Thành phố Jaipur cách Thủ đô New Dehli 262 km, được mệnh danh là “thành phố màu hồng” và là thủ đô của vùng Rajasthan thuộc miền Bắc Ấn Độ.
Có lẽ Jaipur là thành phố xưa duy nhất được xây theo lối kiến trúc của một đô thị buôn bán được bao quanh bằng những tường thành cao và những đường phố rộng lớn với hai bên là những cửa hàng được xây bằng đá hoa cương hồng.
Người dân bản địa giải thích rằng: “Thành phố màu hồng” chỉ là khu vực thành cổ được xây tường bao xung quanh nằm trong Jaipur. Thành cổ này được vua Maharaja Sawai Jai Singh II trực tiếp vẽ thiết kế và ra lệnh xây dựng năm 1727. Do vậy thành cổ Jaipur được coi là đô thị đầu tiên ở Ấn Độ có thiết kế quy hoạch khi xây dựng. Vua Maharaja Sawai Jai Singh vốn là một nhà toán học đồng thời một nhà thiên văn học đã thiết kế thành phố Jaipur cổ với những đường phố rộng và thẳng, giao lộ tạo ra những góc vuông.
Lúc đầu, thành phố cổ Jaipur có 8 cổng thành. Sau này được mở thêm một cổng thành số 9 trên đại lộ Amer. Sau khi thực dân Anh chiếm đóng Ấn Độ, năm 1876, Nữ hoàng Anh Victoria phái Hoàng tử Albert sang thăm Jaipur. Để chào đón Hoàng tử Albert, dân chúng thành phố cổ Jaipur đã quét sơn màu hồng lên toàn bộ các công trình, nhà cửa của thành phố này. Từ đó, thành phố cổ Jaipur được mang tên “Thành phố màu hồng” cho đến nay.
Người dân bản địa giải thích rằng: “Thành phố màu hồng” chỉ là khu vực thành cổ được xây tường bao xung quanh nằm trong Jaipur. Thành cổ này được vua Maharaja Sawai Jai Singh II trực tiếp vẽ thiết kế và ra lệnh xây dựng năm 1727. Do vậy thành cổ Jaipur được coi là đô thị đầu tiên ở Ấn Độ có thiết kế quy hoạch khi xây dựng. Vua Maharaja Sawai Jai Singh vốn là một nhà toán học đồng thời một nhà thiên văn học đã thiết kế thành phố Jaipur cổ với những đường phố rộng và thẳng, giao lộ tạo ra những góc vuông.
Lúc đầu, thành phố cổ Jaipur có 8 cổng thành. Sau này được mở thêm một cổng thành số 9 trên đại lộ Amer. Sau khi thực dân Anh chiếm đóng Ấn Độ, năm 1876, Nữ hoàng Anh Victoria phái Hoàng tử Albert sang thăm Jaipur. Để chào đón Hoàng tử Albert, dân chúng thành phố cổ Jaipur đã quét sơn màu hồng lên toàn bộ các công trình, nhà cửa của thành phố này. Từ đó, thành phố cổ Jaipur được mang tên “Thành phố màu hồng” cho đến nay.
Đài thiên văn Jantar Mantar. Ảnh: indovacations.net
Bên cạnh các đường phố rộng rãi, Jaipur có nhiều con đường nhỏ, hai bên đường những bụi hoa giấy đỏ sẫm chen lẫn những bụi cây khô tạo nên vẻ hoang vu gợi nhớ đến chuyện “Nghìn lẻ một đêm” của xứ sở Ba Tư ngày xưa. Trái với vẻ tự nhiên, dường như thiếu chăm sóc của những ngôi nhà là cảnh buôn bán sầm uất, tấp nập.
Hàng hóa chủ yếu là đồ lưu niệm như thổ cẩm, giày dép, đồ đồng... mang nét đặc trưng dân tộc của Ấn Độ. Dù bỏ cả ngày đi mỏi nhừ chân, nhưng du khách vẫn có thể tiếc rẻ vì chưa biết hết cả các ngõ hẻm, con phố và cả thời gian để mua túi xách, giày dép hoặc những chú lạc đà, chim công... bằng đồng xinh xắn với giá chỉ khoảng 200 - 300 rupee (tiền tệ của Ấn Độ).
