PERU - NHỮNG KỲ QUAN HUYỀN BÍ - KỲ 1

Tác giả: Nguyễn Tập
Nguồn: www.tuoitre.com.vn

Peru ngày nay mang trong mình những kỳ quan huyền bí có sức hút mạnh mẽ với du khách: thành phố đá Machu Picchu, cung đường Inca, những hình thù bí ẩn rộng 500km2 trên sa mạc…

Mời bạn đọc cùng phóng viên Tuổi Trẻ du hành đến các di sản huyền bí này.

Kỳ 1: “Con cháu thần Mặt trời”

Hơn mười giờ bay từ Mỹ, tôi đặt chân đến Peru đã gần 1 giờ sáng. Để tiết kiệm 30 USD thuê khách sạn, tôi tìm một góc nào đó tại sân bay rồi ngả lưng chờ trời sáng. Sáu giờ sáng, tôi đón taxi vào trung tâm, tìm đường lên Puno - điểm khởi đầu của cung đường lang thang - cách thủ đô Lima hơn 1.000km.

“Bãi rác của xe hơi”

Xe đò ở Peru - Ảnh: N.Tập

Người ta nói Peru là bãi rác của xe hơi quả thật chính xác. Peru rất hiếm xe máy, chỉ toàn xe hơi nhưng hầu hết là xe đời cũ từ thế kỷ trước. Chiếc taxi chở tôi móp méo và đầy “sẹo”,  cửa kính quay bằng tay nhưng quay mãi không chịu lên. Qua ổ gà, cả xe và người cứ rung lên bần bật. Gần tay lái có treo lủng lẳng một chiếc giày trẻ em bé xíu, cũ kỹ. Người tài xế giải thích bằng thứ tiếng Anh bồi pha Tây Ban Nha: “Bùa đấy! Nếu trên đường bắt được một chiếc (không phải đôi) giày của trẻ con mới biết đi, đó là điều cực kỳ may mắn. Người Peru tin rằng những bước đi của trẻ con sẽ dẫn họ những bước đi đúng đắn, tránh những tai nạn đáng tiếc có thể xảy ra” (trong suốt gần hai tháng lang thang, thỉnh thoảng tôi vẫn thường thấy điều này trên các chuyến xe khắp Peru).

Những tưởng chiếc taxi này chiếm ngôi vô địch xe “cùi” ở Peru rồi nhưng chạy ra đường mới thấy nó vẫn còn tốt chán so với các xe khác. Đường nhỏ, có dải phân cách nhưng xe cứ chạy tán loạn, vượt cả đèn đỏ. Kinh khủng nhất là tình yêu âm nhạc của ông tài xế. Trên xe mở nhạc ầm ĩ, vừa lái ông vừa lắc lư, hát theo một cách hào hứng. Đến đoạn cao trào, ông bỏ cả tay lái, vỗ tay, vỗ đùi, lắc hông nhún nhảy theo bài hát… Cũng may là đoạn đường từ sân bay đến trung tâm không xa.

Những gương mặt khắc khổ

Peru là quốc gia thuộc Nam Mỹ, diện tích gấp bốn lần Việt Nam (1.285.220 km2) nhưng dân số chỉ bằng 1/3 Việt Nam (chưa đến 30 triệu người). Peru hiện là quốc gia đang phát triển, thu nhập bình quân năm 2006 là 3.616 USD, nhưng do phân hóa giàu nghèo quá cao nên đến 51,6% dân số Peru sống dưới mức nghèo và 19,3% dân số sống ở mức rất nghèo. (Nguồn: Từ điển Bách khoa mở Wikipedia)   Vị thần tối cao của đế chế Inca chính là thần mặt trời Inti. Vì thế, người Peru vẫn tự xem mình là con cháu thần mặt trời. Thế nhưng con cháu thần mặt trời, hậu duệ của đế chế Inca hùng mạnh ngày nào, bây giờ cũng phải mưu sinh gian khó. Tại quảng trường trước phủ tổng thống ở thủ đô Lima, nhan nhản em bé, thanh niên, bà già cầm những bịch kẹo rẻ tiền, những cuộn giấy vệ sinh tính luôn vốn giá chỉ khoảng nửa sol (đơn vị tiền tệ Peru, 1 sol = 6.000 đồng Việt Nam). Trong khi đó, một bữa ăn trung bình tại Lima giá 4-5 soles. Họ rao, mời mọc nhưng không chèo kéo, toàn những gương mặt khắc khổ.

Peru có rất ít trạm điện thoại công cộng, thay vào đó ngay mỗi góc đường đều có những cô gái, thanh niên cầm sẵn vài cái điện thoại di động để khách qua đường thuê gọi năm hào/phút (3.000 đồng VN). Vanessa, cô điện thoại viên 15 tuổi, cho biết: “Tôi bắt đầu  làm từ 7g sáng và kết thúc vào 20g30, một tuần bảy ngày  được trả lương 300 soles (khoảng 100 USD/tháng)”. Đó là may mắn, có người phải đạt chỉ tiêu có khách gọi đủ 400 soles/ngày mới được tiền lương là 8-10 soles/ngày (khoảng 60.000 đồng VN). Không đủ chỉ tiêu thì chỉ được bao cơm, không có lương. Nhẩm một phép tính đơn giản, nếu trung bình mỗi người gọi một cuộc hai phút (tương đương 1 sol) thì một ngày họ phải mời được 400 khách gọi. Những điện thoại viên di động như vậy nhiều vô kể ở mỗi góc đường.

Cuộc bạo động lúc nửa đêm

Mưu sinh trên đường: Jose, 13 tuổi, bán bột gỗ thơm, mỗi ngày lời 10 sol Ảnh: N.Tập

Đoàn chúng tôi có bảy người: tôi và ba đôi tình nhân từ Anh, Bỉ và Canada. Theo lịch, sáng 8-7 chúng tôi sẽ lên xe buýt đến điểm xuất phát đầu tiên từ km82 ở độ cao 2.600m để bắt đầu con đường Inca huyền thoại. Tuy nhiên, 19g30 tối trước ngày xuất phát, tôi bỗng nhận cú điện thoại triệu tập bất ngờ: “Ngày mai cả nước biểu tình, mọi ngả đường đều bị chặn. Cả đoàn phải xuất phát ngay trong đêm nay, lúc 23g đêm”. Tức tốc lên mạng, hàng loạt đại sứ quán các nước đều thông báo khẩn: “Bạo động có thể xảy ra, mọi người không nên ra đường vào hai ngày 8 và 9-7”. Không phải chỉ riêng đoàn tôi, những nhóm ở đoàn khác cũng lên xe buýt đến điểm tập kết trong đêm.

Hướng dẫn viên đã nói sai. Mọi ngả đường không phải bị chặn vào ngày mai, mà ngay trong đêm chúng tôi khởi hành. Vừa ra khỏi trung tâm thành phố Cuzco không xa đã thấy những đống đá to trên đường. Xe chạy thỉnh thoảng phải dừng lại, mọi người xuống xe, dẹp đá vào vệ đường rồi tiếp tục.

Tuy nhiên, mọi việc trở nên căng thẳng khi gần đến điểm xuất phát. Đường mỗi lúc một nhỏ, đất đá đổ ra đường ngày càng nhiều. Đang cặm cụi dẹp đá thì một nhóm người với gậy gộc trên tay, mặt mũi đằng đằng sát khí bước đến: “Ai cho tụi mày dẹp?”. Hướng dẫn viên người Quechua chạy đến giải thích. Hồi lâu, chúng tôi - những khách du lịch nước ngoài - được đi tiếp nhưng phải đi bộ. Xe buýt, hướng dẫn viên cùng những người khuân vác phải ở lại vì “tụi mày là người của chính quyền”.

Một số người quá khích nhảy lên xe la hét um sùm, họ lôi cái bánh xe dự phòng trong xe đem ra đốt. Hướng dẫn viên nói nhỏ: “Xin các anh im lặng mà đi. Bất cứ kháng cự nào sẽ dễ xảy ra chuyện lớn”. Cũng may điểm tập kết chỉ cách gần 1 giờ đi bộ. Chúng tôi đi mà lòng cứ lo ngay ngáy, vừa lo cho những người khuân vác ở lại, vừa lo không biết sẽ ngủ ở đâu vì những người khuân vác giữ hết lều, túi ngủ. Hơn 3g sáng, những người khuân vác đến. Họ phải đi ngược lại, kiếm đường vòng băng qua suối để đến nơi tập kết.

Giấc ngủ muộn, chập chờn chuẩn bị cho con đường Inca sắp đến.

____________________

Muốn hiểu sâu về văn hóa của dân tộc từng làm bá chủ cả vùng Nam Mỹ này, phải đi bộ đến kỳ quan thế giới Machu Picchu bằng con đường mòn có từ thế kỷ 15. Đường mòn chỉ là một đoạn trong hệ thống đường Inca với tổng chiều dài lên đến 23.000km.