Thung lũng Quebrada de Humahuaca - Argentina

[Ngày Nay] - Quebrada de Humahuaca thuộc tỉnh Jujuy, là một thung lũng miền núi hẹp và khô cằn, hai bên là cao nguyên Puna và khu vực rừng phía đông.

• 
  

Quebrada de Humahuaca là một ví dụ điển hình của các thung lũng Nam Andean, với hệ thống truyền thông đặc biệt và sự phối hợp kinh tế, xã hội và văn hóa. Đây là mối liên kết vật lý quan trọng nhất giữa vùng đất Andes cao và vùng đồng bằng ôn đới rộng lớn ở phía đông nam Nam Mỹ. Môi trường tự nhiên ấn tượng được lưu giữ gần như nguyên vẹn, với hàng trăm địa điểm khảo cổ và kiến trúc chứng kiến lịch sử lâu dài và phong phú. Thung lũng được sử dụng như là một tuyến đường thương mại chính trong vòng 10.000 năm qua.

Rải rác dọc theo thung lũng là những tàn tích rộng lớn của những khu định cư kế tiếp mà người dân đã tạo ra và sử dụng những tuyến đường tuyến tính này. Họ bao gồm thợ săn tiền sử, hái lượm và cộng đồng nông nghiệp sớm (9000 TCN đến 400 SCN), các xã hội nông nghiệp có cấu trúc lớn (năm 400-900 SCN), các thị trấn và làng mạc Tây Ban Nha hưng thịnh (900-1430/80), đế chế Incan (1430/80-1535), thị trấn Tây Ban Nha, làng mạc và nhà thờ (153/93-1810), và dấu vết của cuộc đấu tranh của đảng Cộng hòa giành độc lập (1810 - thế kỷ 20).

Đặc biệt những tàn tích rộng lớn của các cánh đồng nông nghiệp trên tường đá ở Coctaca được cho là có nguồn gốc khoảng 1.500 năm trước và vẫn được sử dụng cho tới ngày nay; chúng được kết hợp với một chuỗi các thị trấn được gọi là pucaras. Hệ thống thực địa và các pucara cùng nhau tạo ra một cảnh quan có một không hai ở Nam Mỹ. Thung lũng vẫn tồn tại một số nhà thờ lớn nhỏ với một kiến trúc truyền thống địa phương mạnh mẽ.

Hiện tại một phần người dân vẫn giữ truyền thống trong cảnh quan văn hóa nổi bật. Vì vậy, Quebrada de Humahuaca là một hệ thống di sản cực kỳ phức tạp đặc trưng bởi các yếu tố đa dạng xen lẫn cảnh quan thiên nhiên tuyệt đẹp, ấn tượng và đầy màu sắc.

Với những giá trị nổi bật về lịch sử, văn hóa cũng như cảnh quan thiên nhiên, Thung lũng Quebrada de Humahuaca đã được  Tổ chức Khoa học, Giáo dục và Văn hóa của Liên hiệp quốc (UNESCO) công nhận là Di sản văn hóa thế giới năm 2003.

Minh Châu