Thứ Bảy, 21 tháng 10, 2017

Khám phá Mondulkiri: 'Đà Lạt xưa' ở Campuchia


“Đến đó, bạn sẽ thấy được Đà Lạt của thời xa xưa” - ông Đỗ Tuấn Anh (Giám đốc công ty du lịch VietMark) nói thế khi rủ rê tôi khoác ba lô đi Mondulkiri.
Khám phá Mondulkiri: Đà Lạt xưa ở Campuchia - Ảnh 2.
là một tỉnh nằm phía Đông Bắc của Campuchia, giáp với các tỉnh Bình Phước, Đắk Lắk, Đắk Nông của Việt Nam. 
Mondulkiri được ví như Đà Lạt của Campuchia khi nó có khí hậu mát mẻ hơn hẳn so với PnomPenh.
Dĩ nhiên, nó chưa thể bằng Đà Lạt vì chỉ ở độ cao khoảng 800m so với mặt nước biển, trong khi Đà Lạt là 1.500m. Nhưng dù sao, so với PnomPenh nóng bức, hay TP.HCM thì nó cũng đã là "thiên đường".
Chính vì vậy, trong tiếng Campuchia, thành phố Sen Monorom - thủ phủ Mondulkiri - có nghĩa là nơi mát mẻ, vui chơi (Còn Mondulkiri có nghĩa là ở giữa cao nguyên).
Chưa kể, Mondulkiri cũng được người Pháp tìm ra, nên nó hao hao Đà Lạt, chỉ có điều chưa phát triển, còn giữ nguyên nét ban sơ.
Khám phá Mondulkiri: Đà Lạt xưa ở Campuchia - Ảnh 3.
TP Sen Moronum nằm giữa thung lũng được bao quanh bởi những ngọn đồi, giống như vị trí của TP Đà Lạt
Khám phá Mondulkiri: Đà Lạt xưa ở Campuchia - Ảnh 4.
Mondulkiri không nổi tiếng với người Việt ưa du lịch, bởi lâu nay đến đó không thuận lợi khi nó cách PnomPenh đến hơn 400km, còn nơi gần nhất để đến đây là qua cửa khẩu Hoa Lư (Bình Phước) thì cũng đến 350km. Xa thế thì đối với dân TP.HCM chẳng hạn, đi Đà Lạt cho nó lành! 
Tuy nhiên, gần đây, cửa khẩu Hoàng Diệu (Bù Đốp, Bình Phước (phía Campuchia gọi là cửa khẩu Lapakhe) được thông thương thoải mái chứ không chỉ dành cho dân Bình Phước với Mondulkiri như lâu nay, thì việc đi đến "Đà Lạt của Campuchia" tính từ TP.HCM rút ngắn 100km.
Như vậy, với khoảng cách 250km, cộng thêm vào đó là đường rất đẹp ở cả hai bên Việt Nam lẫn Campuchia,  từ TP.HCM đến TP Sen Morodom chỉ mất khoảng 4 giờ đồng hồ.
Sau khi hoàn tất thủ tục xuất nhập cảnh, xe của bạn bon bon trên con đường 76 của Campuchia khoảng vài km thôi là đã thấy ngay sự khác biệt. Đầu tiên là rừng. Rừng thứ thiệt chứ không phải rừng trồng. Rừng ngút ngàn hai bên đường xanh ngắt.
Những cây bằng lăng cao hàng vài chục mét, thẳng tắp, thân trắng tinh lọt đầy trong mắt nhìn của du khách.
Có một câu chuyện mà tôi thấy chạnh lòng xót xa trên đường đi. Đó là khi lên đỉnh đồi Sea Forest (Biển rừng) - nơi mà đứng ở đây có thể phóng tầm mắt nhìn về phía Việt Nam và Lào - thì anh bạn người Cam là Mos Rithy cười đố mọi người:
"Làm sao biết được chỗ nào là Việt Nam, chỗ nào là Lào?".
Hỏi xong Mos Rithy cười cười tự trả lời: "Chỗ nào mà rừng trọc, không còn cây nữa là Việt Nam!".
Ấn tượng thứ hai thấy ở Mondulkiri chính là những đồi cỏ lau bao la, nơi vàng ruộm, chỗ xanh rì. Lác đác trên những ngọn đồi là những ngôi nhà be bé, chẳng khác nào những "ngôi nhà trên thảo nguyên".
Dân khoái chụp ảnh, thích "xeo-phì" (selfie) sang đây thì chỉ có mỏi tay mà bấm máy, chứ không phải chen chúc trên một vài vạt cỏ lau bé nhỏ còn sót lại ở vùng ven Đà Lạt.
Khám phá Mondulkiri: Đà Lạt xưa ở Campuchia - Ảnh 5.
Những đồi cỏ lau bao la ở Mondulkiri
Anh Nguyễn Đông Hòa - Phó Tổng giám đốc Saigontourist - đứng giữa thảm cỏ lau xanh xì, lớn miên man và chép miệng: "Cắm cái lều mà ngủ đêm lại đây thì chẳng còn gì sướng hơn đối với dân phượt!".
Cái thứ ba thấy ở Mondulkiri mà "nhớ thời xa vắng" ở Việt Nam đó là sự nguyên vẹn của những ngôi làng người PhNong (người dân tộc thiểu số ở Campuchia). 
Người PhNong chiếm đến 80% dân số của Mondulkiri. Sự nguyên vẹn không chỉ ở những ngôi nhà làm bằng rơm thấp lè tè, mà cả sự hiền lành, chưa bị làn sóng du lịch quăng quật gây biến dạng.
Ví dụ, khi bạn đến, những đứa trẻ có những đôi mắt to, đen nhánh tràn ra ngắm nhìn người lạ, và nếu có người phiên dịch thì cũng là trả lời lí nhí, e thẹn chứ không sỗ sàng chào mời, níu kéo, xin xỏ kiểu "cho tiền đi rồi chụp hình" ở Sapa!
Khám phá Mondulkiri: Đà Lạt xưa ở Campuchia - Ảnh 6.
Người PhNong chiếm đến 80% dân số của Mondulkiri
Khám phá Mondulkiri: Đà Lạt xưa ở Campuchia - Ảnh 7.
Du khách chụp ảnh lưu niệm với các trẻ em làng người PhNong
Khám phá Mondulkiri: Đà Lạt xưa ở Campuchia - Ảnh 8.
Dân ưa đi người Việt có thể chưa biết nhiều, nhưng lên google mà gõ "Mondulkiri" thì ra đến gần 700 ngàn kết quả chỉ trong 0,66 giây.
Phần lớn đều là những nhận xét, những chương trình quảng bá du lịch cho Mondulkiri bằng tiếng Anh. Đơn giản bởi, khách phương Tây rất thích nơi này.
Họ thích chính bởi nơi đây còn hoang sơ, còn giữ được sự nguyên vẹn của văn hóa người dân tộc PhNong, còn có một số điểm đi đẹp như lên đỉnh Sea Forest (Biển rừng), thăm ba thác nước Bou Sra, Sen Monorum và Chray Thom…
Khám phá Mondulkiri: Đà Lạt xưa ở Campuchia - Ảnh 9.
Những đứa trẻ PhNong rụt rè, dễ thương...
Nhưng, nơi hấp dẫn nhất của Mondulkiri với khách phương Tây chính là tour chăm sóc voi! 
Đây là một dự án mà con người làm ra để... xin lỗi loài vật khổng lồ này. Dự án tìm mua lại những con voi đang phải lao động khổ sai như kéo gỗ, chở khách du lịch.
Những chú voi được mang về đây sẽ không còn làm việc nặng nhọc nữa, mà chỉ có thong thả đi chơi, đi tắm cho du khách chăm sóc mình. 
Hiện tại, dự án đã mua được sáu con voi. Mỗi con đều có lý lịch rõ ràng, ví dụ  Lucky là một voi cái 50 tuổi, nặng khỏang 3,5 tấn.
Trước đây, Lucky phục vụ chở khách du lịch quanh Angkor Wat,  nhưng dự án đã thuyết phục được chủ nhân của Lucky để mua lại và chuyển về "thiên đường voi" ở Mondulkiri. Hay Comvine là tên của một voi cái 30 tuổi được sinh ra tại thác Ka Tiến ở tỉnh Ratanakiri.
Cô nàng này tưởng cuộc đời của mình sẽ mãi mãi gắn với việc chở khách du lịch tại Siem Reap, nhưng "hậu vận" của Comvine thật sáng sủa khi được dự án mua về Mondulkiri.
Dự án giải cứu voi ở Mondulkiri không chỉ vì mục đích "voi đạo" mà còn cả nhân đạo khi mang lại nguồn sống cho người dân hai làng Putang và Oriang Bunong khi họ phục vụ cho dự án trong vai trò hướng dẫn viên, lo nơi nghỉ ngơi, chuyện ăn uống cho du khách…
Tour chăm sóc voi này đi mất hai ngày một đêm với giá 100USD nếu chỉ đi một khách, còn từ hai khách trở lên thì 65USD/người.
Khám phá Mondulkiri: Đà Lạt xưa ở Campuchia - Ảnh 10.
Thác Bou Sra
Khám phá Mondulkiri: Đà Lạt xưa ở Campuchia - Ảnh 11.
Gạo là thứ mà các vị khách đi chung đoàn mua nhiều nhất ở Mondulkiri với giá 20.000 đồng/kg. Cánh đàn ông thì cười bảo "chở củi về rừng", nhưng chị em phụ nữ thì nguýt "các ông biết gì".
Hóa ra, những điều làm hấp dẫn các chị là gạo ở đây (cũng như phần lớn ở Campuchia) trồng 6 tháng, và các chị bảo gạo trồng 6 tháng bao giờ cũng ngon hơn loại gạo ngắn ngày ở Việt Nam thường ăn. 
Ngoài ra, thịt bò khô, bò tươi sống cũng là thứ được yêu thích. Đơn giản bởi, bò là biểu tượng của Mondulkiri, bởi nó nhiều, ngon và khá rẻ (khoảng 200.000 đồng/kg).
Khám phá Mondulkiri: Đà Lạt xưa ở Campuchia - Ảnh 12.
Một vạt nắng lạ trong buổi chiều vần vũ mây ở Mondulkiri
Khám phá Mondulkiri: Đà Lạt xưa ở Campuchia - Ảnh 13.
Đoàn chúng tôi là đoàn khách đông đầu tiên đến Mondulkiri qua cửa khẩu Hoàng Diệu. Đây là chuyến đi khảo sát để chuẩn bị mở tour của ba công ty du lịch Vietmark, ĐamsanAngkor và Viettourist nhằm phục vụ cho du khách không phù hợp với phượt nhưng yêu thích thiên nhiên hoang sơ. 
Ông Lê Hoàng Cơ - Giám đốc công ty ĐamsanAngkor - cho biết dự kiến tour đi Mondulkiri 3 ngày 2 đêm có giá vào khoảng 1,5 triệu đồng/người.
Còn chờ gì nữa mà không quẩy ba lô lên đường đến Mondulkiri…

Phiên bản Đà Lạt những năm 1950 ở Campuchia

Những thảo nguyên xanh mướt trải dài qua nhiều đồi núi trập trùng với các con dốc cao là "đặc sản" của tỉnh Mondulkiri, Campuchia.

Xe của đoàn chúng tôi tiếp tục hành trình khoảng 70 km sau khi làm thủ tục xuất nhập cảnh tại cửa khẩu Hoàng Diệu, thuộc tỉnh Bình Phước. Hầu hết con đường ở Campuchia đều được nước ngoài đầu tư, hỗ trợ xây dựng. Đường từ cửa khẩu vào trung tâm thành phố Sen Monorum thuộc tỉnh Mondulkiri này cũng không ngoại lệ. Đường nhựa bằng phẳng, những thảm cỏ xanh rì dần hiện ra bên ô cửa sổ.
Ở đây, bạn sẽ cảm nhận được không khí mát mẻ, hơi se lạnh vào ban đêm và sáng sớm. Hai bên con dốc quanh co trong thành phố là các ngôi nhà kiểu Pháp xưa vẫn còn được người dân sử dụng. Không có những hàng thông hay sắc hoa ở khắp mọi ngóc ngách, nhưng nơi này vẫn có chút dáng dấp như một phố núi, nhiều người còn ví von Mondulkiri là “phiên bản Đà Lạt 50 năm trước” bởi vẻ hoang sơ.
Bình nguyên xanh thăm thẳm trải dài trên những ngọn núi ở Mondulkiri. Ảnh: Dao Hiệp
Bình nguyên xanh thăm thẳm trải dài trên những ngọn núi ở Mondulkiri. Ảnh: Dao Hiệp.
Mondulkiri nằm ở phía đông bắc Campuchia, có diện tích 14.288 km vuông và cách thủ đô Phnom Penh chừng 382 km. Tuy là một trong số những tỉnh có diện tích lớn nhất nước nhưng nơi đây lại có mật độ dân số thấp nhất. Điểm dừng chân nổi bật ở tỉnh là thành phố Sen Monorom, bởi sự thuận tiện cho những ai muốn bắt đầu hành trình khám phá các khu vực lận cận.
80% dân số tỉnh này là người Phnonl, 20% còn lại là người Hoa và Khmer. Mặc dù ngày càng có nhiều ngôi nhà được xây dựng theo kiến trúc hiện đại, du khách vẫn có thể tìm được nhà Phnonl truyền thống. Trong nhà người Phnonl thường chứa những bình rượu lớn.
Cồng chiêng và ché rượu cần được xem là tài sản quý giá của người Phnonl. Nó không chỉ là tài sản mang tính cộng đồng của người bản địa, mà còn chứa đựng những giá trị truyền thống của mỗi gia đình. Người ta kể rằng, trong thời gian Pol Pot, những vật này thường được chôn ở nơi ẩn náu trong những cánh rừng mà cho đến ngày nay vẫn chưa được tìm thấy.
Sen Monorom không quá ồn ào và đông đúc, dịch vụ du lịch vẫn chưa phát triển mạnh. Chính vì thế, dừng chân tại bất kỳ nhà nghỉ nào trong thành phố đều khiến bạn dễ chịu và yên tĩnh. Đối với người yêu thích thiên nhiên thì có thể tìm đến các điểm lưu trú nằm sâu trong rừng. Nơi không có mạng internet, bạn sẽ được ở trong ngôi nhà gỗ nằm khuất bên những hàng cây, tận hưởng khoảng thời gian được trốn khỏi xô bồ của phố thị.
Có một Đà Lạt của những năm 1950 ở xứ Miên
Có một phiên bản Đà Lạt hoang sơ ở Campuchia. Video: Phong Vinh
Thành phố này lại một lần nữa khiến chúng tôi nhớ đến Đà Lạt khi xe dừng chân trên đỉnh đồi Sea Forest. Tại đây, phóng tầm mắt ra xa bạn sẽ bắt gặp những dải đồi núi nối nhau ở phía chân trời, bao quanh là gió trời mát rượi, thoang thoảng mùi hương cỏ cây. Chưa dừng lại ở đó, xe tiếp tục lăn bánh đưa đoàn khách đến thác nước Boursa, nơi sẽ khiến bạn nhớ đến dòng chảy mạnh mẽ của thác Dambri cách Đà Lạt khoảng 100 km, vừa huyền bí vừa mơ màng.
Bên cạnh những trải nghiệm về cảnh quan, văn hóa, điều khiến Campuchia luôn hấp dẫn nhiều du khách còn bởi đồ ăn địa phương dân dã. Bạn đừng quên thử qua món mắm prahok (mắm bò hóc) nổi tiếng, hay chè Campuchia có vị ngọt bùi khác lạ từ miếng bánh trứng và thơm nức mùi sầu riêng.
Ông Đỗ Tuấn Anh, Giám đốc Công ty Du lịch Vietmark, đơn vị đầu tiên khai thác tuyến tour này cho các đoàn khách từ Việt Nam cho biết: “Mondulkiri thích hợp cho những ai muốn một kỳ nghỉ ngắn ở nước ngoài và yêu thích những trải nghiệm mới. Mang nét tương đồng về khoảng cách, cảnh quan, khí hậu của Đà Lạt, nhưng nơi này vẫn sẽ mang lại cho khách sự mới mẻ. Dù vậy, khách cũng không nên quá kỳ vọng vào chất lượng dịch vụ vì nơi đây còn chưa phát triển”.
Một cụ già trong bản làng dân tộc Phnonl. Ảnh: Phong Vinh
Một cụ già trong bản làng dân tộc Phnonl. Ảnh: Phong Vinh.
Nếu như đã “chán” với đêm Sihanoukville nhộn nhịp, quần thể kiến trúc Angkor độc đáo hay vẻ hoang tàn và kỳ bí của cao nguyên Bokor, thì bạn có thể tìm đến đại ngàn Mondulkiri để trải lòng với nét hoang dại của cỏ cây, sự hồn hậu của người dân bản địa cùng sự hấp dẫn của một phố núi.
Chuyến xe tiếp tục lăn bánh đưa chúng tôi về phía tây, nơi có những bình nguyên xanh ngắt nhấp nhô bên sườn núi. Khi mặt trời đã ngả vàng, tôi tự hỏi liệu mình đã phải lòng với xứ đại ngàn này. 
Phong Vinh

\
Bài và ảnh: THẢO NGUYÊN

Không có nhận xét nào: