“Hội chứng Stendhal" ở Florence

TTCT - Florence là một thành phố cổ kính, xinh xắn, và rất sống động. Con người đẹp, đồ ăn ngon, và cả thành phố đắm chìm trong nghệ thuật với những di sản kiến trúc, điêu khắc, hội họa... tuyệt đẹp từ thời Phục hưng.

Uffizi Gallery đón hơn 2 triệu khách thăm năm 2016.-Ảnh: Khổng Loan

Đây là nơi xuất phát của cụm từ “hội chứng Stendhal”, hay còn gọi là hội chứng Florence. Giải thích giản dị là một người bình thường vốn ít tiếp xúc với nghệ thuật, có dịp đến Florence, bỗng choáng váng, ngất ngây, như đi trên mây.

Mê đắm ở thành phố 
nghệ thuật

Florence là nơi xuất phát của Phục hưng - phong trào văn hóa ảnh hưởng sâu rộng tới châu Âu từ thế kỷ 15-17. Nơi đây có David - chàng trai được xem là đẹp trai nhất thế giới.

Thực ra có những hai chàng David ở đây. Một chàng giả mạo ở quảng trường bên ngoài Palazzo Vecchio, nơi những ai ngưỡng mộ vẻ đẹp của chàng đến chụp hình thoải mái. Còn chàng David thật đã được giấu vào Galleria dell'Accademia.

Tôi đến Florence sau chuyến tàu hỏa hai tiếng từ Venice. Người Ý đẹp, ăn uống lành mạnh, đạp xe nhiều, đi bộ nhiều - một sự giàu có nhưng không phô trương.

Ý là nơi sản sinh ra những thương hiệu thời trang và đồ dùng nổi tiếng toàn cầu, nhưng các cửa tiệm địa phương mới thực sự thu hút khi các sản phẩm thể hiện tài năng thủ công và thiết kế của người địa phương, trong khi được bài trí rất nghệ thuật. Đồ thuộc da, các mặt hàng trang trí, những tác phẩm điêu khắc mô phỏng thời kỳ Phục hưng hút mắt...

Florence trở nên trù phú và văn hóa Phục hưng phát triển đỉnh cao từ thế kỷ nhờ gia tộc Medici đầu thế kỷ 15 - gia tộc đứng đầu đế chế ngân hàng, chính trị, hoàng gia hùng mạnh (họ từng được xem là có thời giàu nhất châu Âu).

Gia tộc này đã tài trợ và bảo trợ cho nghệ thuật, để từ đó Florence hình thành và phát triển nghệ thuật Phục hưng để lại cho thế hệ sau cơ hội được thưởng ngoạn những tài năng kiệt xuất cách nay cả hơn 500 năm.

Uffizi Gallery là gallery nghệ thuật được nhiều người đến xem nhất nước Ý.-Ảnh: Khổng Loan

Uffizi Gallery là một trong những bảo tàng quan trọng nhất của Ý, là nơi được thăm nhiều nhất, là nơi lưu giữ những tác phẩm vô giá về nghệ thuật, đặc biệt trong thời kỳ Phục hưng.

Vào mùa cao điểm, nếu không mua vé trước, bạn có thể phải xếp hàng dài chờ 5 tiếng. May là dịp tôi đến vào mùa thấp điểm nên chỉ mất khoảng 20 phút, với giá vé khoảng 18 euro.

Uffizi Gallery nằm ngay trung tâm Florence, nơi bạn có thể đi bộ và ghé thăm hầu hết điểm cần đến, trong tiếng gõ du dương của nhạc cụ “hang” mà một nghệ sĩ với mái tóc dài chơi trong vẻ thư thái, hay những bản nhạc jazz ngẫu hứng của một nhóm nhạc trẻ, len lỏi giữa những nghệ sĩ say sưa vẽ những bức tranh tôn giáo trên lòng đường, với những hộp đựng tiền xu xung quanh.

Quanh đó, đầy ắp những tác phẩm điêu khắc gắn liền với các câu chuyện thần thoại và tôn giáo, thách thức trí tưởng tượng và cả kiến thức của một người châu Á như tôi khi chưa đủ tự tin về triết học, thần thoại và tôn giáo phương Tây để có thể đọc hiểu thành thục. Và cả tượng những cá nhân kiệt xuất ghi dấu ấn quan trọng lên vùng đất này. Ai cũng như đang nói điều gì đó khi ta ngước nhìn.

Phố đi bộ ở trung tâm Florence có rất nhiều hoạt động kết nối mọi người trong một không gian công cộng, vừa giải trí vừa mang tính nghệ thuật và thương mại.-Ảnh: Khổng Loan

Người đời vẫn nhắc đến

Một nền nghệ thuật đã được khởi đầu, phát triển bởi những người giàu có và hiểu biết trong xã hội. Văn hóa Phục hưng đã được bảo trợ và thúc đẩy nhờ Cosimo I de' Medici trước khi gây ảnh hưởng sâu rộng khắp châu Âu.

Florence hấp dẫn vì sự cổ kính và chứa đựng những di sản vô giá của nhân loại, nơi mà con người tìm về khi muốn trả lời những câu hỏi nào đó trong cuộc đời. Tỉ như, ta là ai, vì sao ta lại thế này, và ta sau này có thể ra sao.

Ufizzi Gallery, cũng như nhiều bảo tàng lớn khác trên thế giới, đều có hệ thống hỗ trợ thông tin bằng âm thanh cho khách tham quan, có ứng dụng dùng cho điện thoại.

Ứng dụng của bảo tàng cổ xưa nhất của châu Âu hiện đại chứa đựng thông tin và hình ảnh của các tuyệt tác nghệ thuật Ý và châu Âu như Madonna Enthroned, Maestà (Giotto), Birth of Venus (Botticelli), Annunciation (Leonardo)...

Không những thế, nó còn cả những thông tin giúp người dùng chuẩn bị cho chuyến thăm, các kiến thức để họ xem tượng và tranh, các tác phẩm đặc biệt phải xem, thông tin về các triển lãm, sự kiện...

Người địa phương biết trong bảo tàng có gì để giới thiệu, tự hào, hiểu hơn về lịch sử; còn người nước ngoài biết họ có thể tìm hiểu được gì về văn hóa, di sản nơi họ ghé thăm. Càng được nhiều người thăm, càng nhiều người nói về, càng nhiều người hiểu, thì càng thiết lập được giá trị lâu dài. Vì phải hiểu rồi mới yêu và mới có thái độ, tư tưởng gìn giữ, nâng niu.

Hành lang bên ngoài Uffizi Gallery là nơi các nghệ sĩ vẽ và bán tranh cho du khách. -Ảnh: Khổng Loan

Những bảo tàng, phòng tranh, các tác phẩm kiệt xuất thời Phục hưng đã trở thành viên ngọc sáng nhất trên chiếc vương miện Florence.

Các thế hệ sau ở Ý vẫn có thể khai thác trên di sản đó. Bởi toàn cầu hóa hay sự phát triển kinh tế có thể nhanh chóng tạo ra của cải, khiến một quốc gia tạo ra nhiều triệu phú hay tỉ phú, những tòa nhà cao tầng, nhưng di sản, văn hóa thể hiện ở mọi mặt của đời sống xã hội không dễ tạo ra như thế trong một thời gian ngắn.

Florence thời Phục hưng phát triển rực rỡ nhờ những phát kiến khoa học kỹ thuật, tích tụ tư bản cao trào, nhưng tiền đã được những người giàu có đầu tư vào nghệ thuật và được thế giới chú ý.

Những người nghệ sĩ đã được lợi khi có người bảo trợ cho quá trình và tác phẩm sáng tác của mình thông qua việc hỗ trợ tài chính hay sưu tập. Người bảo trợ giúp lưu giữ tài năng cho các thế hệ sau chiêm ngưỡng thông qua những tác phẩm và câu chuyện để lại. Gia tộc Medici đã chọn thể hiện mình không phải là những người chủ nhà băng đầy quyền lực, hay chính trị gia và hoàng gia.

Họ thuê các nghệ sĩ bậc thầy nhất của thời mình sống để thể hiện tư tưởng và vẻ đẹp dưới góc nhìn tôn giáo và thần thoại.

Khi bảo trợ các nghệ sĩ, mua các tác phẩm để sau này tạo thành bộ sưu tập, không rõ gia tộc Medici có nghĩ tới tương lai để mong muốn tên tuổi của họ được lưu danh hậu thế hay không, nhưng hơn 500 năm sau, người đời vẫn nhắc tới họ, họ vẫn hiện hữu.

Toàn cầu hóa đã giúp các tập đoàn khổng lồ đặt chân đến mọi ngóc ngách trên thế giới. Những cửa hàng miễn thuế bán những thứ tương tự nhau, những khu mua sắm với những thương hiệu ở đâu cũng bắt gặp, những tiệm ăn, quán cà phê “chuỗi” đã trở nên quá nhàm.

Bởi vậy, khi đến thăm một vùng đất mới, còn gì hạnh phúc hơn khi cảm nhận được những đặc tính riêng của mỗi vùng miền đó. Những di sản cổ kính ở Florence trở thành mỏ vàng để thế hệ hiện tại tiếp tục khai thác, với một tinh thần cởi mở, vui vẻ và nồng ấm.

Có thể, biết đâu đấy, tôi đang bị “hội chứng Stendhal”. Như Stendhal rên rỉ: "Ôi, giá mà tôi có thể quên đi được!".■

Uffizi Gallery đón hơn 2 triệu khách thăm năm 2016, và là gallery nghệ thuật được nhiều người đến xem nhất nước Ý. -Ảnh: Khổng Loan Cụm từ “hội chứng Stendhal” có từ thế kỷ 19, do nhà văn người Pháp Stendhal (bút danh của Marie-Henri Beyle) đặt ra, mô tả trải nghiệm của mình khi đến thăm Florence trong cuốn Naples and Florence: A Journey from Milan to Reggio, khi thăm nhà thờ Basilica of Santa Croce, nơi Niccolò Machiavelli, Michelangelo và Galileo Galilei được chôn cất, ông nhìn thấy những bích họa của Giotto lần đầu tiên và choáng ngợp. Ông viết: “Tôi cứ lơ lửng trong ảo giác, trong cảm nghĩ mình đang ở Florence, gần gũi với những con người vĩ đại nằm trong những ngôi mộ tôi đã thấy. Chìm đắm thưởng ngoạn vẻ đẹp siêu phàm... Tôi đã đạt tới điểm mà một người lên đến đỉnh của thiên đàng... Ôi, giá mà tôi có thể quên đi được!". Florence - thiên đường nghệ thuật của Italy PNVN Rome là thành phố xinh đẹp làm say đắm lòng người về kiến trúc, hội họa, lịch sử... Venice yên bình nhẹ nhàng với những con kênh uốn quanh thành phố... thì Florence là thành phố lãng mạn, nghệ thuật và đáng yêu nhất mà tôi đã đi qua... Trong một cuộc trò chuyện với các bạn của tôi, vốn là một nhóm rất mê đi du lịch bụi để khám phá mọi nẻo đường, mọi ngóc ngách, có một chủ đề được đưa ra thào luận: Thành phố nào lãng mạn nhất trên thế giới? Lập tức nó trở thành chủ đề nóng hổi và ai cũng có ý kiến riêng của mình về nơi lãng mạn nhất mà họ đã đi qua, trải nghiệm ở đó. Florence là thành phố lãng mạn, nghệ thuật Anh bạn Marco là người Tây Ban Nha, từng học ở Ý 2 năm, nói với tôi về thành phố Florence: “Chắc chắn em sẽ chết mê chết mệt và yêu say đắm nơi đó còn hơn cả người yêu của em đấy!”, kèm theo câu nói ấy là cái nháy mắt tinh nghịch. Chính câu nói đó đã thôi thúc tôi đến Florence. Lần này, tôi dành cho nước Ý nhiều thời gian nhất trong chuyến đi của mình, bởi tôi từng say đắm đất nước này qua bao bài báo, trang sách hay hình ảnh mà đã xem qua. Nếu Rome là thành phố xinh đẹp làm say đắm lòng người về kiến trúc, hội họa, lịch sử...  Venice yên bình nhẹ nhàng với những con kênh uốn quanh thành phố... thì Florence là thành phố lãng mạn, nghệ thuật và đáng yêu nhất mà tôi đã đi qua... Tôi đuổi theo những tia nắng ban mai vàng óng xô nghiêng trên những vách tường xanh vàng đỏ và bắt đầu lang thang ở thành phố này. Buổi sáng ở đây se se lạnh, hàng quán đều bắt đầu mở cửa từ lúc 9h. Khoác chiếc ba lô phía trong chỉ có chai nước, tấm bản đồ, một ít bánh mì sandwich... tôi men theo những con phố nhỏ và bước chậm trong nắng mai vừa hửng để ngắm nhìn Florence cứ ngỡ như chỉ của riêng mình. Florence có nhiều hẻm đến lạ kỳ, có những con hẻm vô cùng nhỏ, chỉ đủ để 1 người đi qua. Nếu là người yêu nghệ thuật thì bạn sẽ càng thấy nơi này níu từng bước chân của bạn dừng lại trước các tác phẩm nghệ thuật trên mỗi con phố, trước mỗi ngôi nhà Cảm giác dạo quanh thành phố này cũng rất lạ. Tôi thong thả đi bộ đến tháp chuông nổi tiếng của Florence để ngắm nhìn toàn cảnh thành phố từ đây. Những ngôi nhà màu trắng vàng với mái ngói đỏ nổi bật. Thánh đường Doumo vươn cao giữa nền trời xanh trong. Nếu là người yêu nghệ thuật thì bạn sẽ càng thấy nơi này níu từng bước chân của bạn dừng lại trước các tác phẩm nghệ thuật trên mỗi con phố, trước mỗi ngôi nhà, trong quảng trường. Đặc biệt hơn cả là lối kiến trúc mái vòm của những nhà thờ theo phong cách Gothic có từ hàng trăm năm nay. Đêm ở Florence mới thật sự tuyệt đẹp. Những ánh đèn vàng từ các công trình kiến trúc cổ sáng rực trong bầu trời đêm. Đêm ở Florence mới thật sự tuyệt đẹp. Những ánh đèn vàng từ các công trình kiến trúc cổ sáng rực trong bầu trời đêm. Những con đường dốc dẫn đến nhà thờ, quảng trường ở trung tâm thành phố chìm trong những mảng sáng tối. Những quán ăn ven đường lên đèn rực rỡ, tiếng cười nói xôn xao, những bản tình ca nhẹ nhàng phát ra từ các nhà hàng phủ đầy dây leo và hoa đủ màu trên ban-công rực rỡ... Những đôi tình nhân tay trong tay đi dạo, mắt nhìn nhau tình tứ khiến cho khung cảnh trở nên lãng mạn hơn bất cứ nơi nào. Thông tin cho bạn Từ TPHCM bay tới Rome với hãng hàng không Thai Airways, giá vé khứ hồi khoảng 1.200 USD (hơn 25 triệu đồng). Bạn cũng có thể lựa chọn các hãng hàng không: Vietnam Airlines, Qatar, Etihad... Từ Rome nối tiếp chuyến nội địa đến sân bay Amerigo Vespucci tại Florence. Từ sân bay đi vào trung tâm thành phố khoảng 15 phút. Bạn có thể đi bằng taxi (giá khoảng 20 euro) hoặc xe buýt của hãng Voila in bus giá chỉ 6 euro. Lưu ý: Bạn nên mua thẻ “Firenze Card” (http://www.firenzecard.it) để có thể thăm quan nhiều nơi với giá rất tốt, sử dụng trong 3 ngày tại Florence.  Thu Giang Thành phố Florence - Nơi chiếm trọn trái tim du khách khi đến Ý (Công lý) - Florence được ca ngợi là một trong những thành phố đẹp nhất thế giới. Tại đây, du khách có thể bắt gặp những tòa lâu đài cổ, những nhà thờ, những viện bảo tàng đầy ắp những bức tranh quý hiếm cùng những bức tượng quý giá. Bầu trời đầy mây khi lướt qua cây cầu Ponte Vecchio nổi tiếng, sẵn sàng cho một ngày khám phá thành phố lãng mạn Florence. Nơi đây đã chiếm trọn trái tim của biết bao du khách khi du lịch Ý. Chúng ta cùng khám phá xem thành phố cổ có điều gì mà lại thu hút đến như vậy nhé! 4 điểm đến cực hấp dẫn của Florence • Uffizi: phòng triển lãm được xây dựng từ thế kỷ 16, sở hữu các công trình nghệ thuật ấn tượng, điển hình là bức tranh điêu khắc của Giotto, Madonna Ognissanti làm nên một cuộc cách mạng của hội họa bởi vì mô tả nhân vật theo cảnh sắc, quan điểm chứ không đơn giản chỉ là vẽ tranh 2 chiều. • Piazzale Michelangelo: quảng trường tọa lạc trên một ngọn đồi ở phía Nam của Arno, đứng trên đỉnh du khách có thể ngắm nhìn toàn bộ quang cảnh tuyệt đẹp của thành phố khi hoàng hôn xuống. • Duomo: nhà thờ được thiết kế theo lối kiến trúc Gothic được bao bọc bằng đá cẩm thạch màu hồng, xanh lá và trắng và đây cũng là một nét đặc trưng cho thành phố Florence. • Bức tượng David lừng danh thế giới: một trong những tác phẩm nổi tiếng nhất của nhà điêu khắc Michelangelo và là một nơi nhất định phải đến khi du lịch châu Âu dạo quanh nước Ý xinh đẹp . Hãy dạo 1 vòng quanh thành phố và ngắm nhìn thật đã phong cảnh nơi đây Florence đích thực là một thành phố để đi dạo vì vậy hãy chọn đôi giày thoải mái nhất cho mình nhé. Nơi đây được mệnh danh là trung tâm của vùng rượu vang Chianti cùng những kiến trúc nổi tiếng như Poggio Casciano - biệt thự xây dựng từ thế kỷ 14, cũng là một phần của công ty rượu vang Ruffino. Florence có điểm gì mới? • Chợ Trung tâm (Piazza del Mercato Centrale trên Via dell’Ariento): với tầng 2 đông vui và náo nhiệt, có các quầy ăn uống, nhà hang, tiệm bánh pizza, học viện rượu vang, trường dạy nấu ăn và còn rất nhiều hoạt động khác vô cùng thú vị. • Bảo tàng The Opera Duomo: với nét nghệ thuật độc đáo của nhà thờ Florence nổi tiếng, hiện đã được tân trang và mở rộng hơn. Điểm nổi bật là phòng triển lãm được thiết kế như bản sao của nhà thờ cũ. Nào còn chần chờ gì nữa mà không lên kế hoạch chọn lựa một tour châu Âu hoàn hảo nhất để khám phá những đất nước mới lạ, những nền văn hóa đa dạng cùng ẩm thực phong phú độc đáo ngay thôi!