Thứ Sáu, 25 tháng 10, 2013

Thử một lần sống du mục cùng cư dân Mông Cổ!

Depplus.vn -
Qua dự án Vanishing Cutures (Những nền văn hoá đang biến mất), nhiếp ảnh gia Taylor Weidman đã ghi lại các kiểu sống đang bị đe doạ. Weidman đã viết về văn hoá du mục đang bị đe doạ ở Mông Cổ như sau: “Cuộc sống du mục của người Mông Cổ là một trong những nền văn hoá du mục lớn nhất thế giới còn sót lại.
Trong hàng ngàn năm qua, họ đã sống trên các thảo nguyên, chăn thả gia súc trên các đồng cỏ mênh mông. Nhưng giờ đây, cuộc sống của họ đang bị đe doạ bởi nhiều yếu tố. Cùng với sự thay đổi môi trường do kinh tế phát triển nhanh, biến đổi khí hậu và sa mạc hoá chính là các mối đe doạ đối với cuộc sống du mục, khiến cả gia súc và các cánh đồng cỏ bị chết dần. Do mùa Đông lạnh giá và các đồng cỏ khô cằn, hàng ngàn người làm nghề chăn gia súc trong nhiều thế kỷ qua đã phải tìm công việc ở những khu mỏ và thành thị.
 
Những thanh niên trẻ tuổi giờ không còn học những kỹ năng cần thiết cho cuộc sống du mục.” Bộ ảnh sau đây sẽ giúp các bạn hiểu hơn về cuộc sống du mục của người Mông Cổ, cũng như thấy được sự thay đổi trong cuộc sống của họ trong thời hiện đại.


Một người du mục dùng xe máy để chăn đàn gia súc của anh sau một trận bão tuyết vào sáng sớm mùa Xuân. Những người chăn gia súc Mông Cổ đã nhanh chóng ứng dụng công nghệ, và không có gì là lạ khi thấy xe tải và xe máy thay thế công việc của các con vật.


Sau một trận bão tuyết đêm, một người đàn ông du mục dùng cây phủi tấm pin năng lượng mặt trời, dùng để thắp sáng các bóng đèn, mở TV và sạc điện thoại di động trong túp lều ger của anh.


Một gia đình ngồi cùng nhau trong túp lều ger của họ với một chiếc TV màn hình phẳng đang phát. Đa số các gia đình sống du mục sử dụng các bộ phát điện bằng năng lượng mặt trời và gió để dùng cho các thiết bị điện tử.


Những nài ngựa trẻ tuổi, chủ ngựa và khán giả tụ tập trước một cuộc đua ngựa thuộc lễ hội Naadam, một lễ hội truyền thống của người Mông Cổ với “ba môn thể thao của đàn ông”.


Một con dê khát nước đi tìm nước uống trong một chiếc máy giặt quần áo trên sa mạc Gobi. Bên cạnh nghề chăn nuôi du mục, các thành viên trong gia đình còn làm việc tại một khu mỏ gần đó, kể kiếm thêm thu nhập và mua các vật dụng tiện nghi như máy giặt chạy bằng năng lượng mặt trời.


Một phụ nữ Mông Cổ cho chú cừu con bú sữa bằng chai nước tương cũ.


Hai thanh niên Mông Cổ mổ thịt cừu và dê tại một khu nghỉ mát ở miền quê dành cho những người giàu có ở thành phố.


Hai đô vật tranh tài tại một lễ hội Naadam nhỏ ở vùng quê. Theo truyền thống, Naadam là một lễ hội ăn mừng những cuộc chinh phục thành công, nhưng ở thời Soviet, những buổi lễ mừng được tổ chức thường niên, trở thành lễ hội toàn quốc.


Lượng mưa giảm và gió mạnh, một trong những hệ quả của biến đổi khí hậu, đã làm cho tầng đất mặt bị xói mòn và sa mạc Gobi ngày càng mở rộng ra.


Một người chăn nuôi cưỡi ngựa giữa trời bão tuyết để đi gom đàn gia súc của anh. Trong thập kỷ qua, Mông Cổ đã trải qua những mùa Đông lạnh bất thường – khiến số lượng gia súc giảm.


Ở hạt Azraga, một đống xương động vật bị chết trong trong đợt lạnh năm 2010 nằm trên nền đất. Azraga đã không gặp may mắn. Mùa Đông năm 2012 khá ôn hoà trên khắp đất nước Mông Cổ, nhưng ở khu vực Azraga, một đợt lạnh cục bộ đã giết chết 30% gia súc ở đây.


Sau khi một mỏ than đá lớn thuộc thời kỳ Soviet ở thị trấn Nalaikh, nằm cách Ulaanbaatar chừng 35km bị đóng cửa, rất nhiều những người khai thác than nhỏ lẻ đã đến tiếp quản. Những mỏ than nhỏ này thường thuê những gia đình sống du mục làm việc, những người đã dành cả cuộc đời trên các thảo nguyên.


Thợ mỏ là một nghề nguy hiểm nhưng rất hấp dẫn đối với các người trước khi làm nghề chăn gia súc vốn có trình độ học vấn không quá cấp phổ thông.


Những thợ mỏ bất hợp pháp đãi vàng trên các thảo nguyên. Sau một đợt lạnh khắc nghiệt khiến nhiều gia súc bị chết, những người chăn gia súc đi tìm công việc mới, trong đó có làm vàng.


Các khu lều ger bao quanh thủ đô Ulaanbaatar là nơi ở lâu dài của những người dân du mục. Vào mùa Đông, Ulaanbaatar là thành phố ô nhiễm không khí nhiều thứ hai trên thế giới vì người dân đốt than đá để sưởi ấm.


Người dân sống trong các khu lều ger đi nhặt phế liệu tại một bãi rác ở Ulaanbaatar. Số lượng người thất nghiệp chiếm 16% lượng dân cư ở khu vực này.


Một cậu bé người Mông Cổ mang nước về nhà ở khu lều ger. Là nơi ở của 70% dân số Ulaanbaatar, các khu trại này không có các dịch vụ vệ sinh hay nước sạch, và có tỉ lệ thất nghiệp, nghiện rượu và tội pham cao.

(Depplus.vn/ tinhte.vn)

Cuộc sống du mục Mông Cổ trong bộ ảnh đẹp mê hồn

Cùng hiểu hơn về cuộc sống những cư dân du mục Mông Cổ đã sống, chăn thả gia súc trên các thảo nguyên hàng ngàn năm qua.

Mông Cổ được biết đến là đất nước của những thảo nguyên bát ngát và là nơi cư trú của cộng đồng ngườidu mục. Những người dân Mông Cổ chủ yếu di cư theo mùa và theo nhu cầu của động vật - tìm nơi chăn thả phù hợp, tránh thời tiết khắc nghiệt.

Cuộc sống "nay đây mai đó" cũng tạo cho nhiếp ảnh gia Brian Hodges nhiều cảm hứng sáng tác. Yêu thích sự khám phá, ông đã tới đây và sống nhiều tháng trong chiếc lều của một gia đình người Mông Cổ. 

Qua bàn tay nhiếp ảnh điêu luyện của mình, cuộc sống của người dân du mục giữa thảo nguyên hùng vĩ hiện ra đầy mê hoặc.



Dù diện tích rộng nhưng phần lớn đất đai ở Mông Cổ là đồng cỏ, thích hợp với chăn nuôi gia súc hơn để trồng trọt. 

Cùng với đó, khí hậu nơi đây tương đối khắc nghiệt, mùa hè nền nhiệt có thể đạt tới 40 độ C trong khi mùa đông, nhiệt độ trung bình xuống - 30 độ C. Điều này khiến cho không ít cư dân Mông Cổ rời bỏ nơi quê hương của mình, chuyển qua tìm việc ở các khu công nghiệp, mỏ.




Cuộc sống của người dân du mục Mông Cổ ngày nay không khác nhiều so với tổ tiên của họ, vẫn nay đây mai đó với túp lều tròn và một đàn gia súc - tài sản lớn nhất của mỗi gia đình. 



Tuy vậy, cùng với sự phát triển của thế giới, cuộc sống của họ ngày nay đã có thêm xe đạp, xe máy, các đồ gia dụng như tivi, máy giặt… lấy điện từ pin Mặt trời. 



Các túp lều tròn, người Mông Cổ gọi là Yurt hoặc Ger - một nét đặc trưng trong kiến trúc Mông Cổ. Người Mông Cổ đã bắt đầu xây dựng chúng từ thế kỷ XVI. Hai cột trụ đỡ bộ khung, tâm của vòng tròn là nơi đặt bếp lò. 

Bộ khung gồm 3 lớp: ngoài cùng là vải bạt trắng, lớp giữa là da thô bằng lông thú để cách nhiệt, lớp trong cùng là thảm trang trí. Trên mái lều có một khoảng trống đóng vai trò như đồng hồ, dựa vào bóng nắng rọi qua mà họ biết giờ chăn thả gia súc.



Các kích thước của lều được tính toán kỹ lưỡng để ấm vào mùa đông, mát mẻ vào mùa hè. Đồ dùng sinh hoạt cũng được sắm sửa một cách tiết kiệm để tiện lợi cho việc di chuyển thường xuyên. Mỗi năm, một gia đình dân du mục “chuyển nhà” khoảng 7- 8 lần. 



Gia súc phổ biến của người dân du mục Mông Cổ là ngựa, cừu, bò và lạc đà, tại một số nơi lạnh hơn còn có thêm tuần lộc.



Ngựa là gia súc quan trọng nhất, cung cấp cho người dân sữa, thịt, là nguồn nguyên liệu chế biến thực phẩm. Dù ngày nay, các cư dân bộ tộc Mông Cổ đã sử dụng nhiều phương tiện cơ giới nhưng ngựa vẫn là phương tiện đi lại chính trên thảo nguyên.



Thức ăn chủ yếu vào mùa hè của người du mục Mông Cổ là sữa ngựa lên men. Sữa ngựa vắt ra được chứa trong các thùng sắt để qua đêm và hớt lớp váng sữa trên mặt, rồi cho vào những bao da lớn, dùng một cây gỗ khuấy mạnh. 

Vài ngày sau sữa lên men chua, trở thành món sữa ngựa có vị chua thanh như giấm.Vào mùa đông, váng sữa cũng được để lên men và phơi khô thành những bánh lớn màu phô mai, rắn như đá nhưng khi cắt ra nhai lại thấy dẻo và có vị ngậy béo.




Hàng năm, từ ngày 11 - 13/7, người du mục ở các nơi trên đất nước Mông Cổ lại cùng nhau tổ chức lễ hội Naadam nhằm kỷ niệm ngày Thành Cát Tư Hãn thành lập Nhà nước Mông Cổ (1206). 

Đây là một lễ hội mang tính quốc gia và có ý nghĩa với nhiều người. Tại lễ hội, các cư dân bộ tộc sẽ cùng nhau biểu diễn âm nhạc, thể hiện điệu múa dân gian và tổ chức thi tài các môn thể thao truyền thống của Mông Cổ là đua ngựa, bắn cung, môn Polo...




Mông Cổ ngày nay tuy đã phát triển hơn nhiều so với trước đây nhưng sự tồn tại của những bộ tộc du mục vẫn mãi là nét đặc trưng của đất nước với những thảo nguyên bát ngát này. Nếu có cơ hội, bạn hãy thử một lần tới đây để được trải nghiệm “cái thú” của cuộc sống du mục.

(Nguồn: Featureshoot, Brian Hodges)
     
    Theo
     Thanh Long / MASK Online

    Không có nhận xét nào:

    Đăng nhận xét