngồi thành một nhóm riêng

Một cách tự quảng cáo

Số họa sĩ già vẽ sơn dầu ít ỏi còn lại ở Montmartre là những người ít bán được tranh nhất

Mỗi năm Montmartre đón 12 triệu du khách vì sức hấp dẫn của làng họa sĩ

TRẦN ĐỨC TÀI