Sri Lanka, miền đất di sản

Gọi đảo quốc Sri Lanka (đảo rực sáng) là miền đất di sản cũng không ngoa. Không một tên gọi nào chính xác hơn đối với đảo quốc 65.607km2 ở phía nam bán lục địa Ấn Độ bằng cụm từ đó. Quốc đảo nhỏ bé này có đến 8 di sản thế giới được UNESCO công nhận, trong đó có 6 di sản văn hóa và 2 di sản thiên nhiên.

Pháo đài đá Sigiriya với tranh vách đá nổi tiếng “các cô gái”, một kiệt tác của hội họa thế giới.

Phong cảnh của Sri Lanka quả thật rất tươi đẹp và hùng vĩ. Nối tiếp những đồng bằng ven biển với những bãi tắm cát mịn và những hàng dừa là tấm thảm xanh của những đồng lúa cứ theo bậc thang lên dần đến những rừng rậm với hệ động - thực vật phong phú. Lên cao nữa trên Kandy, thành phố ở miền trung là những vườn chè bát ngát lốm đốm cùng sắc váy hoa của các cô gái hái chè. Ít nơi nào trên thế giới, trong một không gian hạn chế, lại gây được ấn tượng đa dạng như thế. Bên cạnh vẻ đẹp của cảnh sắc còn là vẻ chân chất, hiền hòa vốn có, nét tươi cười hiếu khách và lễ phép đặc biệt Á Đông trong dân chúng ở các làng mạc.

Chùa Răng Phật ở Kandy quanh năm dập dìu bước chân khách hành hương. Nơi đây, những đoàn phật tử đến từ các nước Á Đông trong trang phục trắng, tay cầm hoa sen đi thành từng hàng dài. Bên trong chùa, du khách có thể nhìn thấy một cái tráp bằng vàng đựng xá lợi Phật, được bao chung quanh bằng bảy cái tráp của những châu báu khác. Toàn thể tháp thờ xá lợi Phật được trang trí bằng những vật dụng trang hoàng và những bức tranh về tôn giáo, đã được vẽ vào thời xưa.

Từ Colombo đi về phía nam, Beruwela có vịnh đẹp nổi tiếng và ngôi đền Hồi giáo tráng lệ nhất. Với ai muốn thư giãn thì Bentota là nơi lý tưởng. Ngoài bãi biển còn có sông Bentota, hai bên bờ có nhiều thú vui, nhất là thám hiểm rừng nhiệt đới. Cảng biển Galle còn đậm ký ức về người Bồ Đào Nha và Hà Lan thống trị ở đây. Đặc biệt, pháo đài Hà Lan xây dựng từ năm 1663-1729 với quy mô 52ha, nằm trong những bức tường thành kiên cố và có 14 cổng canh gác ra vào. Bên trong pháo đài là những khu nhà, bảo tàng và cả giáo đường mang đậm phong cách Hà Lan còn nguyên vẹn với thành lũy bao quanh.

Ở Sri Lanka, cũng như Ấn Độ, du khách có thể tham quan di tích nền văn minh rực rỡ xưa kia lưu lại ở nhiều nơi. Anuradhapura, thành phố cổ nhất và là thủ đô đầu tiên của Sri Lanka được xem là thánh địa Phật giáo của Sri Lanka với rất nhiều tòa bảo tháp và tượng Phật. Bên trong khu thánh địa có hai tòa tháp Anuradhapura và Lankarama Dagoba là Di sản văn hóa thế giới.

Ngược lại, thành phố Polonnaruwa nằm ở vùng đông bắc Sri Lanka, cách thủ đô Colombo 216km với các di tích được bảo tồn tốt, mới có sức thu hút rộng rãi với du khách. Nhưng, điểm nhấn của vòng tham quan các thành phố cổ hẳn là pháo đài đá Sigiriya với tranh vách đá nổi tiếng “các cô gái”, một kiệt tác của hội họa thế giới. Không còn nhiều các bức vẽ tương đối nguyên vẹn nhưng lạ lùng thay - đã bị hoang phế từ thế kỷ XIV - các mỹ nhân ngực trần, thần thái thanh cao, gương mặt xinh đẹp vẫn sống động dưới sức tàn phá của thời gian.

Khi trăng tháng 8 đã khuyết, lễ hội Prahera ở cố đô Kandy bắt đầu. Nghi lễ thờ Răng Phật từ nhiều thế kỷ nay là một trong những lễ hội tôn giáo lớn nhất châu Á, được tổ chức hàng năm ở đây. Hàng ngàn người nhảy múa trong ánh sáng những ngọn đuốc, ánh lửa phản chiếu trên trang phục bằng bạc, bằng ngọc trên những tấm vải thêu choàng trên mình voi, bốn năm chục con voi diễu hành theo điều khiển của các quản tượng.

Bài, ảnh: HIỀN LÊ

;

Hành hương Sri Lanka

Từng là trung tâm văn hóa Phật giáo thời cổ, Sri Lanka nổi tiếng với những di tích hàng ngàn năm tuổi nằm liền nhau, kéo dài hầu như không dứt tạo nên vẻ hoang sơ và đầy bí ẩn.

Sri Lanka còn nổi tiếng với những di sản văn hóa thế giới gắn liền với đời sống Phật giáo. Bởi thế mà quốc gia nhỏ bé này đã trở thành điểm hành hương nổi tiếng thu hút nhiều Phật tử đến từ khắp nơi trên thế giới.

Một trong những điểm đến nổi tiếng không thể bỏ qua của Sri Lanka là đền thờ động Dambulla hay còn gọi là đền Vàng. Đây là ngôi đền nằm trong hang động lớn nhất và được bảo tồn tốt nhất Sri Lanka. Hang động được các nhà sư Phật giáo 22 thế kỷ trước khai phá từ một núi đá thành 5 gian nhà và được sử dụng như một nơi thờ cúng cho đến ngày nay.

Điểm hấp dẫn chính được trải ra trong 5 hang động, nơi chứa các bức tượng và tranh ảnh liên quan đến Đức Phật và cuộc sống của Ngài. Nổi bật nhất là những bức tượng Phật mạ vàng cao đến hơn 15 m với đủ tư thế và các bức họa phủ kín vách đá trong một khu hang động rộng đến 1.951 m2. Toàn thể khu vực này được UNESCO công nhận là di sản văn hóa thế giới.

Đền thờ động Dambulla, di sản văn hóa thế giới và là một trong những điểm đến nổi tiếng không thể bỏ qua.

Chuyến hành hương Sri Lanka còn đưa bạn đến ngọn núi đá Sư Tử trong khu pháo đài cổ Sigiriya, nơi được UNESCO công nhận là di sản văn hóa thế giới. Giữa một khu vực bằng phẳng rộng lớn, Sigiriya hiện lên như một công trình kiến trúc hùng vĩ mà vua Ca Diếp đã cho xây dựng trong 8 năm trị vì.

Công trình bao gồm pháo đài vững chắc, cung điện hoàng gia với những hạng mục rải rác từ đỉnh núi lên sân núi và vườn thượng uyển. Ngày nay bạn vẫn có thể nhìn thấy những dấu tích còn lại của một đế quốc hưng thịnh khi leo lên đỉnh núi. Đặc biệt, nhìn từ xa, Sigiriya giống hệt như một con sư tử khổng lồ đang quỳ phục, trên lưng là cả cung điện của vương triều.