Jaipur còn là một trung tâm văn hóa lớn của Ấn Độ. Nơi đây có trường đại học, cao đẳng, đài quan sát thiên văn, cung điện rộng lớn và những pháo đài lớn nhất Ấn Độ... Biểu tượng của Jaipur là cung điện Hawa Mahal ngay trung tâm thành phố. Cung điện còn được gọi là “Cung điện gió”, vì được thiết kế để gió thổi vào mọi ngóc ngách của các gian nhà, phòng trong cung điện. Ở công trình gồm 5 tầng, làm bằng sa thạch ánh hồng huyền bí, có những ban-công trang trí tinh tế cùng 953 ô gió và cửa sổ.
Hawa Mahal là điểm đến được ca tụng trên khắp các phương tiện thông tin nói về Jaipur. Công trình hơi giống cái tổ này được lãnh chúa Sawaj Pratap Singh cho xây dựng năm 1799 - mô phỏng theo chiếc vương miện của vị thần Hindu trẻ trung, đẹp trai cầm sáo Krishna. Mục đích Sawaj Pratap Singh cho xây dựng cung điện này để cho các cung tần phi nữ có thể nhìn, quan sát cuộc sống thường ngày cũng như những lễ hội trên đường phố Jaipur. Nhưng ngược lại, những người từ bên ngoài vẫn không nhìn thấy được bên trong.
Hawa Mahal còn là nơi trốn nóng mùa hè của các thành viên của hoàng gia vì cấu trúc đặc biệt của nó làm những làn gió mát luôn thì thầm thổi nhẹ nhàng ve vuốt, giảm bớt cái nóng hầm hập theo những cơn gió từ sa mạc Đại Ấn chạy về.
Gần đó là City Palace (tạm dịch là Cung điện thành phố) - một tập hợp cung điện hùng vĩ được xây dựng giữa thế kỷ 19 trên một ngọn đồi cao. Từ trên các tháp, các ban-công và các sân thượng, du khách có thể nhìn toàn cảnh Jaipur. City Palace được bao quanh bởi một bức tường cao, có nhiều cổng vào. Ở bên trong, đa số các cung điện hiện được biến thành viện bảo tàng. Những hiện vật trưng bày thể hiện ảnh hưởng của Anh đối với Ấn Độ. Còn có cả một phòng dành cho quần áo môn pô-lô với những bộ áo choàng lộng lẫy của vua quan, đặc biệt là bộ quần áo khổng lồ có trọng lượng hơn 250kg của Maharaja Sawi Madho Singh - người cai trị thành phố Jaipur.
Đến Jaipur, du khách không thể bỏ qua cơ hội tham quan Jantar Mantar – một trong năm đài thiên văn cổ được xây dựng từ thế kỷ 17 dưới thời Vua Jai Singh II. Hiện nay, đài vẫn còn giữ được nguyên trạng vốn có. Thời ấy, Jantar Mantar giữ một vai trò nòng cốt trong việc dự báo các sự kiện thiên văn học và khí tượng học.
Một trong số nhiều báu vật của đài là một đồng hồ mặt trời khổng lồ - lớn nhất Trái đất. Đồng hồ gồm 4 tổ hợp: hai nửa bán cầu hình lõm trên có căng hai sợi dây vuông góc; hai mặt hình tròn mặt phẳng giáp lưng vào nhau giữa mỗi hình tròn gắn một cây đinh ở chính tâm vuông góc với mặt phẳng tròn để chỉ giờ; một tháp thiên văn và những múi hình cung lõm trên có chia độ đặt trong một lỗ lõm là một nửa bán cầu để tính giây.
Nguyên tắc tính giờ của đồng hồ này dựa trên sự di chuyển của mặt trời. Người địa phương cho biết, chiếc đồng hồ này từng bị tàn phá do thời gian và chiến tranh. Đến năm 1901, nhà toán học và đồng thời là nhà thiên văn học nổi tiếng Ấn Độ Rashi Vallays đã khôi phục lại. Phần còn lại ngày nay chiếc đồng hồ lớn nhất thế giới vẫn còn nguyên giá trị tính thời gian chính xác đến từng giây.
