(THVL) Xe đạp trong cuộc sống người Nhật

Ở Nhật Bản, tàu điện ngầm là một trong những phương tiện công cộng rất phổ biến, nhưng nó cũng là nổi ám ánh của nhiều người vào giờ cao điểm. Nhằm tránh cảnh chen chúc nhau trên một chuyến tàu, một số người đã chọn xe đạp để đi lại trong thành phố. Đi xe đạp vừa tốt cho sức khỏe vừa không gây ô nhiễm môi trường.

Nhiều doanh nghiệp ở Nhật đã khuyến khích nhân viên của họ sử dụng xe đạp bằng cách tạo những điều kiện thuận lợi như bố trí nhà để xe và những chiếc tủ cá nhân giúp nhân viên có thể cất comple, giày tây để thay đổi trang phục khi đến sở làm…

Đến Nhật Bản, tham gia tour khám phá thủ đô Tokyo bằng xe đạp là loại hình dịch vụ hiện rất thịnh hành. Bằng xe đạp, du khách có thể len lỏi vào từng ngõ ngách để khám phá cuộc sống của người dân bản xứ.

Khám phá Tokyo bằng xe đạp trở thành loại hình du lịch thú vị ở Nhật Bản

Gần đây, nhiều kiểu xe đạp mới đã được phát minh để đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng như dòng xe đạp điện dành cho những bà mẹ bận rộn. Xe có 2 ghế ngồi cho em bé: 1 được thiết kế ở phần đầu xe, cái còn lại gắn phía sau yên xe. Người sử dụng có thể dùng sức để đạp xe như xe đạp bình thường, nếu không họ có thể để xe tự chạy nhờ sự hỗ trợ của bình ắcqui sử dụng pin Lithium-Ion gắn trên xe. Nếu nạp đầy điện, xe có thể chạy hết quãng đường dài 30km, tốc độ tối đa của xe là 24 km/h.

Xe đạp được thế kế tiện dụng với 3 ghế ngồi, một chỗ dành cho mẹ và hai chỗ cho em bé

Ngoài ra, thị trường xe đạp điện Nhật Bản còn có nhiều dòng xe chuyên dụng phục vụ cho đối tượng khách hàng đặc biệt. Ví dụ, kiểu xe đạp dành cho giới trẻ và những người mê thể thao sẽ có màu sắc nổi bật, thiết kế phần khung sườn và bánh xe trông khá mạnh mẽ thích hợp với những người yêu thích sự năng động.

Trong khi đó, kiểu xe đạp điện mini bánh nhỏ – một thiết kế mới xuất hiện trên thị trường Nhật Bản – là lựa chọn của những người có vóc dáng khiêm tốn.
Một số tiến bộ trên lĩnh vực khoa học công nghệ, như thiết bị định vị, cũng được ứng dụng trên xe đạp. Thiết bị tích hợp nhiều chức năng, trong đó có bản đồ dẫn đường. Khi người sử dụng chọn điểm đến nào đó trên bản đồ, nó sẽ hướng dẫn lộ trình thuận tiện nhất cho họ. Ngoài ra, nó có thể phân tích và đưa ra lượng calo khác nhau mà người đạp xe tiêu hao trong quá trình vận động trên từng loại địa hình: dốc hoặc bằng phẳng. Các chức năng của thiết bị tạo hứng thú cho người sử dụng xe đạp, bởi lẽ họ có thể kiểm soát được những gì đang diễn ra.

Hiện nay, mặc dù Nhật Bản phát triển nhiều loại phương tiện vận chuyển tiện nghi và nhanh chóng nhưng xe đạp vẫn gắn bó với cuộc sống hàng ngày của đa số dân chúng.

Xe đạp xuất hiện tại đất nước này vào những năm 1860. Ban đầu, chỉ toàn dòng xe du nhập từ phương Tây vì người Nhật lúc bấy giờ vẫn chưa tự sản xuất được xe đạp.

Chiếc xe đạp đầu tiên xuất hiện ở Nhật vào những năm 1890

Đến cuối thế kỷ XIX, những chiếc xe đạp chế tạo trong nước đầu tiên ra đời, chúng là sản phẩm của những người thợ làm súng. Thời điểm này, Nhật Bản đẩy mạnh chính sách tiếp cận văn minh phương Tây, giai cấp samurai bị xóa sổ, nghề làm súng cũng mai một. Thợ làm súng bắt đầu sử dụng kỹ thuật chế tạo nòng súng để làm ra khung sườn xe vững chắc. Họ trở thành người đi tiên phong trong kỹ thuật chế tạo xe đạp.

