(PL)- Lễ hội chém dê, thoạt nghe tưởng rùng rợn. Nhưng ít ai biết đằng sau đó là những câu chuyện thấm đẫm tình người…
Với tôi, đi không phải chỉ để khám phá cảnh đẹp núi sông mây gió. Tôi muốn sống cùng, muốn hiểu những con người với những văn hóa lạ lùng. Đôi khi tôi vui, thỉnh thoảng tôi buồn với những trải nghiệm ấy. Sau tất cả, tôi nhận ra điều lớn lao nhất trên đời chính là một cuộc sống yên bình với những hạnh phúc giản dị. Không cần phải quan tâm người ta nghĩ gì về mình và càng không cần phải trở thành anh hùng cho nhân gian ngưỡng mộ.
“Mày đến Nepal vào đúng lễ hội Dashain, ngày lễ quan trọng nhất của người Nepal trong một năm, ý nghĩa hơn tết mừng năm mới nữa”. Bạn của tôi bảo khi nghe tin tôi sẽ trở lại nơi này. Bạn tỏ ra hết sức “tự ái” khi tôi không biết chút gì về lễ hội này và bảo tôi lên mạng đọc.
“Dashain được chọn là một trong những lễ hội độc đáo nhất thế giới. Lễ hội kéo dài hai tuần liên tiếp với những lễ nghi, hiến tế, ăn mừng để tưởng nhớ chiến thắng của nữ thần Durga trước quỷ hắc ám Mahishasura”. Đó là thông tin về lễ Dashain. Nhưng câu tiếp theo làm tôi phát hoảng: “Vào những ngày lễ Dashain, tại các ngôi đền dọc đất nước, hàng ngàn con chim bồ câu, dê và trâu bị đem hiến tế một cách tàn bạo để thể hiện lòng tôn kính tới Shakti - một hóa thân đáng sợ của nữ thần Durga”.
Trước nay tôi luôn lên án những lễ hội hiến tế động vật vì cho rằng những phong tục đó dã man, tàn bạo. Nhưng không phải lúc nào cũng có dịp tìm hiểu một phong tục lạ lùng ở xứ lạ, thế là tôi quyết định lên đường về nhà bạn đón lễ Dashain.
Những ngày tôi đến, Nepal chìm trong vực sâu khốn khó. Trận động đất kinh hoàng xảy ra chưa bao lâu thì đất nước này lại lâm vào cuộc khủng hoảng nhiên liệu do Ấn Độ đóng cửa biên giới, ngay đúng dịp lễ Dashain. Thế là hàng đoàn người phải đi bộ từ khuya ra bến xe, rồng rắn xếp hàng và chen chúc nhau trên những chiếc xe cũ kỹ để về quê. Tôi cũng chung tình cảnh đó. Đâu phải chỉ chở người, nhiều chiếc xe còn chở cả những chú dê. “Họ chuẩn bị cho lễ chém đầu dê đó”, người bạn bảo khiến tôi thêm phần hồi hộp.
Ngôi làng của bạn chừng chục nóc nhà, nằm giữa một thung lũng nhỏ trên đỉnh núi. Nepal là một trong những đất nước nghèo nhất thế giới, còn nhà của bạn tôi hẳn là một trong những gia đình nghèo nhất Nepal. Gia tài của gia đình là con trâu để lấy sữa mỗi ngày thay cho bữa ăn sáng và một bầy dê bảy con. Chỉ con dê mập mạp nhất đàn, bạn tôi bảo đó là con sẽ được chém đầu sau hai ngày nữa. Ở làng, nhà nào cũng trồng một vườn bông vạn thọ và cũng cột sẵn chú dê để chuẩn bị hiến tế.
Những ngày lễ Dashain, ngôi làng hẻo lánh rộn ràng hẳn lên. Nhà nào cũng có người thân ở xa về, trên tay lủ khủ quà từ thành phố. Phần mua cho gia đình, phần biếu láng giềng họ hàng. Chỉ là vài chai nước Coca, bịch cà chua và ít kẹo thôi, thế mà người nhận cứ trầm trồ vui thích. Dấu hiệu đặc biệt về lễ hội Dashain còn là những cái đu quay bằng tre ở những ngôi làng và cả những cái đu quay nhỏ xíu ở mỗi nhà. Lũ trẻ ở đây không phải vùi đầu học thêm như quê tôi, chúng cứ vui vẻ tung tẩy trên những chiếc đu quay suốt.
