(THVL) Cá chép Nhật Bản Nishikigoi

Tại Nhật Bản, người ta thường thả cá chép Nishikigoi hay còn gọi là cá koi trong các hồ nước ở công viên. Vẻ đẹp của chúng luôn khiến du khách phải dừng bước ngắm nhìn.

Cá chép có vẻ đẹp lộng lẫy và rất dạn dĩ khi tiếp xúc với con người

Tỉnh Niigata, miền Trung Nhật Bản nổi tiếng là kinh đô của cá chép Nhật Nishikigoi. Trong đó, thành phố Ojiya là trung tâm đầu mối cung cấp cá cho các nơi khác. Với mục đích đề cao thế mạnh của địa phương, thành phố xây dựng công viên chủ đề về loài cá cảnh rất được ưa chuộng này.

Hồ nước tại công viên chủ đề ở Ojiya có đến 300 con cá chép Nishikigoi đủ màu sắc. Chúng rất dạn dĩ khi tiếp xúc với con người. Cá chép Nhật có tuổi thọ từ 20 đến 30 năm và là một trong những loài cá cảnh được người dân nước này rất yêu thích.

Cá chép rất được người Nhật ưa chuộng nuôi làm cảnh

Cuộc thi đánh giá cá chép Nishikigoi được tổ chức hằng năm tại tỉnh Niigata. Cuộc thi là dịp để những người chơi cá chép trong tỉnh và các nơi khác mang cá của họ đến tranh tài. Có khoảng 80 loại cá chép Nishikigoi với tổng cộng 900 con góp mặt tại cuộc thi. Mỗi loại mang một vẻ đẹp riêng. Vậy cá chép Nishikigoi sở hữu những đặc điểm như thế nào mới được công nhận là đẹp?.

Cuộc thi đánh giá cá chép Nishikigoi được tổ chức hằng năm tại tỉnh Niigata

Đầu tiên, người ta quan sát chú cá từ đầu đến đuôi để xem vóc dáng của từng chú cá. Ngoài sự nổi bật của hoa văn, độ béo, gầy của cá cũng là yếu tố quan trọng. Những con cá Nishikigoi đẹp có vòng bụng không quá to, hình thể của nó giống như cuộn chỉ, nghĩa là kích thước từ phần ngực phải thon gọn dần đến phần đuôi.

Yếu tố quan trọng thứ hai là vẻ đẹp của vảy cá. Chủng loại cá chép Kohaku nổi tiếng với lớp vảy trắng như tuyết xen lẫn những đốm hoa văn đỏ rực rỡ. Kohaku là đại diện tiêu biểu cho cá chép Nishikigoi. Giống cá này rất được người Nhật yêu thích vì họ quan niệm rằng, sự kết hợp giữa hai màu trắng – đỏ tượng trưng cho điều may mắn. Kohaku là giống cá chép Nishikigoi được lai tạo đầu tiên tại Nhật.

Kohaku

Cá chép Taisho Sanke ra đời vào những năm đầu thế kỉ XX, điểm đặc biệt của giống cá này là có thêm những đốm hoa văn màu đen sumi xen lẫn những mảng màu trắng – đỏ tương tự như cá chép Kohaku. Vị trí của màu đen sumi làm nổi bật tổng thể hoa văn trên thân cá.

Taisho Sanke

Ogon là giống cá chép sở hữu màu vàng kim óng ánh từ đầu đến đuôi. Nó được lai tạo thành công vào năm 1947 và là một trong những giống cá Nishikigoi nổi tiếng nhất của Nhật.

Ogon

Cá chép đỏ Aka Matsuba thu hút sự chú ý của mọi người bởi hoa văn độc đáo của nó. Vảy cá là sự kết hợp giữa sắc đỏ xen lẫn những đốm hoa văn đen đều đặn tựa như cấu tạo của quả thông.

Cá chép đỏ Aka Matsuba

Pearl Ginrin là giống cá chép được người Nhật ví như vẻ đẹp của ngọc trai nhờ điểm sáng lấp lánh ở giữa mỗi mảnh vảy trên thân cá. Kin ginrin là từ mà người Nhật dùng để gọi giống cá Nishi-kigoi sở hữu lớp vảy lóng lánh này. Trong đó, girin là cá chép có vảy sáng bạc và kinrin là cá chép có vảy sáng vàng.

Pearl Ginrin

Một yếu tố quan trọng nữa để đánh giá vẻ đẹp của cá koi là râu của nó. Râu cá phải dài, hai bên râu phải đều nhau. Nếu một con cá koi có râu bị đứt hoặc bị dị tật thì giá trị của nó sẽ giảm sút đáng kể.

Tóm lại, một con cá chép nishi-kigoi có giá trị cao cần đáp ứng các tiêu chí về vẻ đẹp màu sắc, hoa văn, hình thể, độ dài thân cá và cả sự cân đối của cặp râu. Từ lâu, người Nhật đã xem cá chép Nishikigoi là một phần của nền tảng cuộc sống, nó mang nhiều ý nghĩa văn hóa tốt đẹp

Một khu vườn điển hình của người Nhật luôn có hồ nước dùng để thả cá chép Nishikigoi. Cá chép koi đủ màu sắc là yếu tố không thể thiếu để tạo nên cảnh quan kiến trúc vườn. Sự hiện diện của chúng làm cho quang cảnh hồ nước thêm sinh động. Trong hồ, người ta thường thả nhiều giống cá koi đủ kích cỡ và hoa văn.

Sự hiện diện của những con cá chép làm cho quang cảnh hồ nước thêm sinh động

Trên thị trường cá chép cảnh thế giới, cá koi Nhật Bản được xếp vào loại xuất sắc, đắt giá và nổi tiếng. Ở Nhật, ngày 5 tháng 5 là ngày Tết các bé trai – Kodomo no hi. Vào ngày này hàng năm, người Nhật dựng cờ cá chép đủ màu sắc ở phía trước hiên nhà. Họ cho rằng, cờ cá chép tượng trưng cho loài cá sinh ra là để bơi ngược dòng sông, vượt vũ môn hóa thành rồng mà kiêu hãnh tung bay trên bầu trời cao rộng. Đó cũng là ước nguyện mà các bậc cha mẹ muốn gửi gắm đến con trai của họ.

Cờ cá chép đủ màu sắc tung bay trên bầu trời

Cờ koi-nobori đại diện cho cá chép Nikishigoi. Một cột cờ thường có nhiều màu: đen, đỏ, xanh dương, xanh lá, vàng, tím. Lá cờ màu đen tượng trưng cho người cha trong gia đình, màu đỏ là người anh cả, các màu khác là những người con trai thứ. Gia đình nào có bao nhiêu con trai thì sẽ có bấy nhiêu lá cờ cá chép, lá cờ của người cha luôn có kích thước lớn hơn tất cả giống như một con cá chép đầu đàn dẫn dắt cả đàn cá cùng bay lên trời.

Lá cờ cá chép màu đen tượng trưng cho người cha trong gia đình

Lá cờ cá chép phổ biến vào thế kỉ XVIII thời Edo chỉ được trang trí với 2 màu chủ đạo đen – trắng đại diện cho loài cá chép đen truyền thống bởi vào thời điểm này, cá chép Nishikigoi chưa được lai tạo.

Đến những năm 1820, Nhật Bản mới bắt đầu cho ra đời cá chép màu Nishikigoi. Việc lai tạo được thực hiện tại những hồ nước nằm trên núi ở khu vực miền Trung tỉnh Niigata. Quá trình lai tạo cá chép Nishikigoi được tiến hành sau khi xuất hiện những con cá chép có sắc tố xanh đột biến trong đàn cá nuôi của người dân.

Thế hệ lai đầu tiên của cá chép màu Nishikigoi là loại cá chép chỉ toàn màu trắng, kế đến là cá chép trắng xen lẫn những đốm hoa văn đỏ. Ban đầu, chúng là những mảng hoa văn đơn giản, nhưng ở các giống về sau, hình dáng của các mẫu hoa văn đỏ trên mình cá càng trở nên phong phú và đẹp mắt hơn. Tuy nhiên, trong thời gian đầu, vẻ đẹp của cá chép màu Nishikigoi hoàn toàn không được phổ biến ra bên ngoài.

Nuôi cá chép Nhật Bản là niềm đam mê của nhiều người

Năm 1914, Nhật Bản tổ chức hội chợ triển lãm toàn quốc tại thủ đô Tokyo nhằm thúc đẩy sản xuất nội địa. Tham gia hội chợ, những người nuôi cá chép đã giới thiệu với công chúng 20 con cá koi Kawari quí hiếm. Những mảng hoa văn tuyệt đẹp trên mình cá chúng đã thu hút sự chú ý đặc biệt của khách tham quan. Từ sau sự kiện này, danh tiếng của cá chép màu Nishikigoi vươn ra khỏi Niigata và được cả nước biết đến.

Lúc bấy giờ, cá chép koi là mặt hàng hiếm và đắt giá, chỉ giới thượng lưu mới đủ khả năng theo đuổi thú chơi này. Vì vậy, những con cá koi nhiều màu sắc ung dung bơi lội dưới làn nước trong xanh là khao khát của nhiều người. Cá chép koi còn là niềm đam mê của cựu Thủ tướng Nhật Bản Tanaka Kakuei, người đã chủ trương kiến thiết mạnh mẽ cơ sở hạ tầng của nước Nhật giai đoạn sau Chiến tranh Thế giới thứ II.

Vào những năm 1990, cá chép Nishikigoi của Nhật Bản phổ biến ra nước ngoài và trở nên nổi tiếng khắp thế giới. Hiện nay, tại Nhật Bản, cá chép Nishikigoi là sinh vật cảnh rất thịnh hành. Cùng với xu hướng này, các câu lạc bộ cá chép cảnh cũng được thành lập. Cá koi là loài vật rất dạn dĩ, chúng không ngần ngại khi tiếp xúc với con người. Một con cá koi được người nuôi bế trên tay cho ăn là hình ảnh đã quá quen thuộc.

Cá chép Nhật tỏ ra dạn dĩ khi tiếp xúc với con người

Từ khi sinh ra đến lúc trưởng thành, cá Nishikigoi phải được nuôi trong ao nuôi ngoài tự nhiên suốt 4 năm. Kích thước của chúng khi trưởng thành đạt từ 60 cm đến 70 cm. Những chú cá Nishikigoi hoa văn tuyệt đẹp tung tăng bơi lội trong hồ cảnh là thành quả lao động lâu dài và khó nhọc của người nuôi. Công lao đó được đền bù bằng giá trị thương phẩm cao và danh tiếng của cá koi Nhật Bản trên thị trường thế giới.

Thanh Tâm