Vẻ đẹp hùng vĩ của ngọn núi sư tử ở đất nước Sri Lanka

Bên cạnh những điểm hành hương và tham quan nổi tiếng như: tượng Phật Samadhi Buddha trong tư thế Đức Phật ngồi tham thiền - một trong các tượng Phật đẹp nhất của Sri Lanka; đền thờ Xá Lợi Răng Phật…, bạn còn được thưởng thức một buổi trình diễn nghệ thuật văn hóa truyền thống đất nước Sri Lanka. Hãy nhớ, đừng quên thưởng thức một ly trà túi lọc Lipton hay Dilmah chính gốc thơm lừng và thưởng thức các món ăn pha trộn vô cùng cuốn hút. Sri Lanka, đất nước của hoa sen này sẽ cuốn hút bạn từ cái nhìn đầu tiên và níu chân bạn khi rời xa.

Sri Lanka đẹp đẽ linh thiêng với tượng Phật Samadhi Buddha.

Selina Nguyễn (theo padayatra)

Tìm đến kinh đô Anuradhapura thời cổ đại

Thành phố Anuradhapura – Sri Lanka chỉ giữ lại cho mình những bức tường thành đổ nát với rêu phong phủ kín, hay những hào nước đầy rong rêu bám trên mặt...

Ngọn Stupa vĩ đại – Jetavanaramaya cao 122m được xây dựng vào năm 301 sau CN luôn được ví như kim tự tháp ở Ai Cập.

Những vết tích của kinh đô Phật giáo một thời đã đổ nát theo dòng thời gian. Các khối đá hình bán nguyệt được đặt lối vào chính điện ở các ngôi đền thờ Phật giáo có ý nghĩa lớn trong đời sống tâm linh của người dân.

Tối hôm qua, cô tiếp tân nhà nghỉ Milano thật tốt khi biếu cho tôi một đĩa cơm trắng không trộn với càri. Hôm nay, cô lại giúp tôi gọi tuk tuk với giá cả phải chăng đưa tôi vào khu khảo cổ học Anuradhapura để tìm hiểu thêm về kinh đô Phật giáo vàng son trong thời cổ đại.

Khu khảo cổ học Anuradhapura

Những cơn gió nhẹ len qua xe mang đến một chút lành lạnh khi chiều xuống. Thành phố Anuradhapura ngày nay được chia làm hai phần: cũ và mới. Khu phố mới là những toà nhà được xây cất sau này, khu phố cũ là nơi còn cất giữ những gì thuộc về vết tích các vương triều cổ để lại. Tôi đang nghĩ ngợi về thành phố Anuradhapura qua những tài liệu đã đọc trước đó. Sử thi Mahavamsa ghi nhận, thành phố Anuradhapura do vua Pandukabhaya xây dựng trên diện tích khoảng 1km2 vào năm 500 – 250 trước CN. Lúc bấy giờ, Anuradhapura là một trong những thành phố lớn và sầm uất thương mại của châu Á. Tôi đang có câu hỏi lờn vờn trong đầu và đang tự tìm cách trả lời: tại sao các vương triều của người Sri Lanka cứ Nam tiến dần qua các thời kỳ. Dòng suy nghĩ bị cắt đứt khi xe đã đến cổng khu khảo cổ học.

Anuradhapura chỉ giữ lại cho mình những bức tường thành đổ nát rêu phong, hay những hào nước đầy rong rêu, những vết tích của kinh đô Phật giáo một thời đã đổ nát… Chỉ còn lại ngôi Stupa vĩ đại – Jetavanaramaya cao 122m được xây dựng bởi vua Maghavanna I vào năm 301 sau CN hiên ngang thách thức cùng thời gian. Trên thân “Ngài” cũng đầy màu xanh rêu phong nhưng vẫn còn những nét điêu khắc sắc sảo về các linh vật trong Hindu giáo dưới chân “Ngài”. Người ta cứ so sánh “Ngài” với những kim tự tháp ở Ai Cập về sự bền bỉ cùng với thời gian.

Một vài cây cột hay tượng Phật đã rêu phong nằm chỏng chơ trên những ngọn đồi và bao quanh lấy nó là một khu rừng dày tịch mịch. Nhìn những cảnh vật đó, có lẽ tôi sẽ giữ kỷ niệm đẹp nhất của tôi với Anuradhapura đó là một kinh đô lâu dài và bền nhất của lịch sử châu Á trong thời cổ đại, đồng thời nó cũng là kinh đô Phật giáo đầu tiên của đất nước Sri Lanka.

Lang thang qua những con đồi xanh mướt cỏ phủ, tôi cũng mường tưởng ra được nơi đây từng là kinh đô Phật giáo vàng son như thế nào. Kia là những dãy nhà dành cho những vị thầy tu, kia là dãy đền thờ Phật giáo bên tả bên hữu, nọ là đền thờ trung tâm, đó là hồ nước để phục vụ tắm rửa… Bắt đầu từ thành phố Polonnaruwa đến Anuradhapura, tôi chú ý nhiều hơn đến những tảng đá hình bán nguyệt với những nét điêu khắc tuyệt đẹp, tỉ mỉ trên đó.

"Moon stone" luôn đặt trước lối vào chính điện thờ.

Ý nghĩa của “Moon stone”

Theo ngôn ngữ của người Sinhala, các “moon stone – đá hình bán nguyệt” được gọi là Sandakada Pahana, và chỉ bắt đầu xuất hiện ở giai đoạn cuối của những vương triều Anuradhapura. Các “moon stone” chỉ được đặt ở các lối đi vào những ngôi đền thờ Phật. Một nửa hoa sen được điêu khắc ở giữa tảng đá hình bán nguyệt đó, kế bên hoa sen là những vòng tròn đồng tâm. Vòng tròn thứ nhất nằm ngoài cùng điêu khắc những con thiên nga bay trong tư thế diễu hành. Vòng tròn thứ hai tiếp theo khắc những chiếc lá mà người ta gọi là liyavel (không thấy tài liệu nào nói lá cây này tên gì). Vòng tròn thứ ba khắc bốn loại động vật đang trong tư thế diễu hành: voi, sư tử, ngựa và bò. Vòng tròn thứ tư cũng là vòng tròn cuối cùng kế bên các hoa sen khắc các ngọn lửa.

Thấy một anh hướng dẫn viên đang giải thích cho đoàn khách Tây về ý nghĩa các “moon stone”. Tôi mon men đến nghe lén câu chuyện của họ.

Có nhiều cách để giải thích về ý nghĩa tôn giáo của “moon stone”, nhưng các “moon stone” là biểu tượng của ý nghĩa về “tôn giáo” và có lẽ cách giải thích của nhà sử học Senarath Paranavithana (1896 – 1972) là hợp lý nhất. Hình dáng của “moon stone” mang ý nghĩa là vòng tròn Samsara trong kinh Phật. Vòng tròn Samsara được hiểu là vòng tròn nói về cuộc đời của con người qua các giai đoạn: sinh, lão, bệnh và tử. Các lá liyavel trong kinh Phật có nghĩa là sự bình thản trong tâm hồn hay “không là có, có là không”. Hoa sen với ý nghĩa khi con người đạt đến trình độ “cảnh giới” cao thì sẽ lên cõi Niết bàn. Nó được đặt giữa trung tâm “moon stone” còn có ý nghĩa “Phật tại tâm”. Các con vật voi, bò, sư tử và ngựa tượng trưng các yếu tố: sinh, lão, bệnh và tử. Thiên nga tượng trưng cho sự tương phản giữa “thiện” và “ác”. Các đốm lửa tượng trưng cho các biến động của xã hội và “lửa trong tâm của con người”.

Tôi hỏi anh lái xe tuk tuk trên đường quay trở lại nhà nghỉ, “moon stone” đã ảnh hưởng thế nào trong cuộc sống tâm linh của anh. Nụ cười hiền hậu lại nở trên môi anh: “Ảnh hưởng văn hoá Phật giáo lâu đời nên vòng tròn Samsara rất quan trọng trong cuộc sống của tôi. Để nói tầm ảnh hưởng của nó thì tôi không biết giải thích thế nào…”

Cận cảnh họa tiết trên "Moon stone".

Theo Chính Ly\ sgtt.vn