Inti Raymi - Lễ hội thần Mặt trời huyền bí của người Peru

Mỗi năm, hàng trăm ngàn người dân địa phương và du khách nước ngoài đổ về Cusco, Peru để tham dự lễ hội Inti Raymi – Lễ hội thần Mặt trời, một trong những lễ hội lớn nhất Nam Mỹ. Đây là một lễ hội quan trọng của nền văn hoá Inca cổ đại và đã may mắn sống sót qua thời kỳ cai trị của Tây Ban Nha.

Trước khi người Tây Ban Nha xuất hiện tại Cusco, người Inca tôn thờ mặt trời như vị thần chính của họ, coi Mặt trời là nguồn gốc của cuộc sống. Họ tin rằng họ là con cái của thần Mặt trời. Hàng năm, vào ngày 24 tháng 6 (ngày ngắn nhất trong năm tại Nam bán cầu), người Inca sẽ giao tiếp với thần Mặt trời qua một lễ hội có tên là Inti Raymi. Trong ngày đông chí này - khi mặt trời ở khoảng cách xa nhất so với đường xích đạo - người Inca gọi vị thần Mặt trời, cầu xin Thần đến gần hơn nữa để thần không biến mất trong vũ trụ đen tối. Họ cầu nguyện cho một mùa màng bội thu và bảo vệ họ khỏi cái đói.

 

 

Với mong ước cầu nguyện cho mùa màng bội thu, cầu nguyện cho sự ấm no, sung túc, từ trước cả tuần lễ, khắp các đường phố Cuzco (kinh đô của người Inca xưa) chỗ nào cũng nhộn nhịp, đông vui như hội. Năm ngày trước khi Inti Raymi diễn ra, người ta tiến hành tuyển chọn hàng trăm diễn viên để hóa thân vào các nhân vật lịch sử. Vai Sapa Inca (Vua của người Inca) hay vợ của ông Mama Occla là một vinh hạnh vô cùng to lớn đối với những ai được chọn.

 

 

Lễ hội Inti Raymi cuối cùng với sự hiện diện của Hoàng đế Inca được thực hiện vào năm 1535. Năm 1572, khi người Tây Ban Nha đến xâm chiếm Peru, họ coi đó là một buổi lễ ngoại giáo trái ngược với đức tin Công giáo và do đó Inti Raymi bị cấm hoàn toàn. Lễ hội thần Mặt trời chỉ được khôi phục lại vào năm 1944 khi một buổi biểu diễn mô phỏng lại lễ hội được thực hiện. Kể từ đó, lễ hội thu hút hàng nghìn người tới Cusco tham dự mỗi năm. Cứ vào ngày 24 tháng 6, quảng trường chính Qorikancha và Sacsayhuaman sẽ đông chật cứng người tới kỷ niệm một sự kiện vô cùng quan trọng của nền văn hoá Inca.

 

Các hoạt động nhảy múa, ca hát trên đường phố hay các cuộc trưng bày triển lãm sẽ diễn ra vào ban ngày của lễ hội. Khi màn đêm buông xuống, người dân sẽ được thưởng thức miễn phí những buổi hòa nhạc do các nhóm nhạc hay nhất đất nước trình diễn tại quảng trường Plaza de Armas. Các sự kiện kỷ niệm diễn ra cả ngày 24.6 là linh hồn của Inti Raymi. Lời cầu khấn của Sapa Inca kêu gọi thần mặt trời ban phước lành ở quảng trường Qorikancha trước nhà thờ Santo Domingo, được xây dựng trên Đền thờ mặt trời cổ chính là sự bắt đầu của các nghi lễ.

 

 

Sau khi tiến hành xong nghi thức cầu khấn, Sapa Inca sẽ ngồi trên ngai vàng tới pháo đài cổ Sacsayhuamán. Phố phường được quét thật sạch để xua đuổi tà ma và trang hoàng rực rỡ bởi những bông hoa, Sapa Inca sẽ đi qua đây trong tiếng nhạc, tiếng cầu nguyện và những điệu nhảy. Sapa Inca sẽ trèo lên án thờ linh thiêng ở Sacsayhuamán để tất cả đám đông lớn chờ đợi có thể trông thấy mình.
Sau đó, Sapa Inca, các tu sỹ và những đại diện của Suyos (con rắn đại diện cho thế giới dưới đất, loài báo đại diện cho cuộc sống trên trái đất và Con kền kền tượng trưng cho thế giới trên trời của các vị thần) sẽ đọc các bài tế khi các thầy cúng đã yên vị. Nhằm đảm bảo sự phì nhiêu của đất đai kết hợp với ánh sáng và cái ấm áp của mặt trời để cho ra vụ mùa bội thu, thầy cúng có địa vị cao nhất sẽ thực hiện nghi thức giơ cao quả tim đẫm máu của con lạc đà không bướu màu trắng hiến tế nhân danh nữ thần Pachamama (hay còn gọi là Mẹ đất). Còn những thầy cúng khác sẽ đọc các vết máu để xem tương lai cho người Inca.

 

Ngày nay, nghi thức hiến tế chỉ còn là sự mô phỏng. Hoàng hôn buông xuống là lúc người ta bắt đầu đốt rơm, để vinh danh đế chế Tawantinsuty thầy cúng sẽ nhảy xung quanh đống lửa. Đến khi đoàn rước trở về Cuzco thì các nghi thức của lễ hội Inti Raymi mới kết thúc.
Aya (Depplus.vn/MASK)