Pháp – Nhà thờ, ngọn đồi ở Vézelay (1979)

(Cinet-DSTG) – Tổ chức Khoa học, Giáo dục và Văn hóa của Liên hiệp quốc Unesco đã công nhận Nhà thờ, ngọn đồi ở Vézelay của Pháp là Di sản văn hóa thế giới năm 1979.

Nhà thờ ở Vézelay

Nhà thờ ở Vézelay thuộc tỉnh Bourgogne nước Pháp. Nhà thờ có tên gọi là Magdalena, hay còn được gọi là Vương cung thánh đường Thánh Mary Magdalena. Trong lịch sử, tiền thân của nhà thờ là một tu viện. Tu viện có tên Benedictine, nhà thờ hiện nay được tu sửa lại trên nền của tu viện này. Năm 861, các nhà tu thuộc dòng Benedictine đã tìm đến ngọn đồi Vézelay và quyết định chọn nơi này xây dựng tu viện. Tu viện đầu tiên được xây dựng vào năm 878 với mục đích lưu giữ những thánh tích của thánh Mary Magdalena. Những thánh tích này được mang về từ Saint Maximin la Sainte Baurne ở vùng Provence của Pháp. Sau này tu viện được đổi tên thành nhà thờ Magdalena bởi ở đây thờ thánh Mary Magdalena và những thánh tích của người. 

Toàn cảnh nhà thờ Magdalane và ngọn đồi ở Vézelay..

Năm 1096, một nhà thờ mới được xây dựng trên nền tu viện cũ. Nhà thờ mới được hoàn thành năm 1104, nhưng đến năm 1120, nhà thờ chịu một trân hỏa hoạn lớn. Sau trận hỏa hoạn đó, nhiều phần kiến trúc trong nhà thờ đã bị phá hủy, trong đó có gian chính điện. Gian chính điện được xây lại và hoàn thành năm 1138.

Càng về sau này, nhà thờ càng có nhiều những hiện vật, thánh tích của thánh Mary Magdalena vì thế nó đã trở thành một địa điểm quan trọng trên con đường hành hương Saint Jacques de Compostelle. Nhà thờ Magdalena trên đồi Vézelay đã từng là nơi  xuất phát của nhiều đoàn quân tham gia các cuộc thập tự chinh. Trong những cuộc thập tự chinh đó phải kể tới năm 1190 khi quân đội Anh do tướng Richard và quân đội Pháp do tường Philippe Auguste lãnh đạo cũng đã xuất phát từ đây để tham gia cuộc Thập tự chinh thứ 3. 

Kiến trúc và phần nội thất bên trong nhà thờ Magdalene...

Nhiều năm sau đó, khi thi hài thánh Mary Magdalene được phát hiện ra là trôn cất ở Saint Maixmin la Sainte Baurne vị thế của nhà thờ Magdalena suy giảm dần đối với những tín đồ thiên chúa giáo. Cũng ngay khi thi hài thánh Mary Magdalene được phát hiện trôn cất ở Saint Maixmin la Sainte Baurne thì ở đây xây dựng 1 nhà thờ khác thờ thánh Magdalene.

Trong cuộc cách mạng Pháp, nhà thờ Magdalena bị  phá hủy nghiêm trọng bởi người dân và quân đội đã lấy đá từ nhà thờ làm vật liệu xây dựng và làm vũ khí. Thời điểm đó, nhà thờ Magdalena gần như chỉ còn phòng hội đồng chung còn giữ được nguyên vẹn. 

Cảnh quan Nhà thờ và ngọn đồi ở Vézelay

Cho đến năm 1840, dưới sự chỉ đạo của kiến trúc sư Eugène Viollet le Duc và Prosper Merimee, nhà thờ Magdalena bắt đầu được khôi phục lại. Từ năm 1920, Sainte Mary Magdelane lại hoạt động trở lại và dần dần tìm lại được vị thế của mình, nhà thờ lại tiếp tục trở thành một địa điểm dừng chân trên con đường hành hương của các con chiên. 

Ngoại cảnh nhà thờ với một số hình tượng trên các cổng, cột đá..

Do trải qua nhiều lần sửa chữa, xây dựng và tu sử nên kiến trúc nhà thờ đã có nhiều phần khác nhau và khác với nguyên bản đầu tiên. Phần hiên nhà thờ có niên đại từ thế kỷ 12 ( khoảng năm 1145-1150), trong khi gian chính của nhà thờ lại có kiến trúc kiểu La Mã được hoàn thành năm 1140, phần hành lang ngang lại có kiến trúc kiểu Gothic được hoàn thành năm 1190. Xét về tổng thể nhà thờ mới có thêm những vòm chống dọc đường ống theo kiển Roma, với một tiền điện gồm hai gian, một điện trung tâm và các gian 2 bên. Nhà thờ mới cũng có một hậu cung được bao quanh bởi 1 hành lang chính điện, từ đây tỏa ra năm bàn thờ. Tiền điện đóng vai trò quan trọng trong các nghi thức lễ bái ở nhà thờ. Tiền điện được nối thông với ba cửa chính mang phong cách Gothic. Nhà thờ Magdalena ở Vézelay còn đặc biệt bởi ở đây có nhiều tác phẩm nghệ thuật xứ Bourgogne. Các ô cửa kính, tay nắm của ở nhà thờ còn được trang trí dấu của Hoàng đế. Đặc biệt trong nhà thờ có lưu giữ 1 bức bích họa đời sống của chúa Jesus và các tông đồ. Mặc dù đã có nhiều phần thay đổi so với nguyên gốc nhưng nhà thờ Magdalene và khu đồi ở Vézelay vẫn có những giá trị lịch sử, kiến trúc quan trọng. Năm 1979, nhà thờ và khu đồi chính thức trở thành Di sản thế giới được Unesco công nhận. Cho đến nay Nhà thờ ở Vézelay trở thành một địa điểm quan trọng, cũng là một điểm đến thu hút khách du lịch  của tỉnh Bourgogne nước Pháp.

Thái Anh