Vùng đất của 1.000 loại bia

(Tin Nóng) Là một quốc gia có vài kỳ quan kiến trúc, lịch sử không mấy nổi bật, đường phố chật hẹp và... nhiều tay móc túi, nhưng nước Bỉ lại có 4 món đặc sản: chocolat, bánh quế, khoai tây chiên và bia.

Một lễ hội bia ở Bỉ - Ảnh: stuttgart.armymwr.com

Sức hấp dẫn của hơn 1.100 loại bia buộc bạn phải mang theo một máy tính xách tay, quan trọng vì trí nhớ bạn cũng sẽ cạn dần theo những chai bia một cách nhanh chóng.

Nước có số nhà máy bia lớn nhất thế giới

Các loại bia Bỉ, sản phẩm lâu đời từ nhiều thế kỷ của một quốc gia nhỏ bé nằm ngay cửa ngõ thông thương văn hóa - ẩm thực giữa miền bắc và nam châu Âu, đang dần thu phục những người sành uống trên khắp thế giới. Từ loại bia đỏ đến bia vàng óng ánh, loại bia sủi bọt hương anh đào, bia nhẹ, bia đen đậm đà và bia Lambic lừng danh của Bỉ đã xuất khẩu với tỉ lệ tăng 70% so với cách đây một thập kỷ, và 62% sản lượng bia năm qua cũng được xuất ra nước ngoài.
Đã từng có đến 3.349 nhà máy bia tại Bỉ trong thập niên 1910 nhưng bây giờ chỉ còn 190 nhà máy hoạt động. Đến thế kỷ 20, hầu hết những nhà máy bia đều nhỏ và do các gia đình quản lý. Loại bia Pils nồng độ thấp đã chiếm lĩnh khắp châu Âu, khác hoàn toàn với loại bia đen có nồng độ cao của Bỉ. Loại bia vốn đòi hỏi những thiết bị làm mát, sản xuất với quy trình lên men khác, cùng những khoản đầu tư tốn kém, đã giết chết nhiều doanh nghiệp gia đình có quy mô nhỏ.
Ngoài ra, do ảnh hưởng bởi hai cuộc thế chiến và khủng hoảng kinh tế những năm 1930, các nhà máy chưng cất bia tại Bỉ càng thêm giảm sút.
Dù vậy, nếu tính theo bình quân đầu người, Bỉ vẫn có số lượng nhà máy bia nhiều nhất thế giới và lượng bia xuất khẩu đứng thứ 3, sau Hà Lan và Đức. Đây là một vài con số thống kê rất ấn tượng với một đất nước có diện tích rất khiêm tốn. Du khách có thể cảm nhận rõ ràng về tầm quan trọng của bia trong nền văn hóa Bỉ với đầy rẫy các quán bia trên đường phố, và mỗi nơi đều có một danh mục với hàng trăm loại bia. Và mỗi loại bia lại phải được thưởng thức với từng loại ly riêng.

Bia vàng và bia đen. Mỗi loại bia phải có loại ly riêng - Ảnh: capitalspiceblog.com

Theo ông Sven Gatz, lãnh đạo Liên đoàn Sản xuất bia Bỉ, có trụ sở trên quảng trường Grand Place ở trung tâm Brussels: “Pháp nổi tiếng thế giới với các dòng vang, còn Bỉ nổi tiếng với các loại bia. Nếu Pháp là xứ sở nổi tiếng của 600 loại pho mát, thì Bỉ là vùng đất của 1.000 loại bia”.
Ông Gatz cho biết: “Doanh số bán bia Bỉ đang tăng nhanh tại Nhật. Sau hai thập kỷ chỉ một ít người biết đến,  trong 2 năm qua, lượng bia tiêu thụ đã tăng lên 4 lần”. Tuy nhiên, giá 1/2 lít bia Bỉ ở một quán rượu tại Tokyo đắt gấp 4 lần tại Brussels. “Người ta chỉ gọi một hoặc hai ly, cũng như nhấm nháp whisky hoặc một ly vang thật ngon. Tuy nhiên chất lượng các loại bia của chúng tôi thu hút những người am hiểu trẻ tuổi”.
Năm ngoái, một doanh nhân Trung Quốc đã mua lại nhà máy bia Ultra ở thị trấn Ecaussinnes, nơi sản xuất ra khoảng 20 loại bia.

Bành trướng toàn cầu

Tương tự bánh mì, bia đã có hàng ngàn năm tuổi, về cơ bản chỉ có ngũ cốc, nước và men. Bia được xem là thức uống phổ biến xếp thứ ba sau nước và trà, là thức uống có cồn được tiêu thụ rộng rãi nhất trên thế giới. Theo ông Gatz: “Bia chất lượng cao của Bỉ là thành quả mang tính lịch sử và địa lý, giữa loại bia cổ điển của người Đức và những bia từ phương bắc, loại đậm đà hương vị trái cây nổi tiếng ở Pháp và vùng Nam Flanders. Bia Đức tinh khiết, chỉ sử dụng bốn thành phần (mạch nha, men, hoa bia và nước) và luôn được sản xuất theo cùng quy cách. Còn chúng tôi làm đủ loại, theo nhiều cách”.
Ông Olivier Degehet, phòng thương mại nhà máy bia Bocq, với sản phẩm thương hiệu Blanche de Namur nổi tiếng, cho rằng: “Dù các loại bia nhẹ ngon được sản xuất khắp nước Bỉ, nhưng loại bia đặc biệt của chúng tôi làm theo một bí quyết riêng về hoa bia và men hoặc quy trình kỹ thuật tái lên men trong chai”.
Bỉ cũng là quê hương của tập đoàn sản xuất bia hàng đầu thế giới, Anheuser-Busch InBev (AB InBev), chiếm 1/5 thị phần bia bán ra trên khắp thế giới, trị giá nhiều tỉ đô-la. Nhờ tiếp cận toàn cầu, nhà sản xuất bia hiệu Budweiser, Beck’s, Stella Artois, cũng như Leffe và Hoegaarden, đã giúp cho Bỉ tìm được chỗ đứng trên bản đồ bia thế giới.

Bia Bỉ đang chinh phục thế giới

Theo ông Vincent Caulier, người đứng đầu hãng bia cùng tên, một trong khoảng 150 nhà máy bia, sản xuất ra từ 1.000 đến 1.500 loại bia khác nhau: “Với một hình ảnh tích cực, Bỉ hưởng lợi từ sự bùng nổ về bia trên toàn cầu”.
Khi sức tiêu thụ tại các quán rượu bia trong nước sụt giảm, ngành công nghiệp này chuyển sang xuất khẩu: “Mọi người uống ít hơn nhưng tìm đến loại chính hiệu và chất lượng cao”.
Láng giềng Pháp vẫn là khách mua hàng đầu, dù có những mối đe dọa về thuế tiêu thụ đặc biệt tại Pháp; tiếp theo là Hà Lan, Mỹ, Đức, Anh và Ý.
Ông Gatz cho biết thêm: “Phần còn lại tại châu Á và Mỹ La tinh là những khách hàng tiềm năng do sự nổi lên của tầng lớp trung lưu, quan tâm đến các sản phẩm sang trọng nước ngoài”.
Thương hiệu phổ biến nhất là loại bia Trappist do các tu viện sản xuất từ nhiều thế kỷ. Bỉ tự hào có 6 trong số 8 thương hiệu Trappist trên thế giới, gồm cả Chimay, Orval và Westvleteren. Bia nổi tiếng gần đây nhất là Westvleteren 12, thường xuyên được trang mạng RateBeer.com bình chọn vị trí đứng đầu hoặc thứ hai trong số các loại bia ngon nhất thế giới. Con số 12, xuất phát từ nồng độ 12% - phản ánh thực tế nhiều loại bia Bỉ được biết đến với nồng độ cồn cao. Loại mang số 22 được gọi là bia “tu viện” như Grimbergen, Affligem và Tongerlo cũng nổi danh ở nước ngoài.
Trong vài thập kỷ qua AB InBev chờ cơ hội để tung ra chuỗi nhà hàng Belgian Beer Cafes và nay đã có 50 nhà hàng ở 18 quốc gia, từ Úc đến Thái Lan và các Tiểu vương quốc Ả Rập. Tuy nhiên, trong khi ngành bia thủ công phát triển phổ biến tại Mỹ và các nơi khác, bia Bỉ cùng 5.000 nhân viên của họ vẫn không thể “ngủ yên trên chiến thắng”.
Bia Bỉ không hề rẻ nhưng đang dần chinh phục giới sành điệu thưởng thức bia tại Việt Nam. Bây giờ bạn có thể so sánh hương vị, màu sắc của khoảng chục nhãn bia Bỉ, như Chimay, Duvel, Leffe, Maredsous, Stella Artois…

P.Nguyễn Dũng