Diện áo mới cho “thủ đô spa của thế giới”

ảnh minh họa

Sau nhiều năm, thậm chí nhiều thập kỷ bị bỏ bẵng, các nhà tắm nước khoáng nóng cổ kính ở thủ đô Budapest của Hungary đang được chính quyền thành phố tập trung cải tạo, nâng cấp tu sửa nhằm nỗ lực hồi sinh nét văn hoá đặc trưng của quốc gia Trung Âu này.

Hơn 50 nhà tắm khoáng nóng ở thành phố là “nam châm” hút khách du lịch chính cho Budapest, thành phố còn được biết tới với tên gọi “thủ đô spa của thế giới” - từ những bể tắm kiểu Thổ Nhĩ Kỳ có cách đây nửa thiên niên kỷ với kiến trúc mái vòm cao có khảm hoa văn và được chống đỡ bởi các trụ cột lớn mà đế quốc Ottoman để lại cho tới những tổ hợp spa hiện đại hơn theo phong cách Tân nghệ thuật (Art Nouveau).

Nhưng tình trạng của các nhà tắm khoáng hiện nay đang khác nhau như chính phong cách kiến trúc của chúng, và phần lớn công việc tu sửa thời gian vừa qua mới chỉ là tân trang mặt ngoài hoặc sửa chữa những chỗ đã quá cũ nát. Nhà tắm khoáng thuộc Nhà nước quản lý Kiraly – một trong những nhà tắm lâu đời nhất và lớn nhất ở Budapest được xây dựng từ năm 1565 thậm chí đã không được tu bổ chút nào kể từ thập niên 50 của thế kỷ trước. Kết quả là nhà tắm này đã bị xuống cấp nghiêm trọng với các bức tường tróc lở vôi vữa, những đường ống han rỉ và mái vòm xập xệ. Hiện số tiền dành cho việc cải tạo nhà tắm Kiraly chưa được tiết lộ.

Kiến trúc sư Laszlo Miko, người tham gia hoạch định dự án trùng tu các nhà tắm khoáng cho biết: “Các công trình đều đã quá thời hạn được cải tạo song công việc tu bổ hiện mới chỉ đang trong giai đoạn đầu do các thủ tục quan liêu và một phần nữa là thiếu kinh phí”.

Cách nhà tắm Kiraly một vài trạm xe buýt là nhà tắm khoáng Rudas cũng do Nhà nước quản lý. Nhà tắm này được xây dựng vào giữa những năm 1571 và 1572 theo lệnh một lãnh chúa Ottoman địa phương. Trải qua nhiều thế kỷ, mặt tiền của nhà tắm này đã xuống cấp và lộ ra ít nhất 3 lớp sơn khác nhau.

Nhưng Rudas may mắn hơn Kiraly bởi ít nhất bên trong nhà tắm cổ kính với những trang trí cực kỳ tinh xảo này đã được trùng tu phần lớn trong hai năm 2005-2006. Dự kiến việc cải tạo mặt ngoài cũng sẽ sớm được tiến hành.

Công việc cải tạo cũng đang được thực hiện tại nhiều nhà tắm xinh đẹp khác trong thành phố, trong đó có các nhà tắm Luckacs cũng thuộc kỷ nguyên Ottoman.

Tại nhà tắm cổ Racz Turkish do tư nhân sở hữu 75%, công việc tu sửa mới được hoàn tất gần đây bởi các doanh nghiệp tư nhân.

Một số nhà tắm ở Budapest nằm trong tay tư nhân, số khác là tài sản của thành phố và số còn lại là sở hữu nhà nước.

Năm ngoái, chính quyền mới của Budapest đã thông qua một phần trong khoản ngân sách trị giá 710 triệu forint (3,6 triệu USD) cho việc quản lý chung các nhà tắm, bao gồm cả công việc tôn tạo. Khoản tiền này tuy chỉ bằng 0,03% tổng ngân sách cho thành phố năm 2010, song do tình hình kinh tế nói chung gặp khó khăn, 80% trong tổng chi phí gần 500 triệu forint (2,6 triệu USD) sẽ do Liên minh châu Âu (EU) tài trợ.

Công ty Budapest Healing Baths and Hot Springs Ltd. của chính quyền thành phố Budapest hiện điều hành 13 phòng tắm và các bể bơi ngoài trời ở thủ đô có kế hoạch đề nghị EU hỗ trợ thêm kinh phí để cải tạo các nhà tắm cổ đang xuống cấp.

Các nhà tắm khoáng nóng ở thủ đô spa thế giới là một điểm thu hút lớn đối với khách du lịch khi đến thăm Hungary. Trong một buổi sáng bình thường như mọi ngày, nhà tắm Kiraly có rất đông du khách từ Italia, Hà Lan và Pháp đến thư giãn trong làn nước ấm.

Ngâm mình trong bể nước khoáng có nhiệt độ lên tới 40 độ C, một du khách đến từ Thuỵ Sỹ bày tỏ: “Tôi rất thích nhà tắm này, nó nguyên bản và có kiến trúc tuyệt đẹp”.

Trong lĩnh vực cải tạo các nhà tắm, rõ ràng tư nhân đang đi trước Nhà nước. Nhiều chủ nhà tắm tư nhân ở Budapesrt cho biết, ngoài việc đổ tiền của tu bổ và tân trang các nhà tắm khoáng, họ cũng đang lên kế hoạch mở rộng các dự án phụ trợ để hấp dẫn du khách, với hy vọng rằng nhiều du khách tới đây sẽ lưu lại lâu hơn vì mục đích trị liệu.

{-baovanhoa-}