Dòng xe đạp đầu tiên do Nhật Bản sản xuất được đưa ra thị trường vào năm 1890. Để thu hút sự chú ý của người tiêu dùng và quảng bá sản phẩm, nhà sản xuất đã tổ chức một cuộc đua xe đạp gây tiếng vang lớn.

Năm 1914, ngành công nghiệp chế tạo xe đạp của Nhật Bản đánh dấu một bước tiến lớn khi vươn lên dẫn đầu thế giới về sản lượng xe đạp xuất khẩu. Trong nước, xe đạp trở thành phương tiện đi lại chủ yếu của dân chúng. Cửa hàng kinh doanh xe đạp mọc lên khắp cả nước, sản xuất được đẩy mạnh bên cạnh yếu tố chất lượng luôn đảm bảo. Kỹ thuật chế tạo xe đạp của Nhật Bản trở nên nổi tiếng toàn cầu.

Năm 1941, Chiến tranh Thế giới Thứ 2 lan rộng, Nhật Bản là một trong những nước tham chiến. Quân đội Nhật đẩy mạnh chiến tranh xâm lược, xe đạp được họ sử dụng làm phương tiện vận chuyển trong một số cuộc hành quân vì nó tỏ ra rất tiện lợi, vừa nhanh, gọn mà lại đỡ tốn sức của binh sỹ. Đến đây, lịch sử của chiếc xe đạp Nhật Bản đánh dấu thêm một trang mới, từ vai trò là vật dụng phổ thông trong cuộc sống hàng ngày, xe đạp trở thành quân nhu quan trọng.

Khi chiến tranh kết thúc, xe đạp tiếp tục hỗ trợ đắc lực cho công cuộc tái thiết nước Nhật. Mọi hoạt động của người dân, từ nông thôn đến thành thị, đều gắn liền với hình ảnh của chiếc xe đạp.

3 năm sau cuộc chiến, Nhật Bản bắt đầu tổ chức các cuộc đua xe đạp. Đây được xem là một trong những hoạt động giải trí nhằm giúp người dân lấy lại trạng thái cân bằng sau chiến tranh.

Thập niên 1950, ngành sản xuất xe đạp của Nhật Bản tạo nên bước đột phá khi tung ra thị trường dòng sản phẩm mới. Đó là những chiếc xe đạp dành riêng cho nữ giới. Trước đây, phụ nữ rất ít sử dụng xe đạp vì nó quá cao và kiểu dáng không thích hợp với họ. Nhà sản xuất đã cải tiến kiểu xe đạp cao sườn ngang truyền thống để cho ra đời xe đạp nữ sườn đôi, yên thấp, có gắn thêm giỏ xe ở phía trước. Kiểu dáng của dòng xe mới rất thanh nhã, màu sắc cũng đa dạng và tươi tắn hơn. Người Nhật gọi dòng xe đạp dành cho nữ này là Mamachari.

Kiểu xe đạp cải tiến dành cho phái nữ

Sự thành công của xe mamachari tại thị trường nội địa đã thúc đẩy nhà sản xuất tăng cường đổi mới để cho ra những chiếc xe mẫu mã đẹp và chất lượng cao. Thập niên 1960, Nhật Bản đứng đầu thế giới về sản lượng xe đạp dành cho nữ.

Năm 1993, xe đạp mamachari tiếp tục gây tiếng vang khi được cải tiến để trở thành dòng xe đạp điện đầu tiên trên thế giới. Xe đạp điện mamachari được thị trường đón nhận nồng nhiệt và là lựa chọn số 1 của những khách hàng không muốn tốn quá nhiều sức để đạp xe. 

Hơn 100 năm hình thành và phát triển, giờ đây, xe đạp vẫn được người Nhật ưa chuộng và là xe cá nhân phổ biến thứ 2 tại nước này sau xe hơi.

Tại Nhật, xe đạp là phương tiện đi lại phổ biến thứ hai sau xe hơi

Nhật Bản không chỉ là nhà sản xuất xe đạp danh tiếng trên thế giới mà nước này còn là nơi sản sinh nhiều vận động viên đua xe tầm cỡ. Nakano Koichi, sinh năm 1955, là một trong những cựu vận động viên đua xe đạp lòng chảo hàng đầu thế giới.

Đua xe đạp lòng chảo bắt nguồn từ môn thể thao đua xe đạp của Nhật có tên gọi Keirin. Nó chính thức trở thành bộ môn thi đấu quốc tế vào năm 1977 và đến năm 2000, lần đầu tiên, đua xe đạp lòng chảo có mặt trong Thế Vận hội Mùa hè Sydney 2000 diễn ra tại Australia. Trong đua xe đạp lòng chảo, các vận động viên thường xuất phát với tốc độ chậm ở những vòng đầu, sau đó tăng tốc dần ở các vòng sau của chặng đua. Vận tốc vòng cuối cùng để về đích lên tới 70 km/h.

Sở trường của Nakano là chạy nước rút khi về đích, vận động viên này nổi tiếng với kỹ thuật tránh áp lực gió trong khi thi đấu – yếu tố quan trọng quyết định sự thành công trên đường đua. Nakano được đánh giá là vận động viên đua xe đạp lòng chảo xuất sắc nhất mọi thời đại, danh hiệu này không hề quá phô trương so với bảng thành tích mà anh đạt được.

Chiếc huy chương vàng đầu tiên trên đấu trường quốc tế mà Nakano đoạt được là tại giải Vô địch Đua xe đạp lòng chảo Thế giới UCI 1977 diễn ra tại châu Âu. Lúc đó, Nakano Koichi chỉ mới 22 tuổi, anh trở thành đại diện của Nhật Bản tham dự giải đấu sau khi đã tạo ấn tượng mạnh mẽ ở quê nhà.

Tại giải này, Nakano đã vượt qua vận động viên đến từ Australia trong nội dung đua xe đạp lòng chảo đôi nam. Đây chỉ là chiến thắng mở màn cho hàng loạt thắng lợi tiếp theo mà Nakano gặt hái trên đường đua.

Nakano đã giành liên tiếp 10 huy chương vàng tại các giải đua xe đạp lòng chảo thế giới UCI từ năm 1977 đến năm 1986. Tên tuổi của anh nổi tiếng trên thế giới và gắn liền với môn thể thao này.

Sự thành công của Nakano đã góp phần quảng bá môn đua xe đạp Keirin truyền thống, đồng thời tôn vinh hình ảnh của nước Nhật trên đấu trường thế giới. Không những thế, uy tín của xe đạp do nước này sản xuất cũng được đẩy mạnh.

Nakano được đánh giá là vận động viên đua xe đạp lòng chảo

xuất sắc nhất mọi thời đại

Bên cạnh vai trò là phương tiện đi lại và là dụng cụ thể thao, xe đạp còn là niềm đam mê trang trí của nhiều người. Ông Wakabayashi Masami sở hữu một bộ sưu tập xe đạp độc đáo mà ở đó, mỗi chiếc xe là một tác phẩm trang trí kỳ công. Trong 30 năm qua, bộ sưu tập xe đạp trang trí của ông Wakabayashi không ngừng gia tăng.

Ở Nhật Bản người ta có quy định chỗ đậu dành cho xe đạp. Theo đó, khu vực xung quanh và bên trong nhà ga xe lửa không được phép đậu xe đạp. Những chiếc xe vi phạm quy định trên sẽ bị giam giữ, chủ nhân của chúng muốn lấy lại xe phải trình bằng chứng sở hữu xe và nộp tiền phạt. Hiện nay, cả nước Nhật có khoảng 250.000 chiếc xe đạp không có người nhận. Điều này đã tạo áp lực lớn về chỗ lưu giữ xe đạp vi phạm đối với chính quyền các địa phương. Và một giải pháp đã được thực hiện, người ta sửa sang lại những chiếc xe đạp đó và gửi chúng đến một số nước mà người dân đang rất cần đến. Bằng cách này, xe đạp Nhật Bản đã có mặt tại nhiều vùng nông thôn nghèo khó, biệt lập ở các quốc gia châu Á và châu Phi. Ở đó, xe đạp trở thành phương tiện đi lại nhanh chóng và thuận lợi của các nhân viên y tế địa phương. Cho đến nay, đã có khoảng 66.000 chiếc xe đạp của Nhật Bản có mặt ở 90 quốc gia trên thế giới theo chương trình viện trợ nhân đạo.

Bất chấp cuộc sống hiện đại với rất nhiều loại xe cộ để lựa chọn, người Nhật vẫn xem xe đạp là người bạn đồng hành thân thiết. Ngày nay, khi cụm từ “phương tiện xanh, thân thiện với môi trường” được đề cao thì vai trò của chiếc xe đạp càng được củng cố. Vì vậy, xe đạp sẽ không biến mất như nhiều người nghĩ mà nó sẽ được tiếp tục cải tiến cho phù hợp hơn với cuộc sống hiện tại.

Thanh Tâm