Bình yên Tomelilla

Trước khi đến Tomelilla, một đồng nghiệp Thụy Điển đã giới thiệu với chúng tôi vài thông tin ngắn gọn về thị trấn này bằng việc tìm xem hai phim hài cổ điển của Thụy Điển là Chiến tranh táo và Cuộc phiêu lưu của Picasso.
Hai tác phẩm điện ảnh đó do hai nhà làm phim nổi tiếng Tage Danielsson và Hans Folke Alfredson hay còn gọi bằng tên chung là Hasseåtage làm đạo diễn, thủ vai cũng như sản xuất. Lý do phải xem phim này bởi Tomelilla là bối cảnh chính của phim.
Kể từ sau khi những thước phim trên được trình chiếu và đoạt rất nhiều giải thưởng giá trị, Tomelilla dần được nhiều người biết đến và dần trở thành một điểm du lịch và nghỉ dưỡng lý tưởng của người Thụy Điển cùng du khách quốc tế.
Mùa vàng

Đường đến Tomelilla

Sau một giờ bay từ Stockholm chúng tôi đến được Malmo, cộng thêm nửa giờ xe chạy, thị trấn Tomelilla nhỏ xinh miền cực nam Thụy Điển mở ra, đẹp và bình yên như một miền cổ tích.
Thật may mắn khi đến Tomelilla trong thời điểm không phải mùa đông giá lạnh. Người dân sống ở đây kể rằng vào đợt tuyết lớn mùa Giáng sinh năm 2013, cả gia đình đã phải ở trong nhà suốt tuần không thể ra ngoài vì băng tuyết đã đóng thành khối bít luôn cửa chính.
Tomelilla được bao quanh bởi những cánh đồng lúa đại mạch, đi trên con đường uốn lượn vào thị trấn mùa lúa chín sẽ thấy một cảnh đẹp là sắc vàng óng, nhấp nhô uốn lượn theo triền dốc cánh đồng trải dài mãi tận chân trời. Hỏi thêm mới biết Tomelilla cũng chính là một địa danh nằm trong vựa lúa lớn nhất của cả Thụy Điển.
Nông nghiệp ở xứ này đã cơ giới hóa toàn bộ, nhìn khắp cánh đồng mẫu lớn, chẳng bao giờ thấy hình ảnh người nông dân chân lấm tay bùn, mà thay vào đó là bác nhà nông tay phì phèo xì gà, lái chiếc máy gặt chạy từng hàng gom lúa khi mùa về. Một cảm giác thật nhàn nhã ngay cả trong lúc vụ mùa ở thời điểm rộn ràng nhất.
Ngoài vẻ đẹp của màu vàng lúa, thỉnh thoảng giữa cánh đồng nổi bật lên những ngôi nhà, những cối xay gió đã tồn tại từ hơn 300 năm, cho đến nay vẫn còn hoạt động, vẫn xay bột để cung cấp cho cả vùng.

Màu vàng của lúa mạch vào vụ thu hoạch và cối xay gió là vẻ đẹp ở Tomelilla

Những nông trang nhỏ xinh với cối xay gió này được người dân nhà nhà ở Tomelilla quan tâm mỗi tuần, bởi ngoài chuyện xay bột, các nông trang này có bầy gà thả rông là nguồn cung cấp trứng tươi được người Tomelilla ưa chuộng.
Di sản từ đá
Bên cạnh những vẻ đẹp từ thiên nhiên, Tomelilla và vùng phụ cận cũng mang nhiều danh thắng khác, độc đáo nhất có thể kể đến di chỉ mộ táng bằng đá có từ thời kỳ đồ đồng của Thụy Điển với niên đại hơn ngàn năm trước Công nguyên, hoặc di chỉ đá xếp từ thời kỳ Viking (793-1066), hay những kiến trúc cổ còn sót lại từ thời Trung đại (thế kỷ XII-XIII)…
Tất cả nay trở thành điểm tham quan lý tưởng cho du khách trong những ngày dài cư ngụ ở Tomelilla.

Toàn cảnh di chỉ đồng hồ đá Ales Stenar

Nổi tiếng nhất trong những công trình đá quanh vùng Tomelilla chính là di chỉ Ales Stenar thuộc thời kỳ Viking – một niềm tự hào của người Thụy Điển, được ví như “Stonehenge thứ hai” bởi có nhiều mối tương đồng với di chỉ Stonehenge ở Anh.
Ales Stenar là một chuỗi 59 tảng đá hình trụ liền kề, mang nhiều kích cỡ và độ dài khác nhau, được xếp đứng theo khoảng cách không đồng nhất, tạo thành hình oval dài 69m trên triền dốc cao ven bờ biển Baltic. Có nhiều giả thiết lý giải về di chỉ đá độc đáo này, có thuyết cho rằng nó chỉ là mộ táng của thủ lĩnh Viking.
Nhưng thuyết lý giải đây là chiếc đồng hồ mặt trời được tán thành hơn cả, bởi các nhà khoa học đã giải mã phần nào công năng Ales Stenar dựa trên bóng đổ của mặt trời chiếu lên các phiến đá, từ đó họ lập ra cách tính ngày tháng và mùa trong năm.

Cột mốc đánh dấu lãnh thổ dựng nên từ đá xếp

Một công trình đá khác không xa với quần thể Ales Stenar là khu hầm mộ Kivik hay còn gọi là lăng mộ đá Kungagraven thuộc thời kỳ đồ đồng. Nhìn từ xa, hầm mộ như một cái nấm khổng lồ đường kính đến 75m, tạo nên từ các khối đá lớn nhỏ chồng lên nhau không chất kết dính.
Con đường dẫn lối vào hầm mộ, qua cánh cửa đá đến khu vực trung tâm, một không gian âm u mở ra, trong đó còn lại tám phiến đá lớn như bia mộ, trên đó vẽ và khắc các đường văn kỷ hà, người, muông thú… màu nâu đỏ. Người ta tìm đến lăng mộ, bởi nó là di chỉ độc đáo nhất còn lại từ thời kỳ đồ đồng ở Thụy Điển.

Du khách tham quan ở lăng mộ đá Kungagraven

Nét kiến trúc độc đáo cùng những bí ẩn từ các nét minh văn trên bia đá, cho đến nay Kungagraven vẫn là một ẩn số hấp dẫn các nhà khoa học cùng du khách tham quan.
Bảo tàng phim nhỏ nhất thế giới
Trong những ngày lang thang ở Tomelilla, ngôi nhà gạch đỏ nhỏ xinh cạnh đường tàu xuyên qua thị trấn gây chú ý với chúng tôi nhiều nhất. Đó chính là bảo tàng Hasseåtage – trái tim của Tomelilla, một trong những bảo tàng nhỏ nhất thế giới nhưng lại sở hữu và trưng bày bộ sưu tập đồ sộ nhất thế giới về hai nhà làm phim Hasseåtage.

Bảo tàng phim nhỏ nhất thế giới về Hasseåtage

Bảo tàng đang trong đợt bảo trì nên tạm đóng cửa không phục vụ khách tham quan, may sao một người địa phương nhiệt tình mở niên giám điện thoại gọi điện gặp người phụ trách, trình bày rằng có một vài khách Việt rất muốn tham quan bảo tàng nhân dịp đến Tomelilla.
Sau khi đề nghị được chấp thuận một cách dễ dàng, chúng tôi háo hức đến bảo tàng sớm hơn dự định và đứng đợi. Người phụ trách khi nhận ra là khách châu Á tìm đến đã sẵn lòng mở cửa bảo tàng để giới thiệu với chúng tôi sự tự hào của người dân Tomelilla.
Sau màn giới thiệu ngắn gọn, chiếc cửa chính nhỏ xíu của bảo tàng đủ một người lách qua được mở ra, chúng tôi lạc vào thế giới hai nhà làm phim trứ danh của Thụy Điển. Các đạo cụ, áp phích, hình ảnh, trưng bày khắp nơi, gần như không còn một chỗ trống nào là không được tận dụng. Thú vị hơn là được xem tất cả các bộ phim do hai nhà sản xuất Hasseåtage thực hiện qua các màn hình sắp đặt trong bảo tàng.
Tiếp theo những giờ phút đầy thú vị ở bảo tàng Hasseåtage, chúng tôi đến với quảng trường trung tâm thị trấn, nơi tập trung rất nhiều những nhà hàng mang phong vịẩm thực địa phương, chợ trời bán đồ thủ công mỹ nghệ, các tiệm bán đồ cũ…

Kiến trúc cổ là nét đẹp dễ nhận ở Tomelilla

Sự dịu dàng, bình yên cùng với những nét thân thương của người ở quảng trường khiến hành trình của chúng tôi trong những ngày ở Tomelilla thêm phần thú vị và đáng nhớ.

THIÊN AN/DNSGCT