Puszta, miền đồng quê yên ả ở Hungary

Ra khỏi nước Áo, chúng tôi hơi ngạc nhiên khi thấy xe cứ băng băng đi vào địa phận Hungary mà chẳng gặp trạm gác hay gì đó chắn đường. Chỉ có cảnh vật là thay đổi hẳn. Những cánh đồng bằng phẳng ngút tầm mắt và những chiếc chong chóng khổng lồ dần được thay thế bằng đồi núi thảo nguyên toàn cỏ và cây bụi, đất đai cũng bớt dần vẻ màu mỡ.

Phi ngựa trên thảo nguyên Puszta

Gần đến thành phố Gyor, làng mạc êm ả bắt đầu xuất hiện xen giữa khu rừng cây bụi. Nếu không có khu lều trại lộn xộn của người digan thì bức tranh chiều mùa hè miền Trung Âu quả là đẹp hoàn hảo với những nếp nhà gỗ, ngói được chăm chút cẩn thận nằm giữa vườn cây trái và hoa nở tươi tắn. Xe dừng để mọi người ăn tối ở trung tâm Gyor. Đã hơn 7 giờ mà trời vẫn sáng, hoàng hôn tỏa ánh hồng rực bao trùm phố cổ trải dài trong thung lũng. Gyor lúc này thật rực rỡ nhờ những kiến trúc baroque lợp ngói đỏ cam. Thành phố tươi mát như công viên nhờ rất nhiều cây cổ thụ và có nhánh sông Danube nước xanh phẳng lặng bao bọc. 

Trang trại trên thảo nguyên Puszta 

Dạo một vòng quanh Gyor xong, xe đi gần hai giờ nữa thì đoàn được nghỉ đêm ở thủ đô Budapest. Buổi sáng hôm sau chúng tôi khởi hành sớm để đến với thảo nguyên Puszta, vùng đất có khí hậu thuộc hàng khắc nghiệt nhất Hungary nhưng lại có nền văn hóa lâu đời đặc sắc. Rời khỏi phố thị, xe bon bon theo quốc lộ chạy về phía nam. Trên đường đi hai bên toàn thấy thảo nguyên với cỏ và cây bụi, càng đi màu xanh càng ít dần, bụi cát nâu nâu vàng vàng dần nhiều hơn. Chẳng mấy chốc xe đã đến một trang trại rộng rãi giữa đồng cỏ với những dãy nhà, hàng rào và cổng bằng gỗ chạm trổ rất đẹp. Ngay sau cánh cổng, chiếc bàn dài có bày một rổ lớn các loại bánh mì thủ công và rượu mơ để khách nếm thử. Đứng cạnh bàn có một cô gái rất xinh và một chàng trai cao lớn đều mặc đồ dân tộc truyền thống tươi cười chào đón. 

Gyor, thành phố xinh đẹp nằm gần biên giới Áo – Hung 

Các nam thanh niên ở đây mặc trang phục truyền thống màu xanh lam pha đen, trông khá giống người Mông Cổ. Họ cưỡi những con ngựa cao lớn vạm vỡ, tay họ cầm cây roi da dài quay vun vút trông rất oai vệ nhưng thật ra không bao giờ đánh ngựa. 

Những kiến trúc xinh đẹp kiểu Hungary 

Người địa phương gọi họ là các cizko. Hướng dẫn viên cho biết người Puszta mang một phần dòng máu Mông Cổ vì khu vực này đã từng bị người Mông Cổ xâm lược nhiều lần thời kỳ từ thế kỷ thứ V đến thế kỷ XIII. Nhiều người Mông Cổ đã định cư lại đây, có lẽ vì thảo nguyên này rất giống quê hương họ. Họ cũng mang đến đây nghề chăn nuôi ngựa và nòi ngựa Mông Cổ nổi tiếng, thủy tổ của giống ngựa puszta đắt tiền ngày nay. Du khách được ra sân đua ngựa rộng mênh mông, xem đàn tuấn mã tung vó lao nhanh vun vút, cát bay mù mịt. Hết đua ngựa thì cả đoàn lên những chiếc xe tứ mã để đi quanh làng. Khung cảnh đồng cỏ bao la, thi thoảng điểm xuyết một khu vườn mơ trông thật bình dị, khoáng đạt, trái ngược với vẻ lộng lẫy kiêu sa của Budapest. 

Màn biểu diễn ấn tượng của một cizko 

Sau màn xe ngựa, du khách được dẫn vào khu tham quan. Ở đó có một sân khấu tròn để đàn ngựa biểu diễn cùng các cizko. Theo hiệu lệnh của chủ, đàn ngựa sẽ nằm, ngồi, đi nhún nhảy, chủ của chúng thì múa roi rất điệu nghệ… Tiết mục ấn tượng nhất là khi một cizko đứng hai chân trên lưng hai con ngựa, cầm cương của cả năm con ngựa và phi như bay. Sau tiết mục ngựa là đến lừa và bò sừng dài biểu diễn. Sau buổi diễn, mọi người vào khu chuồng ngựa xem nhiều nòi ngựa quý và những chú ngựa con xinh xắn. Ở sân rộng cạnh chuồng ngựa có hai con ngựa ô vạm vỡ đứng chờ những du khách đủ can đảm leo lên cưỡi. Trong đoàn chỉ có ba người tham gia trò này, mà toàn phụ nữ. Nhờ vậy tôi cũng dám mạo hiểm một phen. 

Trang phục hóa trang kiểu cổ truyền ở Puszta 

Anh cizko hướng dẫn khách cách trèo lên lưng ngựa xong đứng sang một bên, hóa ra ngựa đã quen phục vụ du khách nên mọi chuyện đều rất dễ dàng dù đây là lần đầu tiên tôi cưỡi ngựa. Đúng là cảm giác cưỡi một chú ngựa thảo nguyên cao lớn và thông minh thật thích thú, hơn hẳn cảm giác lái một chiếc môtô đời mới. Chú ngựa thông minh thấy khách đã ngồi vững vàng trên lưng tay cầm dây cương thì bắt đầu thong thả đi dạo quanh khu trại. Đi xong một vòng chú lại về đúng chỗ cũ cho khách xuống, vẻ mặt chú vẫn bình thản như không!

Những thứ ngon và đẹp từ đồng cỏ

Đến giờ ăn, chúng tôi được thiết đãi một bữa đúng kiểu thảo nguyên. Nhà hàng lợp bằng thân cỏ tranh khô, cột bằng gỗ chạm trổ và không có tường nên rất thoáng mát. Bàn ghế gỗ chạm hình đầu ngựa, khăn bàn thêu rất đẹp, còn trên xà nhà treo lủng lẳng những túm bắp và ớt khô. Ớt khô ở đây nổi tiếng là có hàm lượng vitamin C cao đặc biệt, được xuất khẩu đi khắp nơi. Coi ớt là đặc sản, đương nhiên người Pustza ăn rất cay. Đồ ăn gồm có: khai vị xúp goulash truyền thống bằng thịt bò, khoai tây, cần tây và ớt paprika ăn với bánh mì; món chính là thịt gà và heo nướng ăn với khoai tây chiên và luộc; tráng miệng bánh bột bắp với mứt mơ. Đồ uống có rượu vang đỏ, vang trắng, rượu trái cây. Tất cả đều là nông sản mới thu hoạch trên thảo nguyên và nấu nướng theo lối truyền thống nên hương vị đậm đà khó quên. Đồ ăn được dọn trong những chiếc đĩa sứ hoa thủ công của Hungary rất đẹp và trang nhã. Riêng món chính đựng trong khay gỗ thông to như chiếc mâm chạm hình con cá có chia ngăn trông rất ngộ. Vừa ăn du khách vừa được thưởng thức nhạc sống. Ban nhạc chơi cả nhạc cổ điển và nhạc dân tộc Hungary rất hay và vui. Ăn xong, du khách đổ ra ngắm những gian hàng bán đồ sứ nhiều màu, rượu, ớt khô, salami và xúc xích, những tấm ren thêu màu rực rỡ thường thấy đính trên váy áo truyền thống của phụ nữ Hungary, những cây roi da của các cizko… 

Nhà ở nông thôn Hungary 

Đầu giờ chiều, xe đến thành phố Kecskemet, thủ phủ của Puszta. Được bao quanh bởi các trang trại trồng nho và cây ăn trái, Kecskemet mấy trăm năm nay đều thịnh vượng nhờ nghề làm rượu vang, rượu trái cây. Quảng trường chính, nơi có nhà hát thành phố và các nhà thờ vây quanh nhìn như một bộ sưu tập nghệ thuật kiến trúc Hungary đẹp đẽ. Ít ở đâu nhà thờ của các tôn giáo khác nhau lại đứng cạnh và tôn thêm vẻ trang nghiêm của nhau nhưở đây. Nhà thờ Công giáo La Mã đồ sồ và lộng lẫy nhất, tường gạch đỏ, mái sứ màu với những bức tượng và dàn chuông đồng trên mặt tiền đối diện với nhà thờ Thanh giáo Parish. Bên cạnh là nhà thờ Baptism và nhà thờ Tin lành Luther. Xa hơn chút nữa là thánh đường Do Thái và nhà thờ Calvinism. Đi một vòng khu trung tâm, thấy thành phố này rợp bóng cây xanh, xinh xắn, cổ kính và thanh bình quá! Ba giờ chiều dàn chuông của nhà thờ ngân vang như bản nhạc. Bên vườn hoa thấy có tiếng nhạc rộn rã và mọi người đang khiêu vũ rất vui vẻ. Trong vườn hoa thấy một loạt dãy lều trắng bán quần áo, có nhiều quần áo dân tộc khá đẹp, đồ gỗ gia dụng và mỹ nghệ, rồi hàng đồ trang sức, đồ chơi, đồ lưu niệm, hàng ăn uống, không khí vui như chợ phiên. 

Những món đồ gốm sặc sỡ luôn thu hút cái nhìn của du khách 

Đi sâu vào các phố nhỏ Kecskemet, du khách sẽ được chiêm ngưỡng thêm nền mỹ thuật dân gian Hungary. Các nhóm dân tộc thiểu số trong vùng vốn nổi tiếng với nghề gốm sứ, nghề dệt và thêu tay. Chúng tôi say mê nhìn ngắm đồ gốm sặc sỡ, các bức thêu sắc sảo đầy sáng tạo. Hoa văn kiểu Puszta thật rực rỡ, sống động, y hệt như đời sống trên thảo nguyên.

Kim Thanh (nguồn DNSGCT)