Rồi thì ngày quan trọng nhất của lễ Dashain cũng đến. Hôm ấy, mọi người trong nhà dậy sớm hơn thường lệ. Tôi được đánh thức bởi những âm thanh yên bình của làng quê: tiếng quét sân xào xạc, tiếng xuỳ xuỳ lùa đàn dê ra chuồng, tiếng trẻ con cười nói rộn ràng. Khoảng 9 giờ, bạn tôi dẫn chú dê mập mạp vào sân. Ông của bạn vẽ một hình thù kỳ lạ trên đất để chú dê bước lên. Bạn tôi bảo đã chuẩn bị đến giờ hành lễ. Dù rất sợ nhưng vì tò mò tôi cố gắng đứng xem.
Con vật được giữ chặt bởi những người khỏe mạnh trong nhà. Ông của bạn cầm nhành cây nhúng vào bình nước, lâm râm đọc những lời cầu nguyện rồi vung vẩy lên mình dê. Cậu thanh niên em của bạn tôi tay cầm sẵn chiếc dao bén ngót chờ đợi. Xong nghi thức cầu nguyện, con vật được giữ thẳng cổ rồi cậu thanh niên vung dao… Cô bé con trong nhà, như đã rất quen thuộc công việc này, tỉnh bơ nhặt chiếc đầu dê mang vào bếp thui. Thấy vẻ mặt tôi căng thẳng, cô bé còn giơ chiếc đầu dê ra dọa tôi và cười.
Chém đầu dê xong, mọi người xúm lại mổ thịt. Thịt dê được chia làm nhiều phần, lớp thì nấu tại chỗ, lớp để dành làm thịt khô. Bạn tôi xẻo một miếng thịt đỏ hỏn bên trong đùi dê, đem vào bếp hơ qua lửa rồi mời tôi ăn. Tiết dê cũng được đem vào nấu chung với thịt. Mọi người bảo nếu chém dê ở đền thờ thì người ta sẽ uống máu dê tại chỗ. “Ông của tao uống được nhiều máu dê lắm!”, cậu nhóc trong xóm khoe với tôi vẻ đầy tự hào.
Mấy ngày ở nhà bạn, hôm nay tôi mới được ăn một bữa có thịt với đủ thứ món từ thịt dê, từ cà ri kiểu Nepal đến dê nướng kiểu Việt Nam do tôi trổ tài. Một lát sau, sân nhà bạn tôi đông nghịt họ hàng đến viếng. Ai nấy xúng xính trong những bộ quần áo đẹp nhất, gương mặt rạng rỡ niềm vui. Ông bà của bạn tôi ngồi trên giường cho đàn con cháu chúc tết. Tôi cũng được gia đình cho tham gia chúc phúc. Ông bà giắt trên tóc chúng tôi lá của những cây bắp con, đắp lên trán chúng tôi những nắm hạt nếp đỏ và lầm rầm chúc may mắn. Mọi người từ lớn đến nhỏ nghiêm túc và kính cẩn quỳ gối trước cha mẹ, ông bà, trân trọng đón nhận những lời chúc. Không khí thiêng liêng và tình cảm đó làm tôi rưng rưng nước mắt.
Người Nepal thật lạ lùng. Ở trên núi cao nhưng rất nhiều người nói được tiếng Anh. Rất nhiều người trẻ cũng có Facebook, biết nhiều về thế giới nhưng họ vẫn trân trọng giữ gìn những phong tục tập quán từ xa lắc của tổ tiên. Hôm ấy, trên khắp Nepal, mọi nhà có đạo Hindu giáo đều làm lễ chém đầu một con dê như thế. Nghèo quá thì hai nhà chung lại một con. Từ đầu trên đến xóm dưới, từ làng này qua làng nọ, cánh đàn ông thì chém đầu dê và xẻ thịt, cánh phụ nữ dọn dẹp, nấu nướng. Chỉ trong ngày hôm ấy tôi đã ăn bốn lần món dê nấu cà ri kiểu Nepal. Đi đâu mọi người cũng nồng nhiệt mời tôi vào nhà cùng làm lễ, chúc phúc và đãi cho tôi ăn món dê vừa nấu.
Lễ chém đầu dê bị mang tiếng là tàn bạo trong mắt thế giới, thế nhưng những gì tôi chứng kiến lại không có một chút dã man nào. Gọi là chém dê nhưng yêu cầu ngặt nghèo là phải chém một nhát, trong một vài giây nên con vật không phải trải qua nỗi đau thể xác như một số lễ hội hiến tế động vật khác trên thế giới.
Một điều nữa khiến tôi không thể lên án việc chém dê của lễ Dashain, bởi đây là dịp hiếm hoi trong một năm, mọi người trong làng bạn tôi có cơ hội ăn thịt vì quá nghèo. Nỡ lòng nào mà lên án những giây phút sum vầy ấm áp, chan chứa tình thân của những người hiền lành, nghèo khó ở Nepal.
CẨM TÚ
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét