Thị trấn sa mạc cổ xưa của Chinguetti, Mauritania nằm ở rìa phía tây của sa mạc Sahara hiện đang lưu giữ hàng nghìn bản chép tay Hồi giáo cổ đại có giá trị về lịch sử, văn hóa, tôn giáo...
Chinguetti có rất ít sự thay đổi kể từ khi được thành lập cách đây hơn 12 thế kỷ. Những ngôi nhà xây bằng đá và bùn khô, mái nhà lợp gỗ cây cọ. Các bức tường đá có cửa sổ nhỏ xíu. Ngày nay, chúng trông như nằm giữa đống đổ nát cũ kỹ, bị bỏ hoang vì sự sa mạc hóa ngày càng mạnh mẽ ở vùng đất này.
Các bức tường xếp đá khít chặt, chỉ đủ để chừa ra những khoảng nhỏ làm cửa sổ và cửa ra vào. Cánh cửa chính được làm bằng gỗ cây acacia. Hiện nay loài cây này không còn mọc ở các khu vực xung quanh Chinguetti nữa.
Từng là nơi phát triển mạnh với hơn 200.000 dân, nhưng Chinguetti đến nay chỉ còn lại vài nghìn người sinh sống. Thị trấn cổ dần biến mất khỏi lớp cát. Những gia đình còn ở lại đang cố bám trụ một cách tuyệt vọng với kho tàng quý giá của họ, một trong số đó là thư viện cổ nơi sưu tầm rất nhiều bản thảo quý giá về Hồi giáo. 
Nằm trên nhiều con đường giao thương đi qua Sahara, Chinguetti trở thành trung tâm thương mại của thế giới từ thế kỷ 11. Những đoàn người đi buôn trên sa mạc coi nơi đây như một ốc đảo, dừng lại để buôn bán hàng hóa đồng thời cho lạc đà nghỉ chân. 
Về sau nơi này dần thành địa điểm tụ tập của người hành hương trên đường đến thánh địa Mecca. Chính vì có hàng nghìn học giả đi qua và dừng nghỉ ở Chinguetti, nhiều trao đổi kiến thức khoa học và tôn giáo diễn ra nên tiếng tăm của thị trấn nhỏ bé này càng bay xa hơn. 
Từ một điểm dừng chân, nơi đây vươn lên thành điểm đến của thế giới. Nhiều thế kỷ trôi qua, người dân từ khắp vùng Tây Phi đã tới Chinguetti để học về tôn giáo, luật, toán học, dược và cả thiên văn học. 
Khoảng nửa thế kỷ trước, nơi này từng được cho là lưu giữ 30 thư viện với khối lượng hàng ngàn bản thảo cổ, nhưng hiện tại chỉ còn tồn tại 5 thư viện. Các thư viện tư nhân do gia đình giám sát, lưu giữ kho tàng văn học qua nhiều thế hệ.
Tuy nhiên, do ảnh hưởng của khí hậu sa mạc khắc nghiệt, những hiện vật quý giá đang dần vỡ vụn thành tro bụi.
Ước tính có 33.000 bản chép cổ trên khắp Mauritania, nhưng chỉ khoảng vài nghìn bản được bảo quản sạch sẽ trong thư viện quốc gia.
Chính quyền Mauritania đang nỗ lực kêu gọi chủ nhân những bản chép tay quý đưa chúng tới nơi bảo tồn. Tuy nhiên, các gia đình từ chối, họ muốn tự tay gìn giữ di sản của mình và coi đây là công việc rất vinh dự. 
Năm 2000, UNESCO đã công nhận kho báu tri thức của nhân loại này là Di sản thế giới cần được bảo tồn. Mặc dù nằm ở sa mạc khắc nghiệt nhất thế giới, Chinguetti vẫn là một điểm đến thú vị dành cho những du khách thích mạo hiểm và khám phá các giá trị cổ. 
Seif Islam - quản lý một trường trung học địa phương, cũng là chủ 700 cuốn sách trong bộ sưu tập nói về sự gắn kết với sách cổ: "Con người có tách được chân hay tay không? Chúng đã là một phần của chúng ta rồi". Tuy vậy, những người trông thư viện cổ này lại rất hào hứng khi giới thiệu và cho những du khách tò mò xem tận mắt gia tài của họ.
LĐO
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét