Trung tâm lịch sử Berat và Gjirokastra

(Ngày Nay) - Trung tâm lịch sử Berat và Gjirokastra mang kiến trúc điển hình của thời kỳ Ottoman. Nằm ở trung tâm Albania, Berat là chứng cứ cho sự tồn tại chung của một cộng đồng tôn giáo và văn hóa trong suốt nhiều thế kỷ. 

Thị trấn Berat là một trong những thị trấn lâu đời nhất ở Albania. Các nhà khoa học đã xác định được những dấu vết về việc con người đã sinh sống ở đây từ những năm 2600 đến 1800 trước công nguyên. Những người Berat đầu tiên được gọi là Illyria, sau đó là Arber và cuối cùng là Albania.

Vào thời kỳ cổ đại, Berat được biết đến là một địa điểm chiến thắng quân La Mã xâm lược. Thời kỳ trung cổ, thị trấn Berat được quản lý bởi người Bulgaria trong khoảng thời gian ngắn từ năm 860 đến năm 1018. Theo lịch sử ghi lại thì tên gọi Berat bắt đầu xuất hiện trên các tài liệu lịch sử từ năm 1018. Khoảng thời gian này ở có nhiều dân tộc sinh sống gồm người Angevins, người Serbia, và cả những gia đình dòng dõi hoàng tộc Muzakaj.

Hiện nay ở Berat vẫn còn tồn tại những nhà thờ mang kiến trúc Byzatine, chủ yếu được xây dựng trong khoảng thế kỷ thứ 13. Một số nhà thờ được xây dựng dưới triều đại Ottoman thì được xây dựng vào thế kỷ 14. Ở Berat có một lâu đài cổ kính được người địa phương gọi là Kala, lâu đài được xây dựng lần đầu vào thế kỷ thứ 4 trước công nguyên. Trải qua nhiều giai đoạn lịch sử, bị phá hủy, hư hỏng và qua nhiều lần tu bổ, sửa chữa, kiến trúc của lâu đài hiện nay được xây dựng lại vào thế kỷ thứ 13.

Gjirokastra là một thị trấn nằm trong thung lũng Drinos bên dòng sông lớn của Albania. Thị trấn xuất hiện trong các ghi chép lịch sử vào năm 1336 theo tên Hy Lạp của nó, Argyrokastro, là một phần của Đế chế Byzantine. Sau này trở thành trung tâm của công quốc địa phương theo chúa của vùng Albania, Gjon Zenebishi (1373-1417), trước khi thuộc đế chế Ottoman trong 5 thế kỷ tiếp theo. 

Gjirokastra là một tổ hợp gồm những toàn nhà hai tầng được xây dựng theo phong cách kiến trúc đặc trưng của Albania vào thế kỷ thứ 17. Trong thị trấn Gjirokastra cũng có 1 khu chợ, 2 nhà thờ và 1 nhà thờ Hồi giáo được xây dựng trong thế kỷ thứ 18. Thực chất Gjirokastra được các địa chủ của vùng làm chủ, nhà cửa và các công trình kiến trúc lớn ở đây cũng đều do những địa chủ của vùng xây dựng.

Nằm trong 1 thung lũng nên kiến trúc nhà và đường ở đây rất độc đáo tạo nên một cảnh quan kiến trúc chung rất riêng biệt. Các ngôi nhà nằm kế bên nhau lần lượt lên cao dần theo triền núi và đồi. Nằm ở vị trí cao nên các ngôi nhà ở đây thường được xây dựng nhiều cửa sổ để ánh sáng tràn vào trong nhà.

Hai trung tâm lịch sử Berat và Gjirokastra của Albania cho đến nay vẫn đươc bảo tồn khá tốt theo chương trình bảo tồn, trùng tu có chiến lược của Chính phủ Albania.

Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên hiệp quốc Unesco đã công nhận Trung tâm lịch sử Berat và Gjirokastra của Albania là Di sản văn hóa thế giới năm 2005.

Minh Châu