Chinh phục Himalaya - về 'nơi trú ngụ của tuyết'

 Sau nhiều chuyến đi tới Himalaya (Nepal), tôi cảm nhận được nơi đây không chỉ có thiên nhiên kỳ vĩ với những rặng núi tuyết ngút ngàn, mà còn có một nền văn hoá đặc sắc.

Để bắt đầu hành trình trekking tới Trại Chính Everest (Everest Base Camp - EBC), người leo núi phải bay từ thủ đô Kathmandu của Nepal tới sân bay Lukla. Đây được coi là sân bay nguy hiểm nhất thế giới với đường băng dài chưa tới 500 m. Vào mùa leo núi, vài chục chuyến bay hạ cánh ở sân bay này mỗi ngày. Nơi đây cũng từng chứng kiến nhiều vụ máy bay rơi, máy bay đâm vào vách núi khi hạ cánh.

Những người khuân vác dân tộc Sherpa (dân tộc phổ biến sống ở vùng này) là trợ thủ đắc lực cho mọi nhà leo núi. Nếu không có những người với sức khoẻ phi thường này, bạn rất khó chinh phục được Everest với quá nhiều đồ đạc lỉnh kỉnh mang theo. Một người Sherpa trung bình có thể mang được 40 kg khi leo núi.

Tám tiếng đi bộ chỉ là con số trung bình mỗi ngày leo núi. Có những ngày chúng tôi phải đi nhiều hơn. Tổng thời gian cho chuyến đi thường sẽ mất tối thiểu 1 tuần nếu xuất phát từ Lukla tới EBC. Những chặng trek đầu tiên, mọi người sẽ được đi qua những cây cầu treo bắc ngang núi.

Trong chặng đầu tiên, những đỉnh núi tuyết đã bắt đầu lấp ló hiện ra, để lộ vẻ đẹp hùng vĩ của dãy núi Himalaya. Đây là khu vực thuộc Vườn quốc gia Samagathar của Nepal, nổi tiếng với những cánh rừng nguyên sinh có các cây thân gỗ khổng lồ, nhiều nhất là thông.

Thị trấn Namche Bazaar là trạm nghỉ lớn nhất trên đường trek và leo núi. Với độ cao gần 3.500 m, đây cũng là địa điểm dành cho những người leo núi cao lần đầu nghỉ lại để thích nghi độ cao.

Nepal là quốc gia nằm ngay dưới chân dãy Himalaya, sở hữu 6 ngọn núi trong số 10 ngọn núi cao trên 8.000 m.  Đến Nepal cũng là đến với những đỉnh cao của Himalaya và những giấc mơ được gợi mở bởi khát vọng chinh phục của mọi nhà leo núi, từ chuyên cho tới không chuyên. Tham gia chuyến trekking này, chúng tôi luôn bắt gặp kh   ung cảnh mây hòa trong núi tuyết. Cảnh này thường xuất hiện trên những cung đường từ 3.500 m trở lên.

Tengboche với độ cao 3.900 m là nơi các nhà leo núi có thể ngắm nhìn hoàng hôn xuống trên đỉnh Everest.

Đỉnh Ama Dablam là một đỉnh núi nổi tiếng trong khu vực thung lũng Khumbu. Đỉnh núi cao chưa tới 7.000 m, nhưng là một thử thách không dễ dàng với độ dốc và hiểm trở.

Cờ ngũ sắc (hay còn gọi là cờ cầu nguyện - lungta) là hình ảnh thường xuyên bắt gặp trên các đỉnh núi cao ở Himalaya. Người dân nơi đây mang tâm niệm có thể gửi những lời cầu nguyện bình an, cát tường tới với chư Phật, chư Thiên qua các lá cờ ngũ sắc.

Các loại gia súc, phổ biến nhất là trâu yak - loại gia súc lớn chỉ có ở vùng núi Himalaya - là những "cỗ xe" chuyên chở hàng hoá ở vùng núi hiểm trở này.

Đứng trên đỉnh Kalapathar cao hơn 5.500 m, ta có thể phóng tầm mắt để nhìn thấy một khung trời núi tuyết bao la với nhiều đỉnh núi cao trên 8.000 m.

Trong hình là Pasang Lhamu Sherpa, người phụ nữ đầu tiên chinh phục đỉnh Everest. Bà đã mất trên đường xuống núi, nhưng ở vùng đất này và cả ở Nepal, bà mãi được coi là một huyền thoại sống.

Càng đi lên cao về hướng EBC, các rặng núi tuyết càng hiện ra choáng ngợp, kỳ vĩ cùng với các biểu tượng kiến trúc đặc trưng là các bảo tháp (stupa). Băng qua vùng này chúng tôi bắt đầu nhận ra, Himalaya không chỉ có núi tuyết mà còn có một không khí rất linh thiêng, bí ẩn.

Lên đến độ cao 4.500 m, những người chưa có kinh nghiệm với sốc độ cao có thể bắt đầu cảm thấy khó thở, đau đầu. Tuy nhiên, đây cũng là lúc thử thách sức khoẻ dành cho những người đặt mục tiêu đi cao hơn xa hơn EBC.

Tại Lobuche, sau khi vượt qua đèo Chola, chúng tôi đã tới khu tưởng niệm những nhà leo núi đã bỏ mạng trên đường chinh phục EBC. Hàng trăm đài tưởng niệm bằng đá, nhưng nổi bật nhất là một cột đá cao phủ đầy cờ ngũ sắc nhìn ra đỉnh núi Ama Dablam.

Không quá khó khăn, ghồ ghề và dễ dàng chinh phục hơn so với nhiều cung đường khác, con đường lên Trại chính được coi là cung đường leo núi phù hợp với hầu hết những người không có nhiều kinh nghiệm leo núi. Cảm xúc khi chạm tới EBC rất khó diễn tả. Đây là cột mốc đầu tiên và quan trọng của những người muốn chinh phục cao hơn. Với những người ước mong một lần đặt chân đến đây trong đời, chạm tay vào cột mốc này là một sự tự hào khó quên.

Sau khi đã đến EBC, các nhà leo núi tiếp tục có thể lựa chọn những đỉnh núi cao trên 5.500 m ở khu vực Khumbu để chinh phục. Từ những đỉnh như Kalapathar hay Gokyo Ri, người ta có thể nhìn thấy khung cảnh kỳ vĩ của những rặng núi tuyết, 6/10 ngọn núi cao nhất thế giới.

Khám phá sông băng cũng là một trải nghiệm thú vị, đặc biệt với những người chưa có nhiều cơ hội nhìn thấy tuyết trong đời.

Dân xê dịch và ham mê chinh phục từ khắp các quốc gia trên thế giới đổ về Himalaya, đặc biệt là vào những mùa leo núi thuận lợi: tháng 4-5 và tháng 8-9 (mùa xuân và mùa thu).

Trong hành trình hồi tháng 9/2015 với nhiều nỗ lực cùng cố gắng, đã có những lúc tôi tưởng chừng phải bỏ cuộc vì sự khắc nghiệt của thời tiết cùng điều kiện của chuyến đi mang lại. Thế nhưng, chúng tôi - những người ấp ủ giấc mơ chinh phục đỉnh cao của Himalaya - đã hoàn thành cuộc hành trình của mình. Đứng trên độ cao 5.300 m, chúng tôi xúc động nhận ra rằng Himalaya không chỉ là “nơi trú ngụ của tuyết” mà còn là một nền văn hoá hàm chứa những câu chuyện tâm linh huyền thoại.

Dãy núi Himalaya cùng những đỉnh cao triệu năm tuyết phủ đã tạo ra những huyền thoại bằng xương thịt. Đánh dấu cho một chặng đường leo núi lịch sử, đồng thời cũng mở ra cho những người đi sau khát khao cùng ước vọng chinh phục, Tenzing Norgay và người bạn đồng hành Edmud Hillary đã đặt dấu chân của chính mình lên đỉnh cao 8848m vào ngày 28/5/1953.

Trong những năm gần đây, bạn trẻ Việt Nam đã đến với Himalaya nhiều hơn và cũng có những người ấp ủ giấc mơ chinh phục Everest một ngày không xa. Tuy vậy, cột mốc đầu tiên dành cho những người về với xứ Tuyết mang theo khát vọng chinh phục vẫn chính là Everest Base Camp (hay còn gọi là Trại chính) với độ cao hơn 5.300 m.

Bài và ảnh: Pema Tenzin