Phía ngoài thành phố Jaipur là pháo đài Amber - nơi nghỉ ngơi của những người cầm quyền dưới đời hoàng đế Akba. Pháo đài được xây dựng vào năm 1592 trên một ngọn đồi cao bên cạnh hồ Maota. Tương truyền, người ta đến đây bằng cách cưỡi những con voi mặt được tô vẽ. Pháo đài có những bức tranh tường vẽ bằng tay độc đáo, một đại sảnh có những tấm gương lớn và những tòa nhà màu xanh da trời nhạt, màu kem và đỏ đậm. Trên lối đi xuống, du khách gặp rất nhiều người bán hàng rong bán những bức tranh được vẽ bằng tay, khổ A4, màu sắc sặc sỡ.
Bảo tàng Maharaja Man Singh II ở Jaipur, được thành lập vào năm 1959 là nơi trưng bày và giới thiệu những thành tựu của thời vua Maharaja. Đây cũng là nơi triển lãm các sản phẩm vải lụa, khí giới được dùng từ thời đại của Maharaja. Đặc biệt là gian hàng triển lãm nghệ thuật, với những tuyệt tác như tranh thu nhỏ, thảm thêu từ thế kỷ thứ 17...
Nhiều điểm đến hấp dẫn khác ở Jaipur có thể kể đến như Moti Doongri - một pháo đài trên đồi nơi Maharaja Swai Man Singh II đã thay đổi để biến nó giống như một lâu đài Scotland, hay khu vườn Kamak Vrindavan - một tổ hợp đền và công viên được xây dựng năm 1707. Gần đây, khu vườn này đã được khôi phục như vẻ lộng lẫy ban đầu lý tưởng cho những cuộc đi chơi ngoài trời.
Hàng hóa chủ yếu là đồ lưu niệm như thổ cẩm, giày dép, đồ đồng... mang nét đặc trưng dân tộc của Ấn Độ. Dù bỏ cả ngày đi mỏi nhừ chân, nhưng du khách vẫn có thể tiếc rẻ vì chưa biết hết cả các ngõ hẻm, con phố và cả thời gian để mua túi xách, giày dép hoặc những chú lạc đà, chim công... bằng đồng xinh xắn với giá chỉ khoảng 200 - 300 rupee (tiền tệ của Ấn Độ).
Jaipur còn là một trung tâm văn hóa lớn của Ấn Độ. Nơi đây có trường đại học, cao đẳng, đài quan sát thiên văn, cung điện rộng lớn và những pháo đài lớn nhất Ấn Độ... Biểu tượng của Jaipur là cung điện Hawa Mahal ngay trung tâm thành phố. Cung điện còn được gọi là “Cung điện gió”, vì được thiết kế để gió thổi vào mọi ngóc ngách của các gian nhà, phòng trong cung điện. Ở công trình gồm 5 tầng, làm bằng sa thạch ánh hồng huyền bí, có những ban-công trang trí tinh tế cùng 953 ô gió và cửa sổ.
Hawa Mahal là điểm đến được ca tụng trên khắp các phương tiện thông tin nói về Jaipur. Công trình hơi giống cái tổ này được lãnh chúa Sawaj Pratap Singh cho xây dựng năm 1799 - mô phỏng theo chiếc vương miện của vị thần Hindu trẻ trung, đẹp trai cầm sáo Krishna. Mục đích Sawaj Pratap Singh cho xây dựng cung điện này để cho các cung tần phi nữ có thể nhìn, quan sát cuộc sống thường ngày cũng như những lễ hội trên đường phố Jaipur. Nhưng ngược lại, những người từ bên ngoài vẫn không nhìn thấy được bên trong.
Hawa Mahal còn là nơi trốn nóng mùa hè của các thành viên của hoàng gia vì cấu trúc đặc biệt của nó làm những làn gió mát luôn thì thầm thổi nhẹ nhàng ve vuốt, giảm bớt cái nóng hầm hập theo những cơn gió từ sa mạc Đại Ấn chạy về.
Gần đó là City Palace (tạm dịch là Cung điện thành phố) - một tập hợp cung điện hùng vĩ được xây dựng giữa thế kỷ 19 trên một ngọn đồi cao. Từ trên các tháp, các ban-công và các sân thượng, du khách có thể nhìn toàn cảnh Jaipur. City Palace được bao quanh bởi một bức tường cao, có nhiều cổng vào. Ở bên trong, đa số các cung điện hiện được biến thành viện bảo tàng. Những hiện vật trưng bày thể hiện ảnh hưởng của Anh đối với Ấn Độ. Còn có cả một phòng dành cho quần áo môn pô-lô với những bộ áo choàng lộng lẫy của vua quan, đặc biệt là bộ quần áo khổng lồ có trọng lượng hơn 250kg của Maharaja Sawi Madho Singh - người cai trị thành phố Jaipur.
Đến Jaipur, du khách không thể bỏ qua cơ hội tham quan Jantar Mantar – một trong năm đài thiên văn cổ được xây dựng từ thế kỷ 17 dưới thời Vua Jai Singh II. Hiện nay, đài vẫn còn giữ được nguyên trạng vốn có. Thời ấy, Jantar Mantar giữ một vai trò nòng cốt trong việc dự báo các sự kiện thiên văn học và khí tượng học.
Một trong số nhiều báu vật của đài là một đồng hồ mặt trời khổng lồ - lớn nhất Trái đất. Đồng hồ gồm 4 tổ hợp: hai nửa bán cầu hình lõm trên có căng hai sợi dây vuông góc; hai mặt hình tròn mặt phẳng giáp lưng vào nhau giữa mỗi hình tròn gắn một cây đinh ở chính tâm vuông góc với mặt phẳng tròn để chỉ giờ; một tháp thiên văn và những múi hình cung lõm trên có chia độ đặt trong một lỗ lõm là một nửa bán cầu để tính giây.
Nguyên tắc tính giờ của đồng hồ này dựa trên sự di chuyển của mặt trời. Người địa phương cho biết, chiếc đồng hồ này từng bị tàn phá do thời gian và chiến tranh. Đến năm 1901, nhà toán học và đồng thời là nhà thiên văn học nổi tiếng Ấn Độ Rashi Vallays đã khôi phục lại. Phần còn lại ngày nay chiếc đồng hồ lớn nhất thế giới vẫn còn nguyên giá trị tính thời gian chính xác đến từng giây.
Phía ngoài thành phố Jaipur là pháo đài Amber - nơi nghỉ ngơi của những người cầm quyền dưới đời hoàng đế Akba. Pháo đài được xây dựng vào năm 1592 trên một ngọn đồi cao bên cạnh hồ Maota. Tương truyền, người ta đến đây bằng cách cưỡi những con voi mặt được tô vẽ. Pháo đài có những bức tranh tường vẽ bằng tay độc đáo, một đại sảnh có những tấm gương lớn và những tòa nhà màu xanh da trời nhạt, màu kem và đỏ đậm. Trên lối đi xuống, du khách gặp rất nhiều người bán hàng rong bán những bức tranh được vẽ bằng tay, khổ A4, màu sắc sặc sỡ.
Bảo tàng Maharaja Man Singh II ở Jaipur, được thành lập vào năm 1959 là nơi trưng bày và giới thiệu những thành tựu của thời vua Maharaja. Đây cũng là nơi triển lãm các sản phẩm vải lụa, khí giới được dùng từ thời đại của Maharaja. Đặc biệt là gian hàng triển lãm nghệ thuật, với những tuyệt tác như tranh thu nhỏ, thảm thêu từ thế kỷ thứ 17...
Nhiều điểm đến hấp dẫn khác ở Jaipur có thể kể đến như Moti Doongri - một pháo đài trên đồi nơi Maharaja Swai Man Singh II đã thay đổi để biến nó giống như một lâu đài Scotland, hay khu vườn Kamak Vrindavan - một tổ hợp đền và công viên được xây dựng năm 1707. Gần đây, khu vườn này đã được khôi phục như vẻ lộng lẫy ban đầu lý tưởng cho những cuộc đi chơi ngoài trời.
Theo Duyên Khánh - cantho
Kỳ thú Jaipur "Thành phố hồng" của Ấn Độ
Kỳ thú Jaipur "Thành phố hồng" của Ấn Độ
Jaipur là thành phố ở phía Bắc Ấn Độ, thủ
phủ của bang Rajasthan - một trong những bang lớn nhất của Cộng hòa Ấn
Độ về mặt diện tích, và là một phần của Tây Ấn Độ.
Thành phố Jaipur được xây dựng theo một mạng lưới các khu phố với các dãy phố hình chữ nhật dọc theo các đường phố và đại lộ rộng rãi và được bao quanh bởi tường thành dày 6m. Trong thành phố có một đài quan sát thiên văn, một cung điện rộng lớn. Ở đây có Đại học Rajasthan (1947) và tập trung một số trường đại học cao đẳng khác. Jaipur được thành lập năm 1728 và là thủ phủ của bang Jaipur trước đây cho đến khi bang này trở thành một phần của Rajasthan năm 1949.
Thành phố Jaipur, Ấn Độ.
Thoạt tiên, Jaipur có thể sẽ khiến người ta thất vọng. Điểm dừng chân bắt buộc đầu tiên trong hành trình ở miền Bắc Ấn Độ mang tên Tam giác Vàng – và điểm bắt đầu tới sa mạc huyền thoại của Rajasthan – là một vạt cỏ mù bụi và ngổn ngang chiến tích của công cuộc hiện đại hóa.
Thành phố hồng- Jaipur.
Điều này khiến cho người ta có cảm giác không mấy khó khăn khi thay thế vẻ đẹp của một thành phố cổ do các vị hoàng tử có tầm nhìn xa trông rộng xây dựng nên vào thế kỷ 18 bằng một mạng lưới đô thị đầu tiên của Ấn Độ. Và vẻ bề ngoài của thành phố được gọi là "thành phố hồng" (vì thành phố đã được sơn màu này nhân một chuyến thăm của hoàng gia Anh) đôi khi khiến người ta liên tưởng đến một miếng cá hồi rán hơn là một thành phố cổ xưa.
Dáng vẻ cổ xưa của những bức tường thành phố.
Tuy nhiên, ngay cả những "nhà thám hiểm" lười biếng nhất cũng sẽ sớm thấy tò mò khi đã đặt chân tới nơi này. Một hoạt động mới toanh cũng đem lại giá trị nhất định cho toàn bộ chuyến đi. Trải qua quá trình 6 năm khôi phục (do nhóm các nhà đầu tư địa phương tiến hành), sau 2 thập kỷ bị hư hỏng, Jal Mahal (Cung điện nước) hiện đã được mở cửa cho các chuyến đi bằng thuyền tới những khu vườn với vẻ đẹp lãng mạn huyền ảo.
Cung điện này được xây dựng từ năm 1745 với những khu vườn rộng gần 5 ha bao quanh, những sảnh rộng được trang hoàng lộng lẫy, mỗi sảnh có một kiểu trang trí riêng, những dải đường bằng đá cẩm thạch và những khu vực ngắm cảnh tuyệt đẹp. Các thợ thủ công chính với kỹ năng truyền lại từ thời các hoàng tử đầu tiên, không hề bị kiểm soát khi tô vẽ, chạm khắc hay mạ lại các lối đi ngắm cảnh – điều này như dấu hiệu tốt lành đối với các dự án bảo tồn những di sản quý báu của Jaipur.
1. Các pháo đài
Không chỉ mê mẩn với vẻ đẹp của Cung điện nước Jal Mahal...
Du khách sẽ còn choáng ngợp với những họa tiết pha lê vô cùng tinh xảo khi đến với pháo đài Amber (Amber Fort). Xung quanh pháo đài này gồm 2 pháo đài khác, mà từ Amber có thể nhìn thấy được, đó là Nahargart và Jaigard, với hệ thống tường thành bao phủ trên khắp ngọn núi.
Pháo đài Amber được xây dựng năm 1592 bởi Man Singh, một tổng tư lệnh thuộc quân đội của vua Akbar. Một Amber Fort được làm bằng đá cát đỏ và cẩm thạch trắng rộng lớn, nguy nga và đồ sộ, với kiến trúc biệt hoàn toàn so với những pháo đài gần đó, hay khác hẳn màu với thành cổ Pink City.
Amber Fort khác hẳn Mehrangarh Fort và tất cả các pháo đài khác. Bên trong pháo đài là một hệ thống đồ sộ các phòng, đại sảnh, vườn cảnh và tháp canh với góc nhìn rộng lớn. Ở Amber Fort, ta như có thể thấy cả bầu trời. Và nếu như chưa đủ, xin mời tới thăm pháo đài Nahagarh và Jaigarh ở ngay cạnh đó.
