Xếp tháp người ở xứ Catalan

Một tòa tháp đang run rẩy giữa quảng trường, những người bên dưới đang cố gắng để trụ vững với sức nặng đè lên vai, cho đến khi một đứa trẻ nhỏ giơ cánh tay chiến thắng lên cao, những phút giây hồi hộp, lo sợ của người xem qua đi, những thành viên trong nhóm xây tháp người mới vỡ òa trong niềm vui và tự hào. Đó là cảnh tượng trong một buổi xếp tháp người, còn gọi là Castell - một truyền thống đặc trưng của xứ Catalan (Tây Ban Nha), xuất xứ từ thị trấn Valls, thành phố Tarragona, cách Barcelona 40km về phía Tây. Được ghi nhận lần đầu tiên vào năm 1712, sau đó loại hình này lan rộng ở các thành phố khác trong vùng vào thế kỷ 18.

Cuộc thi xếp tháp người ở Tarragona, Tây Ban Nha. Nguồn: TARRAGONA TURISME

Theo truyền thống, xếp tháp người thường có mặt ở trong những lễ hội lớn, nhưng hiện nay còn có nhiều buổi biểu diễn, cuộc thi diễn ra ở các quảng trường lớn. Mỗi nhóm xếp tháp có từ 75-500 thành viên, có cả nam và nữ, người lớn và trẻ em (trẻ em đứng ở tầng trên cùng). Họ mặc trang phục cùng màu khi tham gia biểu diễn hoặc tranh tài. 

Đầu tiên, phần đáy tháp được thực hiện cẩn thận và chậm, có tính toán kỹ từ trước nhằm đảm bảo chắc chắn cho các tầng tiếp theo. Những người ở đáy tháp (còn gọi là pinya) hầu hết đều là nam khỏe mạnh bởi họ không chỉ chịu lực của tất cả các tầng trên mà còn như một cái “đệm” an toàn trong trường hợp các tầng trên sụp đổ. Khi đáy tháp đã sẵn sàng, nhạc vang lên, mọi người bắt đầu xếp những tầng trên của tháp, những người nhẹ hơn bước lên vai, lưng của người bên dưới, thực hiện càng nhanh càng tốt. Tháp hoàn thành có từ 6-10 tầng và khi người trên cao nhất giơ tay lên cao báo hiệu thì việc xếp đã hoàn tất. Dựng đã khó, việc dỡ tháp ngay sau đó còn khó khăn và nguy hiểm hơn. Đám đông vây kín xung quanh reo hò và cổ vũ hòa cùng tiếng nhạc cho đến khi mọi người tiếp đất an toàn và phần trình diễn kết thúc. Toàn bộ quá trình đòi hỏi sức mạnh, khả năng giữ thăng bằng, khéo léo và cẩn thận, cộng với sự đoàn kết tốt giữa mỗi thành viên trong nhóm, đòi hỏi sự luyện tập lâu dài.

Xếp tháp người xứ Catalan đã được UNESCO công nhận là di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại vào năm 2010. Vào tháng 10 tới đây, cuộc thi xếp tháp người nổi tiếng ở Tarragona sẽ diễn ra. Điểm khác biệt của cuộc thi này là đội thắng cuộc được xác định dựa vào độ khó của tòa tháp mà họ xếp, cuộc thi sẽ thu hút khoảng 6.000 người theo dõi và 42 đội tham gia.

THIÊN NGỌC (The Culture trip, UNESCO)