Trào lưu dùng búp bê Tây làm bùa cầu may ở Thái Lan

Những con búp bê giống người thật, một số được làm từ tóc và tro của người đã khuất, đang là bùa cầu may mà nhiều người Thái tin tưởng.

Thầy bói Jiraphat Natthithavaranont (phải) và quản lý kinh doanh Nachariyankul tại cửa hàng búp bê Ngôi nhà Thiên sứ ở ngoại ô Bangkok. Ảnh: WSJ

Người dân Thái Lan nhiều đời nay có truyền thống sử dụng bùa cầu may. Đàn ông, phụ nữ và trẻ em thường mang theo bên mình những lá bùa. Giờ đây, bùa còn được tạo ra trong hình hài của những con búp bê.

Nhiều người Thái, dù giàu hay nghèo, mua bùa có hình ảnh của Đức Phật hoặc các bậc cao tăng, với mong muốn được may mắn trong kinh doanh và chuyện tình cảm. Nhưng thầy bói Jiraphat Natthithavaranont và đối tác kinh doanh của ông lại tìm ra cách tiếp cận khách hàng riêng: họ đưa những con búp bê do các công ty Mỹ sản xuất tới xin phước lành của các nhà sư, rồi bán cho người mua bùa. Theo lời Jiraphat, những con búp bê này phù hợp để mang đến may mắn trong cuộc sống hiện đại hơn.

"Nhìn này", ông nói trong cửa hàng ở ngoại ô Bangkok. "Chúng thật dễ thương và trông sống động như người thật".

"Ngôi nhà thiên sứ" là tên của cửa hàng này. Tại đây có hàng trăm con búp bê nhằm phục vụ những khách hàng trung lưu. Một số búp bê thậm chí được làm từ tóc hoặc tro của người đã khuất.

Những con búp bê được một số công ty đồ chơi Mỹ sản xuất. Chúng thường có hình dạng như để kiểu tóc đuôi ngựa, mặc quần áo công chúa, đội mũ nhung hay mặc những bộ váy dạ hội.

Nhiều con búp bê có mái tóc vàng hoe, gần như giống hệt với hàng mẫu trong catalogue hay trên trang web của nhà sản xuất. Chỉ có một khác biệt lớn: chúng thường được chính tay các nhà sư trang trí với những lời đề bí hiểm hoặc lá vàng, như cách các pho tượng Phật ở nước này được tô điểm.

Một con búp bê được trang trí bằng lá vàng và biểu tượng đạo Phật. Ảnh: WSJ

Nachariyankul, người sở hữu và điều hành cửa hàng cùng ông Jiraphat, cho biết ông đã bán được hàng trăm con búp bê cho những người Thái cầu may kể từ khi mở cửa hàng hồi tháng 6. Có nhiều mức khác nhau, từ rẻ nhất là 44 USD cho đến những con "thượng hạng", số lượng có giới hạn với giá gần 1.500 USD.

Hai người cho biết việc kinh doanh gần đây tăng vọt sau khi các ngôi sao giải trí mua búp bê. Một số người nổi tiếng nói rằng con búp bê này đã giúp họ thành công trong sự nghiệp diễn xuất, một số khác lại nói chúng giúp họ tạo ra các bản hit.

Diễn viên kiêm DJ Tanatchapan Buranacheevavilai đặt tên con búp bê của mình là Wansai. Anh đeo cho con búp bê của mình dây chuyền vàng cùng với bộ quần áo được đặt riêng khoảng một tháng trước, sau khi anh ký được một hợp đồng lớn.

"Tôi là một người hiện đại sống trong một xã hội kỹ thuật số, nhưng tôi vẫn tin tưởng vào những điều siêu nhiên", Tanatchapan nói. "Đồng nghiệp lúc đầu còn trêu ghẹo vì tôi mang theo nó suốt cả ngày, nhưng đến giờ, họ cũng xin Wansai ban may mắn cho họ".

Nhà nhân chủng học Srisakra Villibhotama nói hiện tượng người dân sử dụng bùa búp bê cho thấy niềm tin truyền thống đang hòa nhập với xu hướng hiện đại chứ không hề bị thay thế. Những niềm tin này vẫn còn mạnh mẽ dù trải qua nhiều thập kỷ thay đổi chóng mặt. Tại Bangkok, những ngôi chùa trong nhiều đền thờ thành phố đang bị lấn át bởi những toà nhà cao tầng hay trung tâm mua sắm lớn. Nhưng thực tế, cuộc sống thay đổi càng nhanh thì càng nhiều người tìm đến thầy bói, pháp sư, và những lá bùa với hy vọng cho họ sức mạnh vô hình trong cuộc sống.

"Thế giới đang thay đổi nhanh đến nỗi những người không thể theo kịp cảm thấy không an toàn và trở nên mê tín", ông Srisakra nói. "Điều này có thể mang đến cho họ sự tự tin nhất định. Tuy nhiên, cũng có những người sử dụng bùa hộ mệnh để phô trương vị thế".

Những người kinh doanh bùa chú nói rằng nhiều khách hàng vẫn tin rằng bùa truyền thống hiệu nghiệm hơn. Chúng được nhiều người săn lùng và thường được cho là liên quan đến tà thuật.

"Chỉ cần nhìn qua là bạn có thể cảm thấy chúng có sức mạnh", Unchana Poonkasem, một người bán bùa khẳng định. Ông bán những chiếc bùa được làm giống như hình thai nhi tại trung tâm mua sắm.

Bùa truyền thống ở Thái Lan. Ảnh: WSJ

Cầu may

Tuy thế, sức hút của bùa búp bê bắt đầu lan tỏa rộng rãi. Y tá nghỉ hưu Punyawii Petkaew đến thăm cửa hàng búp bê khi việc kinh doanh túi xách của bà ế ẩm. Lúc đầu, bà không định mua gì vì cũng không có tiền. Nhưng sau đó, khi thấy một con búp bê tóc vàng nhìn chằm chằm vào mình, bà biết là phải mua nó.

Bà Punyawii mang nó về nhà và đặt tên nó là Richie, cầu mong nó giúp bà kiếm tiền. Một thời gian sau, Punyawii trúng sổ xố 10.000 baht (280 USD), chính xác bằng số tiền bà bỏ ra để mua búp bê.

"Tôi nói tôi không mong giàu có, tôi chỉ mong có đủ khách hàng để kiếm sống", bà nhớ lại.

Bà Punyawii kể, sau đó bà liên tiếp nhận được đơn đặt hàng túi xách. Bà ngay lập tức tạ ơn búp bê Richie bằng cách mua cho nó vòng tay vàng và mua thêm một con búp bê khác để nó có bầu bạn. Búp bê thứ hai có tên Diamond (Kim cương). 

"Công việc của tôi khá hơn rất nhiều kể từ khi có hai con búp bê. Từ chỗ không có khách, đến nay, hàng của tôi bán đắt như tôm tươi", bà Punyawii nói .

Tuy nhiên, những người bán búp bê dặn dò khách hàng rằng việc mua một con búp bê và mang nó theo người chưa đủ đảm bảo mang lại may mắn. Để duy trì độ "thiêng" của bùa, người sử dụng phải năng đi chùa, lễ bái, quyên góp và bố thí.

Ông Jiraphat nói thêm rằng làm việc chăm chỉ cũng mang lại may mắn cho chủ bùa. "Nếu như anh không chăm chỉ, không tự tạo vận may cho mình thì con búp bê sẽ mất thiêng, sẽ chỉ giống các món đồ chơi bình thường".

Trọng Nghĩa (theo WSJ)