2. Kiến trúc cung điện
Ở Jaipur, các cung điện cổ mạ vàng và các lâu đài được trang trí họa tiết hoa lá được xem là những lâu đài tráng lệ không phải để ngắm nhìn mà là để khám phá bên trong. Khách sạn Rambagh Palace sẽ khiến bạn cảm thấy mình như một vị vua tất nhiên với mức giá không hề rẻ. Khách sạn nổi tiếng này được xây dựng từ năm 1835, ban đầu là nơi ở của Hoàng tử Ấn Độ, tới năm 1957 mới được cải tạo thành khách sạn, gồm 79 phòng nghỉ rất sang trọng.
Samode Palace mới được khôi phục gần đây cũng vậy. Các khách sạn di sản đầy quyến rũ như Shahpura House, Kandwa Haveli thì giá cả phải chăng hơn. Nếu chưa hài lòng, hãy đến với bảo tàng City Palace, nơi này hứa hẹn mang lại nhiều cảm giác cho du khách. Đừng bỏ lỡ cơ hội trải nghiệm một đêm hoàng gia ở Jaipur.
3. Hàng thủ công mỹ nghệ
Đồ trang sức ở Johari Bazzaar.
Một cửa hàng vải ở Johari Bazzaar.
Đã từ lâu, Jaipur là một trung tâm chế tác đá quý. Johari Bazaar của Old City (có nghĩa là viên ngọc quý) cũng là nơi để ngắm tận mắt và so sánh các loại đá lấp lánh được bày bán ngay trên đường phố. Với những ai không muốn mạo hiểm mua hàng hóa như vậy, đã có khu ngoại ô công nghiệp Sanganer và cửa hàng của công ty quần áo hàng đầu tại nơi này, Anokhi cũng như Museum of Hand Printing , đều là những điểm mua hàng với chất lượng không hề kém và giá cả hợp lý.
4. Lễ hội
Mỗi mùa hè, Jaipur như bùng nổ với những chiếc khăn mũ đỏ, những chú voi được sơn vẽ, những cô gái với hình xăm độc đáo và những người đàn ông với bộ ria mép cong vút vui nhộn. Đó chính là Lễ hội Teej chào đón sự đoàn tụ giữa nữ thần Parvati và thần Shiva. Parvati là nữ thần của tình yêu và hôn nhân trong Hindu giáo, là vợ của Shiva - một trong 3 vị thần tối cao của Ấn Độ giáo. Đây là một trong những lễ hội quan trọng và hứa hẹn nhiều điều tốt đẹp nhất trong năm của vùng Rajasthan.
Sắc đỏ trong Lễ hội Teej.
Lễ hội Teej chủ yếu dành cho những người con gái trong gia đình và họ cũng chính là người thực hiện các nghi thức chính trong lễ hội. Theo lễ nghi, những thiếu nữ trẻ, những cô dâu mới cưới và những phụ nữ lớn tuổi trang điểm rất cầu kỳ bằng nhiều loại trang sức sặc sỡ, mặc những trang phục truyền thống nhiều màu sắc lộng lẫy tham dự lễ hội Teej.
Khi mùa đông tới, Jaipur lại là nơi thu hút rấ nhiều văn sỹ từ các nơi trên thế giới đến với Liên hoan văn chương quốc tế Jaipur. Liên hoan này đã trở thành một trong những hoạt động uy tín, danh tiếng nhất tại châu Á. Liên hoan kéo dài 5 ngày đêm và được tổ chức dưới những căn lều màu cầu vồng sặc sỡ.
5. Di sản
Cung điện với hàng nghìn ô cửa.
Hãy bắt đầu hành trình khám phá từ Thành phố cổ (Old City), nơi bạn có thể thư thái thả bước thăm quan di sản Jaipur Virasat với rất nhiều đền đài và cửa hàng thủ công mỹ nghệ. Đừng quên ghé qua Palace of the Winds (Cung điện của gió), công trình kiến trúc với rất nhiều cửa sổ. Nơi đây một thời là hậu cung của các vua chúa và hiện đã trở thành biểu tượng của người dân địa phương.
Bạn cũng sẽ lạc lối trong những con ngõ nhỏ yên tĩnh hay bị mê hoặc bởi các gian hàng thủ công đá quý lấp lánh vẫn thường được tổ chức theo hình thức phường hội. Tất cả hòa quyện và tạo nên ấn tượng khó quên về một Ấn Độ màu hồng.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét