Dano - lễ hội truyền thống Hàn Quốc

Đây là một trong ba lễ hội truyền thống lớn nhất ở Hàn Quốc, cùng với Tết Nguyên đán và Tết Trung thu Chuseok. Dano diễn ra vào thời điểm bắt đầu của mùa hè và là ngày cầu nguyện cho mưa thuận gió hòa, cho mùa màng bội thu.

Lễ hội truyền thống có lịch sử hơn 1.000 năm của vùng Gangneung, tỉnh Gangwon (Hàn Quốc) mới đây được Tổ chức Khoa học, Giáo dục và Văn hóa của Liên Hợp Quốc (UNESCO) công nhận là kiệt tác mới của thế giới, là di sản văn hóa phi vật thể và truyền khẩu. Trở thành di sản thế giới, ngày lễ Dano càng làm tăng sức hấp dẫn của loại hình văn hóa truyền thống Hàn Quốc.

Một trong những nghi lễ tại lễ hội Dano. Ảnh: chosun.com

Dano có nghĩa là 5/5 âm lịch, được diễn ra ở thành phố Gangneung thuộc tỉnh Gangwon của Hàn Quốc trong thời gian khoảng một tháng, bắt đầu từ ngày 5/4 âm lịch. Các hoạt động trong ngày lễ rất phong phú bao gồm những nghi thức: tế thần núi, nấu rượu "thần", tế pháp sư và các loại hình biểu diễn truyền thống khác như múa mặt nạ...

Lễ hội dân gian truyền thống này còn gọi là Dongye, xuất phát từ sinh hoạt của các bộ lạc xưa nơi đây. Trong ngày này, hoạt động mà người dân tổ chức tạ ơn vì mùa màng được gọi là "Mucheon". Đến nay, hình thức có sự pha trộn giữa đạo Khổng, đạo Phật, pháp sư này vẫn diễn ra dưới các hình thức đa dạng, các trò chơi với nhiều hình thái khác nhau.

Theo thời gian và sự ảnh hưởng của công cuộc phát triển kinh tế, Gangneung, thành phố biển ở miền đông Hàn Quốc đã không còn giữ được đặc quyền tổ chức Dano như ngày xưa, làm mất đi nét riêng biệt về văn hóa và truyền thống mà trước đây chỉ nơi này mới có.

Dần dần, Dano được tổ chức tại nhiều nơi ở Hàn Quốc. Tuy nhiên, trong tâm thức người dân xứ Hàn, Gangneung vẫn là nơi nổi tiếng nhất về lễ hội Dano và cũng là nơi Dano được tổ chức trên quy mô lớn nhất. Màn biểu diễn đặc biệt được mọi người yêu thích trong buổi lễ là màn múa mặt nạ Gwanno, trong đó người nô lệ nam là người làm công cho chính quyền. Đây là loại hình kịch câm truyền thống duy nhất ở Hàn Quốc mang đậm tính trào phúng, hài hước.

Một trong những yếu tố quan trọng khiến Dano trở nên nổi tiếng là phần biểu diễn trực tiếp trên sân khấu tại các khu chợ đông người. Tại đây, người ta mua và bán các đặc sản trong vùng, các đồ thủ công mỹ nghệ và đạo cụ truyền thống với tên gọi là "ssireum", kết hợp với biểu diễn múa và xiếc bên cạnh các ban nhạc "nông dân".

Lễ hội Dano đã trở thành di sản văn hóa phi vật thể thứ ba của Hàn Quốc được UNESCO công nhận là di sản văn hóa thế giới, sau Jongmyo Jeryeak, loại nhạc nghi lễ thường biểu diễn trong các cung đình thời các vua triều đại Joseon (được công nhận năm 2001) và Pansori, loại kịch hát chỉ do một người trình diễn (được công nhận năm 2003).

Lễ hội Dano Gangneung thể hiện nhiều loại hình văn hóa dân gian truyền thống riêng biệt của Gangneung, nơi bày tỏ quan điểm và triết lý truyền thống của người dân Hàn Quốc đối với thế giới.

(Theo Tiền Phong)