Nằm trên phần đất nhô ra Địa Trung Hải ở miền Nam Lebanon, thành phố cổ Tyre là dấu tích cho một thời hoàng kim của đế chế thương mại Phoenicia thời cổ đại.
Tên của thành phố mang nghĩa là "đá" được xây dựng trên thành tạo địa chất là đá. Ban đầu, Tyre có gồm hai phần là hòn đảo Tyre sát bờ biển và khu định cự trên đất liền Ushu
Theo sử gia Hy Lạp cổ đại Herodotus thì thành Tyre được thành lập vào khoảng năm 2750 TCN trên đất liền, sau đó mở rộng ra đảo. Tên thành phố xuất hiện trên các công trình kỷ niệm từ năm 1300 TCN.
Phần hải đảo của Tyre có hai bến tàu, một nằm ở mặt Nam và một nằm ở mặt Bắc. Chính nhờ hai bến tàu này mà Tyre đã trở thành đầu mối hàng hải quan trọng ở Địa Trung Hải trong quá khứ. Theo thời gian, bến tàu phía Nam đã bị bồi lấp và chỉ còn bến phía Bắc là hoạt động
Tyre đã đóng một vai trò rất quan trọng trong nền thương nghiệp thế giới cổ đại. Theo sử sách cổ, các lái buôn người Tyre là một trong những người đầu tiên mạo hiểm đi khắp Địa Trung Hải. Họ lập ra thuộc địa trên các dải bờ biển và trên những hòn đảo lân cận trong biển Aegea, ở Hy Lạp, ở Bắc Phi, ở Carthago và ở những nơi khác, ở Sicilia và Corse, ở Tartessus tại Tây Ban Nha và vượt ra khỏi cả những cột đá Hercules tại Gadeira (eo biển Gibralta ngày nay
)
Thành Tyre đặc biệt nổi tiếng với sản phẩm hiếm và cực kỳ đắt đỏ là thuốc nhuộm màu tía được sản xuất từ vỏ của ốc gai. Trong nhiều nền văn hóa thời cổ đại thì màu nhuộm này chỉ được dùng cho hoàng gia và giới quý tộc.
Vào giai đoạn đỉnh cao, thành phố trên đảo Tyre được phòng thủ rất cẩn mật với tường thành cao, trong khi khu định cư Ushu trên đất liền có vai trò như một vùng ngoại ô chủ yếu có nhiệm vụ cung cấp nước và gỗ cho thành phố chính trên đảo.
Do vị thế quan trọng trong khu vực, Tyre thường bị Ai Cập tấn công và từng bị Shalmaneser V (vua của Assyria và Babylon) vây hãm trong vòng 5 năm. Từ năm 586 đến năm 573 TCN, Týros bị Nebuchadnezzar II của Babylon bao vây.
Năm 332 TCN, Alexandre Đại đế vây hãm Tyre đã cho xây một đường đắp cao dài 1 km nối đảo Tyre với đất liền. Thành Tyre thất thủ sau 8 tháng cầm cự. Đa số người dân bị biến thành nô lệ và thành phố không bao giờ tìm lại được ánh hào quang cũ. Giai đoạn 314-313 TCN, cựu tướng của Alexandros Đại đế là Antigonos I Monophthalmos lại vây hãm Tyre trong vòng 18 tháng và chiếm được thành phố sau đó.
Năm 126 TCN, Tyre được La Mã cho phép duy trì phần lớn quyền độc lập Đến năm 64 TCN, thành phố bị sáp nhập vào tỉnh Syria của La Mã. Trong nhiều thế sau đó Tyre tiếp tục giữ vai trò quan trọng về thương mại trong khu vực.
Với nhiều di tích cổ còn được lưu giữ từ thời kỳ cổ đại, thành phố cổ Tyre đã được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa thế giới vào năm 1984.
T.B (tổng hợp)
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét